Mısır sineması üzerine sosyo-politik bir inceleme; Anlat Şehrazat (2009)

Year 2023, Issue: 34, 849 - 862, 22.06.2023

Seda Aktaş

https://doi.org/10.29000/rumelide.1317105

Abstract

Sinema, içerisinde var olduğu toprakların bir ürünü olarak, üretildiği toplumdan bağımsız değerlendirilemeyeceğinden, değişen sosyal, kültürel ve ekonomik koşulların, filmler üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, toplumsal olayların yol açtığı gelişmelerin, değişimin en önemli göstergelerinden biri olan, kültürel ürünlerin incelenmesi ile değerlendirilmesi mümkün olmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde, Ortadoğu’nun Hollywood’u tanımlamasıyla anılan ve dönemler içerisinde sinema sektöründe, hem iç, hem dış pazarda oldukça etkili olan Mısır Sinemasının, genel özellikleri aktarılmaktadır. İkinci bölümde ise, belirlenen dönem aralığında, Mısır siyasi tarihinde yaşanan olayların, toplumsal ve sosyal yansımaları aktarılarak, bunların üretilen eserlere ve sinema sektörüne olan etkileri saptanmaktadır. Çalışma; Ortadoğu’nun en etkili sinema sektörü olarak adlandırılan Mısır Sineması’nı, örnek bir film üzerinden, sosyo-politik gelişmelerin sinemaya olan etkileri bağlamında incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada detaylı olarak incelenecek yapıt, günümüz Mısır siyasi ve sosyal olaylarının daha iyi anlaşılabilmesi açısından, otuz yıldır süre gelen Hüsnü Mübarek rejiminin sona ermesinden hemen önce çekilen bir film olarak belirlenmiştir. Yousry Nasrallah’ın “Anlat Şehrazat” (2009) adlı filmi, Arap toplumlarında eskiden beri var olan bir gelenek olan, hikaye anlatma geleneği üzerinden ilerlemektedir. Film, Mısır toplumundaki siyasi yozlaşmayı, baskıcı yönetimleri, kadın öyküleri üzerinden anlatırken, aslında tüm toplumun yaşadığı sıkıntıları aktarmakta ve bozulan bir düzen içerisinde, süregelen iktidar ilişkilerinden bağımsız var olmanın mümkün olmadığını vurgulamaktadır.

Keywords

Mısır Sineması, Metinlerarasılık, Yousry Nasrallah, Sosyoloji

References

• Alıcı, B. (2017/1). Ortadoğu'nun Hollywood'u: Mısır Sineması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 45-68.
• Aktulum,K. (2000). Metinlerarası İlişkiler, Ankara: Öteki Yayınevi
• Armes, R. (2011). Üçüncü Dünya Sineması ve Batı, çev.Zahit Atam, İstanbul: Doruk Yayınları
• Arı, T. (2012). Geçmişten Günümüze Ortadoğu, Siyaset, Savaş ve Diplomasi. Bursa: MKM Yayıncılık
• Berktaş, E. (2010). 1940’lı Yılların Türk Sineması. (1. Baskı). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Bozarslan, H. (2014). Ortadoğu’nun Siyasal Sosyolojisi. İstanbul: İletişim Yayınları
• Demir, S.T.(2016). Sinemanın Tanıklığında Ortadoğu ve Darbe. Ortadoğu Analiz. Eylül-Ekim. 8(76), ss.80-82.
• Cleveland,W.L. (2008). Modern Ortadoğu Tarihi,çev. Mehmet Harmancı, İstanbul: Agora
• Çubukçu, M. (2012). Yıkılsın Bu Düzen, İstanbul: İletişim Yayıncılık
• Foucault,M. (2003). İktidarın Gözü, çev. Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Köprülü, A. (1990). Enver Sedat Döneminde Mısır İsrail İlişkileri s; 187 http://www.egeweb2.ege.edu.tr/tid/dosyalar/V_1990/TIDV-1990-07.pdf
• Meriç, İ. (2011, Mart). Nâsır’dan Bugüne Mısır. marksist.net: http://marksist.net/node/2616
• Oylum,R. , Sivaslıoğlu,K. (2011). Ortadoğu Sineması, İstanbul: Başka Yerler
• Öztürk, M. (2015). Modern Zamanın Akışında Sinema Sanatı. 1. Baskı. İstanbul: Doğu Kitabevi.
• Samak, Q. (1977). The Politics of Egyptian Cinema. MERIP Reports No.56 , 12-15.
• Shafik, V. (2007). Arab Cinema; History and Cultural Identity, Cairo: Cairo Press
• Şimşek, H., Yıldırım, A. (1999). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin
• Telci, İ. (2014). Mısır’da Askeri Darbe Sonrası Süreç ve Yeni Anayasa, Seta Analiz, (86), 5-26.
• Tığlı, İ. (2011). Mısır’da Sosyal Hareketler Kifaye Hareketi ve Müslüman Kardeşler, Dünya Bülteni Araştırma Masası, 5-58
• Yalçıner,M. (2011) Arap Dünyasında Ayaklanma, İstanbul: Evrensel.