Cerrahi kliniklerde yatan hastalarda ameliyat öncesi kaygının ameliyat sonrası konfor düzeyi ile ilişkisi

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 2, 233 - 239, 30.06.2025

Gizem Kubat Bakır , Aydan Akkurt Yalçıntürk , Ece Alagöz

Öz

Giriş- Amaç: Cerrahi kliniklerde yatan hastalarda ameliyat öncesi kaygının ameliyat sonrası konfor düzeyi üzerine etkisi belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte yapılan bu çalışma, Ekim 2022-Mart 2023 tarihleri arasında cerrahi kliniklerde 152 hasta ile gerçekleştirildi. Hastalara ameliyat öncesi dönemde “Tanımlayıcı Bilgi Formu” ve “Ameliyata Özgü Kaygı Ölçeği” ameliyat sonrası dönemde “Genel Konfor Ölçeği Kısa Formu” uygulandı. Bulgular: Hastaların yaş ortalamasının 60,79 olduğu, % 26’sının genel cerrahi ameliyatı geçirdiği saptandı. Hastaların “Ameliyata Özgü Kaygı Ölçeği” toplam puan ortalamasının 43,09±2,93 olduğu belirlendi. Hastaların “Genel Konfor Ölçeği Kısa Formu” toplam puan ortalamasının 54,55±5,15, ferahlama puan ortalamasının 17,60±2,62, rahatlama puan ortalamasının 17,56±2,76, üstünlük puan ortalamasının 19,39±2,70 olduğu saptandı. “Ameliyata Özgü Kaygı Ölçeği” ve “Genel Konfor Ölçeği Kısa Formu” puanları arasında negatif yönde ilişki olduğu belirlendi (p<0,05). Sonuç: Cerrahi kliniklerde yatan hastalarda ameliyat öncesi kaygı düzeyinin, ameliyat sonrası konfor düzeyi üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu belirlenmiş olup, kaygı düzeyinin arttıkça konfor düzeyinin azaldığı görüldü. Ameliyat öncesi dönemde hastaların kaygısını azaltmaya yönelik psikolojik destek ve bilgilendirme programlarının uygulanması, ameliyat sonrası konfor düzeylerinin artırılmasında etkili olabilir.

Anahtar Kelimeler

Ameliyat öncesi bakım, Ameliyat sonrası bakım, Anksiyete, Kaygı, Konfor, Hemşirelik bakımı

The relationship between preoperative anxiety and postoperative comfort level in patients hospitalized in surgical clinics

Öz

Giriş- Amaç: Cerrahi kliniklerde yatan hastalarda ameliyat öncesi kaygının ameliyat sonrası konfor düzeyi üzerine etkisi belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte yapılan bu çalışma, Ekim 2022-Mart 2023 tarihleri arasında cerrahi kliniklerde 152 hasta ile gerçekleştirildi. Hastalara ameliyat öncesi dönemde “Tanımlayıcı Bilgi Formu” ve “Ameliyata Özgü Kaygı Ölçeği” ameliyat sonrası dönemde “Genel Konfor Ölçeği Kısa Formu” uygulandı. Bulgular: Hastaların yaş ortalamasının 60,79 olduğu, % 26’sının genel cerrahi ameliyatı geçirdiği saptandı. Hastaların “Ameliyata Özgü Kaygı Ölçeği” toplam puan ortalamasının 43,09±2,93 olduğu belirlendi. Hastaların “Genel Konfor Ölçeği Kısa Formu” toplam puan ortalamasının 54,55±5,15, ferahlama puan ortalamasının 17,60±2,62, rahatlama puan ortalamasının 17,56±2,76, üstünlük puan ortalamasının 19,39±2,70 olduğu saptandı. “Ameliyata Özgü Kaygı Ölçeği” ve “Genel Konfor Ölçeği Kısa Formu” puanları arasında negatif yönde ilişki olduğu belirlendi (p<0,05). Sonuç: Cerrahi kliniklerde yatan hastalarda ameliyat öncesi kaygı düzeyinin, ameliyat sonrası konfor düzeyi üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu belirlenmiş olup, kaygı düzeyinin arttıkça konfor düzeyinin azaldığı görüldü. Ameliyat öncesi dönemde hastaların kaygısını azaltmaya yönelik psikolojik destek ve bilgilendirme programlarının uygulanması, ameliyat sonrası konfor düzeylerinin artırılmasında etkili olabilir.

Anahtar Kelimeler

Preoperative care, postoperative care, anxiety, preoperative anxiety, comfort, nursing care

Kaynakça

• Abate, S. M., Chekol, Y. A., & Basu, B. (2020). Global prevalence and determinants of preoperative anxiety among surgical patients: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Surgery Open, 25, 6–16. https://doi.org/10.1016/j.ijso.2020.05.010
• Acar, K., & Aygin, D. (2016). Assessment and nursing care of acute chest syndrome due to sickle cell disease according to comfort theory: Case presentation. Online Turkish Journal of Health Sciences, 1(1), 36–43.
• Apóstolo, J., Mendes, A., Bath-Hextall, F., Rodrigues, R., Santos, J., & Cardoso, D. (2013). The use of non-pharmacological nursing interventions on the comfort of cancer patients: A comprehensive systematic review protocol. JBI Database of Systematic Reviews and Implementation Reports, 11(2), 372–388. https://doi.org/10.11124/JBISRIR-2013-804
• Aydıngüllü, N., & Arslan, S. (2021). Cerrahi geçiren hastaların erken dönem konfor düzeyleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 16(3), 401–406. https://doi.org/10.17517/ksutfd.811420
• Brown, S. R., & Whitlow, C. B. (2017). Patient comfort during colonoscopy. Seminars in Colon and Rectal Surgery, 28, 1–3. https://doi.org/10.1053/J.SCRS.2016.11.004
• Büyükünal Şahin, P., & Rızalar, S. (2018). Ameliyat geçiren hastalarda konfor düzeyi ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(3), 404–413. https://doi.org/10.17681/hsp.395018
• Colon, E. A., & Popkin, M. K. (1996). Anxiety and panic. In J. R. Rundell & W. W. Wise (Eds.), The American Psychiatric Press Textbook of Consultation Liaison Psychiatry (pp. 402–425). Washington, DC: American Psychiatric Press.
• Cook, C., & Baxendale, S. (2022). Preoperative predictors of postoperative satisfaction with surgery. Epilepsy & Behavior, 129, 108612. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2022.108612
• Çevik Acar, E., & Yıldız Fındık, Ü. (2015). Ameliyathanede hastaların hemşirelik bakım kalitesi hakkında düşüncelerinin ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(4), 268–273.
• Çıtlık Sarıtaş, S., Çevik, S., & Özden, G. (2018). Genel Konfor Ölçeğinin Kısa Formunun Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi, 10(2), 16–22.
• Dunn, L. K., Durieux, M. E., Fernandez, L. G., Tsang, S., Smith-Straesser, E. E., Jhaveri, H. F., … Naik, B. I. (2018). Influence of catastrophizing, anxiety, and depression on in-hospital opioid consumption, pain, and quality of recovery after adult spine surgery. Journal of Neurosurgery: Spine, 28(1), 119–126. https://doi.org/10.3171/2017.5.SPINE1734
• Eberhart, L., Aust, H., Schuster, M., Sturm, T., Gehling, M., Euteneuer, F., & Rüsch, D. (2020). Preoperative anxiety in adults - a cross-sectional study on specific fears and risk factors. BMC Psychiatry, 20(1), 140. https://doi.org/10.1186/ s12888-020-02552-w
• Eti Aslan, F. (2015). Cerrahi Bakım-Vaka Analizleri ile Birlikte. Ankara: Akademisyen Tıp Kitapevi.
• Farmer, L., Winfield, C., Quatrara, B., Letzkus, L., Schenck, P., Finneran, P., … Conaway, M. (2017). Does site matter? Comparing accuracy and patient comfort of blood glucose samples taken from the finger and palm of the perioperative patient. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 32(6), 573–577. https://doi.org/10.1016/j.jopan.2016.10.006
• Friedrich, S., Reis, S., Meybohm, P., & Kranke, P. (2022). Preoperative anxiety. Current Opinion in Anaesthesiology, 35(6), 674–678. https://doi.org/10.1097/ACO.0000000000001186
• Gedik, A. (2015). Nöroşirurji hastalarında ameliyat öncesi ve sonrası kaygı düzeylerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Güler, Ö. (2013). Selim ve malign tiroid hastalarında tiroidektomi öncesi anksiyetenin değerlendirilmesi: STAI-STATE, APAIS ve SMILEY-VAS skorlarının karşılaştırılması (Uzmanlık Tezi). İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Gürcayir, D., & Karabulut, N. (2017). The effects of the training provided to patients who are scheduled for hip prosthesis surgery on the level of postoperative comfort and daily activities. International Journal of Caring Sciences, 10(Ek 1), 403.
• Gürsoy, A., Candaş, B., Güner, Ş., & Yılmaz, S. (2016). Preoperative stress: An operating room nurse intervention assessment. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 31(6), 1–9. https://doi.org/10.1016/j.jopan.2015.08.011 Karabacak, U., & Acaroğlu, R. (2012). Comfort theory. Maltepe University Journal of Nursing Science and Art, 4(1), 197–202.
• Hamide Şişman, Sevban Arslan. Cerrahi Hemşireliğinde Hasta Bakımında Kullanılan Kuram ve Modeller Arşiv Kaynak Tarama Dergisi . Archives Medical Review Journal 2020;29(2):150-161 doi:10.17827/aktd.544998
• Karadakovan, A., & Eti Aslan, F. (2010). Dahili ve Cerrahi Hastalıklarında Bakım. Adana: Nobel Kitapevi. Karancı, A., & Dirik, G. (2003). Predictors of pre-and postoperative anxiety in emergency surgery patients. Journal of Psychosomatic Research, 55(4), 363–369.
• Kassahun, W. T., Mehdorn, M., Wagner, T. C., Babel, J., Danker, H., & Gockel, I. (2022). The effect of preoperative patient-reported anxiety on morbidity and mortality outcomes in patients undergoing major general surgery. Scientific Reports, 12, 6312. https://doi.org/10.1038/s41598-022-10302-z
• Kayhan Ömeroğlu, Ş., & Erceyes, H. N. (2020). Elektif plastik ve rekonstrüktif operasyonu geçirecek 18-50 yaş arası hastalardaki anksiyete düzeyinin aynı yaşlarda başka operasyon geçirecek olanlarınki ile karşılaştırılması. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi, 30(2), 190–196. https://doi.org/10.5222/terh.2020.86648
• Kolcaba, K., Schirm, V., & Steiner, R. (2006). Effects of hand massage on comfort of nursing home residents. Geriatric Nursing, 27(2), 85–91.
• Kubat, G., & Yurt, S. (2017). Cerrahi operasyon geçiren hastaların konfor düzeyinin değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum Dergisi, 20(3), 158–165.
• Prado-Olivares, J., & Chover-Sierra, E. (2019). Preoperatory anxiety in patients undergoing cardiac surgery. Diseases, 7(2), 46. https://doi.org/10.3390/diseases7020046
• Sayedfatemi, N., Rafii, F., Rezaei, M., & Kolcaba, C. (2014). Comfort and hope in the preanesthesia stage in patients undergoing surgery. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 29(3), 213–220. https://doi.org/10.1016/j.jopan.2013.05.018
• Sönmez, A. (2013). Koroner arter bypass greft ameliyatı uygulanan hastaların konfor ve kaygı deneyimlerinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Takagi, H., Ando, T., & Umemoto, T. (2017). Perioperative depression or anxiety and postoperative mortality in cardiac surgery: A systematic review and meta-analysis. Heart and Vessels, 32(12), 1458–1468. https://doi.org/10.1007/s00380-017-1022-3
• Visschedijk, J. H., Caljouw, M. A., Bakkers, E., van Balen, R., & Achterberg, W. P. (2015). Longitudinal follow-up study on fear of falling during and after rehabilitation in skilled nursing facilities. BMC Geriatrics, 4(15), 161. https://doi.org/10.1186/s12877-015-0158-1
• Wetsch, W. A., Pircher, I., Lederer, W., Kinzl, J. F., Traweger, C., Heinz-Erian, P., & Benzer, A. (2009). Preoperative stress and anxiety in daycare patients and inpatients undergoing fast-track surgery. British Journal of Anaesthesia, 103(2), 199–205. https://doi.org/10.1093/bja/aep136
• Woldegerima, Y., Fitwi, G., Yimer, H., & Hailekiros, A. (2018). Gondar Üniversitesi Hastanesi'ndeki elektif cerrahi hastalarında ameliyat öncesi anksiyetenin yaygınlığı ve bununla ilişkili faktörler. Uluslararası Cerrahi Dergisi Açık, 10, 21–29. https://doi.org/10.1016/J.IJSO.2017.11.001
• Yılmaz, E., Çeçen Çamlı, D., Kızıl Toğaç, H., Mutlu, S., Kara, H., & Aslan Baslı, A. (2018). Ameliyat sürecindeki hastaların konfor düzeyleri ve hemşirelik bakımları. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1), 3–9.
• Yılmaz, M., Sezer, H., Gürler, H., & Beker, M. (2012). Predictors of perioperative anxiety in surgical inpatients. Journal of Clinical Nursing, 21(7–8), 956–964. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2011.03799.x.