Elektronik edebiyatın popüler türü: kişisel bloglar

Year 2023, Issue: 37, 393 - 413, 21.12.2023

Elif Paliçko

https://doi.org/10.29000/rumelide.1405748

Abstract

20. yüzyılın buluşları arasında önemli bir konumda değerlendirebileceğimiz “World Wide Web” (Web yahut WWW), edebiyatın da değişmesine katkı sağlar. Literatürde “elektronik edebiyat” yahut “dijital edebiyat” birçok türde karşımıza çıkar. Blog da elektronik edebiyatın popüler diyebileceğimiz türlerinden biridir. “Dijital çağ”ın başlangıcında kullanıcılar tarafından zirveye taşınan “weblog” veya “blog” türü, ilkin “internet günlüğü” şeklinde karşımıza çıkar. Blogların gördüğü ilgi, hızla çoğalmalarına sebep olur. Dolayısıyla blog yazarlarının (blogger) niteliği ve çeşitliliği ile birçok türde blog ortaya çıkar. Bu durum yalnızca kullanıcılar ile alakalı değildir. Popüler bir elektronik edebiyat türüne dönüşen bloglar için sağlayıcı servisler ve platformlar da çeşitlenir. Kullanıcının tüketimine yönelik güncellemeler ve geliştirmeler, blogların günümüzde de popülerliğini sürdürmesine katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada, kişisel blog türü özelinde, elektronik edebiyatta blogların yeri ve blog yazarlarının edebiyat ile olan ilişkisi değerlendirilecektir. Çalışma süresince taranan ve incelenen kişisel bloglarda öne çıkan en önemli özellik, yazarların elektronik bir “bellek mekânı” kurmalarıdır. Bu bakımdan şahsi ve sanal bir “bellek mekânı” kurgusu olan bu blog türü, aynı zamanda “tüketim toplumu”nun bir ürünü olarak gösteriye dönüşme eğilimindedir. Bir diğer öne çıkan nitelik ise kişisel blogların bir okul gibi işleyişi neticesinde, kullanıcılara çoğunlukla ücretsiz, “otodidakt yazarlık eğitimi” sunmasıdır. Etkileşimli bir ortamda yazma denemesi yapan kullanıcılar, kendi yazma deneyimlerini de okurlarına göre şekillendirir. Yazar ve okur arasındaki mesafeyi yok eden blog türü, böylece kendi topluluğunu da oluşturur. Bütün özellikleri bağlamında, kişisel bloglar elektronik edebiyatın popüler bir türüdür.

Keywords

Kişisel blog, bellek mekânı, otodidakt yazarlık eğitimi, yazma denemesi ve deneyimi

References

• Assmann, J. (2015). Kültürel bellek- eski yüksek kültürlerde yazı, hatırlama ve politik kimlik, (Çev. Ayşe Tekin), İstanbul: Ayrıntı.
• Albaraz Gençer, Z. (2022). Gecikmiş bilgilendirme, https://albaraz.com/2022/01/30/gecikmis-bilgilendirme/, (Erişim tarihi 26.06.2023).
• Albaraz Gençer, Z. (2020). Ödül adaylığı, gurur ve bizim Liebster, https://albaraz.com/2020/11/30/odul-adayligi-gurur-ve-bizim-liebster/, (Erişim tarihi 26.06.2023).
• Almaz, C. (2022). 18 Şubat 2022, https://yazdikdaneoldu.tumblr.com/day/2022/02/18, (Erişim tarihi 27.06.2023)
• Baudrillard, J. (2020). Tüketim Toplumu- Söylenceleri Yapıları, (Çev. Nilgün Tutal, Ferda Keskin), İstanbul: Ayrıntı.
• “Blog”, https://tr.wikipedia.org/wiki/Blog, (Erişim tarihi 17.11.2021).
• Blood, R. (2000). Weblogs: A History and Perspective, Rebecca's Pocket, 07 Eylül 2000, http://www.rebeccablood.net/essays/weblog_history.html. (Erişim tarihi 10.01.2022)
• Castells, M. (2008). Enformasyon Çağı: Ekonomik, Toplum ve Kültür Cilt 1- Ağ Toplumunun Yükselişi, (Çev. Ebru Kılıç), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Çınar, Ş. (2012). Edebiyatta yeni bir tür: bloglar. İstanbul Bilgi Üniversitesi SBE Karşılaştırmalı Edebiyat, yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Çınar, Ş. (2013). Gelişen bir tür olarak bloglar, Kitap-lık, 168, 4-16.
• Debord, G. (2020). Gösteri toplumu, (Çev. Ayşen Ekmekçi ve Okşan Taşkent), İstanbul: Ayrıntı.
• Draaisma, D. (2014). Bellek metaforları – zihinle ilgili fikirlerin tarihi, (Çev. Gürol Koca), İstanbul: Metis.
• Ekici, A. (2013). Blog edebiyatı üzerine üç parantez, Kitap-lık, 168, 17-19.
• Erbaş, T. (2011). Türkiye’de Tumblr Blog Ortamındaki Popüler Blogcuların Kullanım Pratikleri, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım, yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Evren, E. (2016). Hakkımda, https://www.eceevren.com/p/hakkmda_80.html, (Erişim tarihi 30.06.2023).
• Jusdanis, G. (2011). “Is the Internet Literary?”, 05.20.2011, Arcade, https://arcade.stanford.edu/blogs/internet-literary (Erişim tarihi 17.11.2021).
• Kopan, Y. (2010). Bir kesekağıdı imalatçısının itirafları!, 3 Ocak 2010, Fil Uçuşu, https://filucusu.yektakopan.com/bir-kesekagd-imalatcsnn-itiraflar/
• Miller, Carolyn R.; Shepherd, Dawn. (2004). Blogging as Social Action: A Genre Analysis of the Weblog. University of Minnesota. Erişim adresi: The University of Minnesota Digital Conservancy, https://hdl.handle.net/11299/172818 (Erişim tarihi 17.11.2021).
• N. Narda (2021). “Küçük demişken/Blogger Buluşması”, 31 Aralık 2021, in my blue castle, https://mavikalemdekiler.blogspot.com/2021/12/kucuk-demisken-blogger-bulusmas.html#more
• Nora, P. (2006). Hafıza mekânları, (Çev. Mehmet Emin Özcan), Dost Kitabevi Yayınları.
• Özdenören, R. (2004). Sanal ortamda edebiyat, Hece, Yıl: 8, Sayı: 96, 44-45.
• Sevinç, S. S. (2015). Her şeyin başı blog, İstanbul: Optimist.
• Telli Yamamoto, G. ve Karamanlı Şekeroğlu, Ö. (2020). Sosyal Medya ve Blog, İstanbul: Kriter.
• Walker Rettberg, J. (2014). Blogging (Second edition), Cambridge: Polity Press.
• Yalçın Çelik, D. (2016). Yazının sözden üstmetin’e (Hipermetin’e) yönelen evrimi, Hece, 20 (234-235-236), 458-471.