İlaç imhalarının değerlendirilmesi: Bir hastane örneği

Yıl 2024, , 286 - 292, 30.06.2024

Aynur Özdemir , Elif Serap Esen , M.fevzi Esen , Buse Melek Kaya

https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1434457

Öz

Giriş: Akılcı İlaç Kullanımı ile ilgili çalışmalar son yıllarda hız kazanmıştır. Bu konuyla ilgili çalışmaların çoğu ilaç endikasyonları ve ayakta tedavi gören hastalara reçete edilen ilaçlar üzerine yoğunlaşmaktadır. Ancak akılcı ilaç kullanımı terimi aynı zamanda kullanılmadan çöpe giden ilaçları da kapsamaktadır ve hastanelerde yatan hastalar için kullanılan yüksek miktardaki ilaç da çok sayıda ilacın israfı anlamına gelebilir.
Amaç: Bu araştırmada, hastanelerde oluşan ilaç atıklarına ilişkin, ilaç atıklarının azaltılmasına yönelik prosedürlerin iyileştirilmesinde kullanılabilecek bir fikir verilmesi ve bu konuda gelecekte yapılacak çalışmalara referans olması amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada 3. basamak bir kamu hastanesinin Ocak 2019 ile Ekim 2023 tarihleri arasındaki ilaç imha kayıtları veri olarak kullanıldı. Veriler, farklı ticari isimlere sahip ilaçların aktif içerikleri tanımlandıktan sonra Anatomik Terapötik Kimyasal Sınıflandırma Sistemi kullanılarak hasta demografik özelliklerine, klinik departmanlara ve ilaç sınıflarına göre gruplandırılır. Veriler SPSS 27.00 istatistik programıyla analiz edilmiştir. P < 0,05 değerlerinin anlamlı olduğu kabul edildi.
Bulgular: Atılan 5367 ilaç arasında sistemik antienfektifler %61,3 ile en sık görülen grup olurken, bunu %18,89 ile sinir sistemi ilaçları takip etti. En fazla ilacın imha edildiği klinik Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü oldu. Cinsiyetler arasında ilaç imha oranlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark vardır. İmha oranları erkeklerde ve kadınlarda sırasıyla %52 ve %50'dir.
Sonuç: Hastanelerde ilaçların yarıdan fazlası israf edilmekte olup, pediatri bölümünde ve sistemik antienfektif sınıftaki ilaçlarda daha sık görülmektedir. Daha düşük dozda ilaç flakonlarının üretilip satın alınmasının ilaç israfını azaltabileceğini, bu konudaki çalışmalarda maliyet analizine de yer verilmesinin daha fazla fayda sağlayabileceğini düşünüyoruz.
KAYNAKLAR
1.Alemu, A. B.,Ibrahim, N. A., &Argaw, K. W. (2023). Magnitude of MedicineWastageandPerceivedContributingFactorsAmongPublicHealthFacilities in Dire-Dawa City Administration, in Mid COVID-19 Pandemic in Ethiopia: Retrospective, Cross-SectionalStudy. Integratedpharmacyresearch&practice, 12, 61–75. https://doi.org/10.2147/IPRP.S395102
2.Almeida, M.A.R., Wilson, A.M.M.M.,&Peterlini, M.A.S.(2016) Evaluatingpharmaceuticalwastedisposal in pediatricunits. Revista da Escola de Enfermagem da USP. 50(6):922–928.
3.Al Samanhodi, H.,Almeshary, M., Amoh, K.,Aldekhael, S., Alkatheri, A., Alharbi, S., AlAmmari, M.,AbuRuz, S.,&Albekairy, A.(2017). Evaluation of thecausesandcostimpact of returnedintravenousmedications at a tertiarycarehospital in Riyadh, SaudiArabia. Trop J PharmaceutRes. 16(1),231–237.
4.Aslan, Y.,& Demir L.K. (2023).A General Evaluation of theReasonsforMedicationWastage: A UniversityHospitalExample. Journal of HealthandNursing Management, 10(1),79-86.
5.Bucak, I. H.,Almis, H., Dogan, C. N., & Turgut, M. (2020). Thestatus of drugwastage in thepediatricemergencydepartment of a tertiaryhospital. Avicennajournal of medicine, 10(1), 10–14. https://doi.org/10.4103/ajm.ajm_58_19
6.Kagashe, G.A.,Makenya, F.B.,&Buma, D.(2014). Medicineswastage at a tertiaryhospital in Dar Es SalaamTanzania. J AppPharmSci., 4(6), 98–102.
7.Kaniyil, S.,Krishnadas, A., Parathody, A. K., &Ramadas, K. T. (2017). Financial Implications of IntravenousAnestheticDrugWastage in OperationRoom. Anesthesia, essaysandresearches, 11(2), 304–308. https://doi.org/10.4103/0259-1162.186596
8.Kanmaz, Ö. (2019). Hastanelerde hazırlanan onkolojik ilaçların imha maliyetlerinin düşürülmesinde eczacının rolü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Anahtar Kelimeler

Tıp, ilaç; imha, tıbbi atık; hastaneler, kamu

''Evaluation of Drug Disposals: A Hospital Example''

Öz

Background: Studies on rational drug use have gained momentum in recent years. Most studies on this subject focus on drug indications and drugs prescribed to outpatients. However, the term rational drug use also covers the topic of unused drugs that go to waste, and the high amounts of drugs used in hospitals for inpatients may also translate into high numbers of drugs that are wasted.
Aim: In this research, we aimed to provide insight, regarding drug waste that takes place in hospitals, that can be used to improve the procedures for reducing drug waste and as a reference for future studies on this aspect of this issue.
Methods: In this study, we used drug disposal records of a third-stage public hospita between January 2019 and October 2023 as data. Data is grouped by patient demographics, clinical departments, and drug classes using the Anatomical Therapeutic Chemical Classification System after identifying active ingredients of drugs with different trade names. The data analyzed with the SPSS 27.00 statistics program. Values of p < 0.05 were considered to indicate significance.
Results: Of the 5367 medications disposed of, systemic anti-infectives were the most common drug-class amounts to 61.3% of the total, followed by the nervous system drugs with 18.89%. The clinical department with the highest number of drug disposed of was the Pediatrics Department. There is a statistically significant difference in drug disposal rates between genders. Rates of disposals were 52% and 50% for males and females, respectively.
Conclusion: In hospitals more than half of the drugs are wasted ,and it is more common in the pediatrics department and systemic anti-infectives class of drugs. We suggest that the production and purchase of lower-dose drug vials may reduce drug waste, and inclusion of cost analysis in studies on this subject may provide further benefit.
1.Alemu, A. B.,Ibrahim, N. A., &Argaw, K. W. (2023). Magnitude of MedicineWastageandPerceivedContributingFactorsAmongPublicHealthFacilities in Dire-Dawa City Administration, in Mid COVID-19 Pandemic in Ethiopia: Retrospective, Cross-SectionalStudy. Integratedpharmacyresearch&practice, 12, 61–75. https://doi.org/10.2147/IPRP.S395102
2.Almeida, M.A.R., Wilson, A.M.M.M.,&Peterlini, M.A.S.(2016) Evaluatingpharmaceuticalwastedisposal in pediatricunits. Revista da Escola de Enfermagem da USP. 50(6):922–928.
3.Al Samanhodi, H.,Almeshary, M., Amoh, K.,Aldekhael, S., Alkatheri, A., Alharbi, S., AlAmmari, M.,AbuRuz, S.,&Albekairy, A.(2017). Evaluation of thecausesandcostimpact of returnedintravenousmedications at a tertiarycarehospital in Riyadh, SaudiArabia. Trop J PharmaceutRes. 16(1),231–237.
4.Aslan, Y.,& Demir L.K. (2023).A General Evaluation of theReasonsforMedicationWastage: A UniversityHospitalExample. Journal of HealthandNursing Management, 10(1),79-86.
5.Bucak, I. H.,Almis, H., Dogan, C. N., & Turgut, M. (2020). Thestatus of drugwastage in thepediatricemergencydepartment of a tertiaryhospital. Avicennajournal of medicine, 10(1), 10–14. https://doi.org/10.4103/ajm.ajm_58_19
6.Kagashe, G.A.,Makenya, F.B.,&Buma, D.(2014). Medicineswastage at a tertiaryhospital in Dar Es SalaamTanzania. J AppPharmSci., 4(6), 98–102.
7.Kaniyil, S.,Krishnadas, A., Parathody, A. K., &Ramadas, K. T. (2017). Financial Implications of IntravenousAnestheticDrugWastage in OperationRoom. Anesthesia, essaysandresearches, 11(2), 304–308. https://doi.org/10.4103/0259-1162.186596
8.Kanmaz, Ö. (2019). Hastanelerde hazırlanan onkolojik ilaçların imha maliyetlerinin düşürülmesinde eczacının rolü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Anahtar Kelimeler

Medicine; Disposal, Medical Waste;, Public Hospitals

Kaynakça

• Alemu, A. B.,Ibrahim, N. A., &Argaw, K. W. (2023). Magnitude of MedicineWastageandPerceivedContributingFactorsAmongPublicHealthFacilities in Dire-Dawa City Administration, in Mid COVID-19 Pandemic in Ethiopia: Retrospective, Cross-SectionalStudy. Integratedpharmacyresearch&practice, 12, 61–75. https://doi.org/10.2147/IPRP.S395102
• Almeida, M.A.R., Wilson, A.M.M.M.,&Peterlini, M.A.S.(2016) Evaluatingpharmaceuticalwastedisposal in pediatricunits. Revista da Escola de Enfermagem da USP. 50(6):922–928.
• Al Samanhodi, H.,Almeshary, M., Amoh, K.,Aldekhael, S., Alkatheri, A., Alharbi, S., AlAmmari, M.,AbuRuz, S.,&Albekairy, A.(2017). Evaluation of thecausesandcostimpact of returnedintravenousmedications at a tertiarycarehospital in Riyadh, SaudiArabia. Trop J PharmaceutRes. 16(1),231–237.
• Aslan, Y.,& Demir L.K. (2023).A General Evaluation of theReasonsforMedicationWastage: A UniversityHospitalExample. Journal of HealthandNursing Management, 10(1),79-86.
• Bucak, I. H.,Almis, H., Dogan, C. N., & Turgut, M. (2020). Thestatus of drugwastage in thepediatricemergencydepartment of a tertiaryhospital. Avicennajournal of medicine, 10(1), 10–14. https://doi.org/10.4103/ajm.ajm_58_19
• Kagashe, G.A.,Makenya, F.B.,&Buma, D.(2014). Medicineswastage at a tertiaryhospital in Dar Es SalaamTanzania. J AppPharmSci., 4(6), 98–102.
• Kaniyil, S.,Krishnadas, A., Parathody, A. K., &Ramadas, K. T. (2017). Financial Implications of IntravenousAnestheticDrugWastage in OperationRoom. Anesthesia, essaysandresearches, 11(2), 304–308. https://doi.org/10.4103/0259-1162.186596
• Kanmaz, Ö. (2019). Hastanelerde hazırlanan onkolojik ilaçların imha maliyetlerinin düşürülmesinde eczacının rolü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Li, J., He, Y., Lei, X., Cao, Z., Liao, Y., Wang, G., Chen, Z., Li, X., &Liu, X. (2023). Combiningthe Real-Time VialSharingStrategywith Daily-Rate ChargeModeforAntimicrobialDrugs of Inpatients: An EconomicalandPracticalMethodforPatientsandHospitals. Risk managementandhealthcarepolicy, 16, 1521–1530. https://doi.org/10.2147/RMHP.S418886
• MacBrayne, C. E., Williams, M. C., Obermeier, H., Child, J., Heizer, J. W., Millard, M., Pearce, K., Dugan, C., &Parker, S. K. (2020). Anti-infectiveWaste in a PediatricInstitution: PinpointingProblems in theProcess. HospitalPharmacy, 55(4), 220–223. https://doi.org/10.1177/0018578719844164
• Mackridge, A. J.,&Marriott, J. F. (2007). Returnedmedicines: wasteor a wastedopportunity?. Journal of publichealth (Oxford, England), 29(3), 258–262. https://doi.org/10.1093/pubmed/fdm037.
• Peker K. (2020). TheWastageandEconomicEffects of AnaestheticDrugsandConsumables in the Operating Room.Turkishjournal of anaesthesiologyandreanimation, 48(4), 321–327. https://doi.org/10.5152/TJAR.2019.65632
• Şerefoğlu, A. B. (2021). Yataklı pediatri servislerinde ilaçların eczacı yönetiminde hazırlanmasının farmakoekonomik ve klinik sonuçlarının değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK).(2023). Sağlık Harcamaları İstatistikleri, 2022 https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Saglik-Harcamalari-Istatistikleri-2022-49676.
• United Kingdom public sector information web site (GOV.UK).(2013). Waste Management Plan forEngland. https://www.gov.uk/government/publications/waste-management-plan-for-england
• Woldeyohanins, A.E. ,Kasahun, A.E. , Demeke, C.A. , Demu, D., &Kifle Z.D. (2022). Evaluation of the cost of unused medications in a hospital in Ethiopia: A cross-sectional study. Clinical Epidemiology and Global Health, 14,Article 101000. https://doi.org/10.1016/j.cegh.2022.101000
• World HealthOrganizationTheRationaluse of drugs: report of theconference of experts(1985). World HealthOrganization, Nairobi, 25-29 November 1985.
• World HealthOrganization(2014) Definition andcharacterization of health-carewaste. In Safe Management of WastesfromHealth-CareActivities 2nd ed(s. 3-24). Geneva, Switzerland:WHO .