Riskli Gebelerde Gebelik Stresi ile Prenatal Bağlanma Arasındaki İlişki ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Year 2025, Volume: 15 Issue: 3, 385 - 392, 24.09.2025

Gözde Demir , Resmiye Özdilek

https://doi.org/10.33631/sabd.1437371

Abstract

Amaç: Bu çalışma, riskli gebelerde gebelik stresi ile prenatal bağlanma arasındaki ilişki ve bu ilişkiyi etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirildi.
Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı-kesitsel ve ilişki arayıcı tipteki çalışma Haziran 2022- Ağustos 2022 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin perinatoloji kliniğine başvuran riskli gebelerle yürütüldü. Araştırmanın örneklemini, araştırmaya dahil edilme kriterlerini karşılayan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 260 riskli gebe oluşturdu. Örneklem büyüklüğünü belirlemede güç analizi yapıldı. Verilerin toplanmasında “Tanıtıcı bilgi formu”, “Gebelik Stresi Değerlendirme Ölçeği-GSDÖ” ve “Prenatal Bağlanma Envanteri-PBE” kullanılarak veriler riskli gebeler ile yüz yüze görüşme yapılarak toplandı. Verilerin analizinde IBM SPSS 20,0 paket programı kullanıldı.
Bulgular: Araştırmada yer alan gebelerin GSDÖ puan ortalaması 21,05±8,90, PBE puan ortalaması 58,99±6,42 olduğu saptandı. Gebelerin GSDÖ puan ortalaması ile PBE puan ortalaması arasında negatif yönde, yüksek düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlendi (p=0,008).
Sonuç: Gebelik stresi ile prenatal bağlanma arasında ilişki olduğu, stres azaldıkça bağlanma düzeyinin arttığı, gebelerin sosyodemografik ve obstetrik özelliklerinin gebelik stresi ve bağlanmayı etkileyebileceği belirlendi.

Keywords

Gebelik Stresi , Riskli Gebelik , Prenatal Bağlanma

Determination of the Relationship between Pregnancy Stress and Prenatal Attachment in Pregnant Women at Risk and Affecting Factors

Abstract

Aim: This study was conducted to determine the relationship between pregnancy stress and prenatal attachment in pregnant women at risk and the factors affecting this relationship.
Material and Methods: The descriptive-cross-sectional and relationship seeker study was conducted with at-risk pregnant women who applied to the perinatology clinic of a university hospital between June 2022 and August 2022. The study sample consisted of 260 at-risk pregnant women who met the inclusion criteria and agreed to participate in the study. Power analysis was performed to determine the sample size. In data collection, the "Introductory Information Form", "Pregnancy Stress Assessment Scale-GSDS" and "Prenatal Attachment Inventory-PBE" were used and data were collected through face-to-face interviews with at-risk pregnant women. IBM SPSS 20.0 package program was used in data analysis.
Results: Among the pregnant women in the sample, 53.5% were between the ages of 26 and 30, 54.6% were university graduates, 50.4% were employed, 80.4% had incomes equal to their expenses, and 70.8% had a planned pregnancy. Also, the mean PSRS score of the pregnant women was 21.05±8.90, and their mean PAI score was 58.99±6.42. There was a negative and statistically significant correlation between the pregnant women’s mean PSRS and PSI scores (p=0,008).
Conclusion: It was determined that there was a relationship between pregnancy stress and prenatal attachment, that the level of attachment increased as stress decreased, and that the sociodemographic and obstetric characteristics of the pregnant women affected their pregnancy stress and attachment.

Keywords

Prenatal Attachment , Pregnancy Stress , High-risk Pregnancy

References

• Kızılkaya Beji N. Kadın Sağlığı ve Hastalıkları. 2. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2015.
• Atasever İ, Sis Çelik A. Prenatal stresin ana-çocuk sağlığına etkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;21(1):60-8.
• Karabulutlu Ö, Yavuz C. Yüksek riskli gebeliklerde depresyon ve anksiyete düzeylerinin sıklığının değerlendirilmesi. Cauc J Sci. 2021;8(1):51-69.
• Bahadır Yılmaz E, Şahin E. Gebelerin prenatal sıkıntı düzeyleri ile ilişkili faktörler. Psikiyatr Hemşire Derg. 2019;10(3):197-203.
• Baltacı N, Başer M. Riskli gebelerde yaşanan anksiyete, prenatal bağlanma ve hemşirenin rolü. Dokuz Eylül Üniv Hemşirelik Fak Elektron Derg. 2020;13(3):206-12.
• Özbek Z, Beydağ KD. Yüksek riskli gebelerde eş desteği ve gebelik stresi arasındaki ilişki. Mersin Üniv Sağlık Bilim Derg. 2022;15(2):144-55.
• Dereli Yılmaz S. Prenatal anne-bebek bağlanması. Hemşirelikte Eğit Araşt Derg. 2013;10 (3):28-33.
• Dereli Yılmaz S, Kızılkaya Beji N. Gebelerin stresle başa çıkma, depresyon ve prenatal bağlanma düzeyleri ve bunları etkileyen faktörler. Genel Tıp Derg. 2010;20(3):99-108.
• Özkan H, Bekmezci H. Gebelikte psikososyal sağlık bakım, prenatal bağlanma ve ebe-hemşirenin sorumlulukları. Uluslar Hakemli Kadın Hastalıkları Anne Çocuk Sağ Derg. 2016;8:50-62.
• Bilgin Z, Ecevit Alpar Ş. Kadınların maternal bağlanma algısı ve anneliğe ilişkin görüşleri. Sağlık Bilim Meslek Derg. 2018;5(1):6-15.
• Erkal Aksoy Y, Dereli Yılmaz S, Aslantekin, F. Riskli gebeliklerde prenatal bağlanma ve sosyal destek. Turk Klin J Health Sci. 2016;1(3):163-9.
• Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V. Sağlık Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Hatiboğlu Yayınları; 2000.
• Aydemir H, Uyar Hazar H. Düşük riskli, riskli, yüksek riskli gebelik ve ebenin rolü. Gümüşhane Üniv Sağlık Bilim Derg. 2014;3(2):815-33.
• Ölçer Z, Bakir N, Oskay Ü. Yüksek riskli gebelerin öz yeterlilik ve sosyal destek algıları. Anadolu Hemşirelik Sağlık Bilim Derg. 2016;19(1):25-33.
• Chen CH. Revision and validation of a scale to assess pregnancy stress. J Nurs Res. 2015;23(1):25-32.
• Aksoy SD, Dutucu N, Özdilek R, Acar Bektaş H, Keçeci A. Gebelik stresi değerlendirme ölçeğinin türkçe’ye uyarlanması ve faktör analizi. Kocaeli Üniv Sağlık Bilim Derg. 2019;5(1):1-5.
• Muller ME. Development of the prenatal attachment ınventory. Western J Nurs Res. 1993;15(2):199-211.
• Dereli Yılmaz S, Kızılkaya Beji N. Prenatal bağlanma envanterinin türkçe’ye uyarlanması:güvenililirlik ve geçerlilik çalışması. Anadolu Hemşirelik Sağlık Bilim Derg. 2013;16(2):103-9.
• Chang HC, Chen SY, Chen CH. Predictors of antenatal psychosocial stress in Taiwanese women. J Nurs Res. 2016;24(3):193-200.
• Genç Koyucu R, Ülkar D, Erdem B. Primipar ve multipar gebelerin gebelik streslerinin karşılaştırılması. İnönü Üniv Sağlık Hizmet Meslek Yüksek Okulu Derg. 2020;8(3):652-63.
• Karataş Baran G, Şahin S, Öztaş D, Demir P, Desdicioğlu R. Gebelerin algılanan stres düzeylerinin ve stres nedenlerinin değerlendirilmesi. Cukurova Med J. 2020;45(1):170-80.
• Bakır N, Demir C, Şener, N. Gebelerin yaşadığı stres ve gebelik semptomları arasındaki ilişki. Karya J Health Sci. 2021;2(3):71-6.
• Unver H, Özşahin Z, Gezer Tekdal A. Gebelerde COVID-19 korkusunun gebelik stresi ve travmatik doğum algısına etkisi. J Midwifery Health Sci. 2022;5(2):71-8.
• Badem A, Zeyneloğlu S. Gebelerin prenatal bağlanma düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Kırşehir Ahi Evran Üniv Sağlık Bilim Enst Derg. 2021;1:37-47.
• Demir Yıldırım A, Hotun Şahin N. Riskli gebelerde prenatal bağlanma ve risklerin değerlendirilmesi. Online Türk Sağlık Bilim Derg. 2020;5(4):661-72.
• Coşkun A, Arslan S, Okcu, G. An analysis of pregnancy perception of pregnant women in terms of stress, demographic and obstetric characteristics. J Educ Res Nurs. 2020;17(1):1-8.
• Akbaş N, Şeker S. Miadındaki gebelerde kaygı ve depresyonun ki̇lo alımı ile ilişkisi. Adnan Menderes Üniv Sağlık Bilim Fak Derg. 2022;6(1):85-96.
• Gourounti K, Anagnostopoulos F, Lykeridou K, Griva F, Vaslamatzis G. Prevalence of women’s worries, anxiety, and depression during pregnancy in a public hospital setting in greece. Clin Exp Obstet Gynecol. 2013;40(4):581-3.
• Elkin N. Gebelerin prenatal bağlanma düzeyleri ve bunları etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğit Derg. 2015;24(6):230-6.
• Bakır N, Ölçer Z. Yüksek riskli gebelerin prenatal bağlanma düzeyi ve etkileyen faktörler. Uluslar Hakemli Kadın Hastalıkları Anne Çocuk Sağ Derg. 2014;1(1):25-37.
• Ossa X, Bustos L, Fernandez L. Prenatal attachment and associated factors during the third trimester of pregnancy in Temuco, Chile. Midwifery. 2012;28(5):e689-96.
• Höbek Akarsu R, Oskay Ü. Yüksek riskli gebelerin tehlike belirtileri hakkında bilgi ve prenatal bağlanma düzeylerinin belirlenmesi. Ege Üniv Hemşirelik Fak Derg. 2017;33(2):16-26.
• Koç Özkan T, Şimşek Küçükkelepçe D, Aydın Özkan S. Gebelikte prenatal bağlanma ve vücut algısı arasındaki ilişki ve etkileyen faktörler. Celal Bayar Üniv Sağlık Bilim Enst Derg. 2020;7(1):49-54.
• Abasi E, Tahmasebi H, Zafari M, Takami N. Assessment on effective factors of maternal-fetal attachment in pregnant women. Life Sci J. 2012;3:1-47.
• Gourounti K. Psychological stress and adjustment in pregnancy following assisted reproductive technology and spontaneous conception: a systematic review. Women and Health. 2016;56(1):98-118.
• Kavlak O, Çetinkaya E, Kazankaya F, Mısırlı S, İyik Aksakal B. İnfertilite tedavisi sonrası gebe kalan kadınlarda prenatal bağlanma. Sürekli Tıp Eğit Derg. 2021;30(1):25-31.
• Colpin H, De Munter A, Nys K, Vandemeulebroecke L. Prenatal attachment in future parents of twins. Infant Child Dev. 1998;7(4):223-7.
• Damato EG. Prenatal attachment and other correlates of postnatal maternal attachment to twins. Adv Neonatal Care. 2004;4(5):274-91.