Biyokimya Laboratuvarı Numune Ret Nedenlerine Yönelik Bir Değerlendirme

Year 2024, Volume: 9 Issue: 3, 472 - 481, 31.12.2024

Yasemin Aslan , Fatma Selen Polat

https://doi.org/10.25279/sak.1193893

Abstract

Giriş: Laboratuvarlar hastalıkların tanı ve tedavisi açısından büyük bir öneme sahiptir. Amaç: Bu çalışmada, özel bir hastanenin biyokimya laboratuvarı numune ret nedenlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı nitelikte kesitsel olarak tasarlanan çalışmanın evrenini 01.01.2022-30.06.2022 tarihleri arasında biyokimya laboratuvarında reddedilen numuneler oluşturmaktadır. Veriler laboratuvar bilgi yönetim sisteminden ve kalite müdürlüğü kayıtlarından elde edilmiştir. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş ve evrenin tamamı değerlendirmeye alınmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerden ve Microsoft Excel PivotTable raporlarından yararlanılmıştır. Bulgular: Çalışmada biyokimya laboratuvarı numune ret oranının %0.8 olduğu tespit edilmiştir. Numune ret oranı en yüksek bölümlerin kardiyoloji ve kardiyovasküler cerrahi ünitesi (%24.2), kadın hastalıkları, doğum ve çocuk hastalıkları servisi (%20.3) ile genel yoğun bakım ünitesi (%16.8) olduğu bulunmuştur. Numunelerin %48.3’ünün hemolizli, %33.2’sinin pıhtılı, %16.8’inin yetersiz olması nedeniyle ret edildiği saptanmıştır. Sonuç ve Öneriler: Numune ret nedenlerinin azaltılmasına yönelik çalışmaların yapılması hasta güvenliği süreçlerini iyileştirebilir ve maliyet avantajı sağlayabilir.

Keywords

Biyokimya Laboratuvarı, Numune Ret, Preanalitik Hata, Özel Hastane

Supporting Institution

Araştırmayı destekleyen herhangi bir kurum bulunmamaktadır.

An Assessment of Reasons for Sample Rejection in Biochemistry Laboratory

Abstract

Introduction: Laboratories are of great importance for the diagnosis and treatment of diseases. Objective: In this study, it was aimed to evaluate the reasons for sample rejection in a biochemistry laboratory in a private hospital. Materials and Methods: The universe of the study, which was designed as a descriptive cross-sectional study, consists of the samples rejected in the biochemistry laboratory between January 1, 2022 and June 30, 2022. The data was obtained from the laboratory information management system and the records of the quality directorate. Sample selection was not made in the study, and the entire population was taken into consideration. Descriptive statistics and Microsoft Excel PivotTable reports were used in the evaluation of the data. Results: As a result of the study, it was determined that the sample rejection rate of the biochemistry laboratory was 0.8%. It has been detected that the departments with the highest sample rejection rate were the cardiology and cardiovascular surgery unit (24.2%), gynecology, obstetrics, and pediatrics service (20.3%), and general intensive care unit (16.8%). It was found that 48.3% of the samples were rejected because of hemolysis, 33.2% of them with clots, and 16.8% of them as insufficient. Conclusion Conlusion and sugestions: Conducting studies to reduce the reasons for sample rejection can improve patient safety and provide cost advantages.

Keywords

Biochemistry Laboratory, Sample Rejection, Pre-analytical Error, Private Hospital

References

• Akşit, M. Z., Yalçın, H., Bilgi, P. T., Avcı, R., Karademirci, İ., Buzkan, E., Abakay, S., & Çolak, A. (2016). Acil laboratuvarımızda preanalitik kaynaklı ret nedenlerinin değerlendirilmesi. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 26(1), 41-45. https://doi.org/10.5222/terh.2016.041.
• Atay, A., Demir, L., Cuhadar, S., Saglam, G., Unal, H., Aksun, S., Arslan, B., Ozkan, A., & Sutcu, R. (2014). Clinical biochemistry laboratory rejection rates due to various types of preanalytical errors. Biochemia Medica, 24(3), 376-382. https://doi.org/10.11613/BM.2014.040.
• Aydın, Ö., Göl, G., Dede, F. G., & Akın, D. (2017). Investigation of blood collection errors in the preanalytical process. Turkish Journal of Clinics and Laboratory, 8(4), 146-151. https://doi.org/10.18663/tjcl.292502. Aykal, G., Yeğin, A., Aydın, Ö., Yılmaz, N., & Ellidağ, H. Y. (2014). Preanalitik süreçteki ret nedenlerinin azaltılmasında eğitimin rolü. Türk Biyokimya Dergisi, 39(4), 562-566. https://doi.org/10.5505/tjb.2014.47113
• Carraro, P., & Plebani, M. (2007). Errors in a stat laboratory: Types and frequency 10 years later. Clinical Chemistry, 53(7), 1338-1342. https://doi.org/10.1373/clinchem.2007.088344
• Carraro, P., Zago, T., & Plebani, M. (2012). Exploring the initial steps of the testing process: Frequency and nature of pre-preanalytic errors. Clinical Chemistry, 58(3), 638-642. https://doi.org/10.1373/clinchem.2011. Coskun, A. (2007). Six Sigma and laboratory consultation. Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, 45(1), 121-123. https://doi.org/10.1515/CCLM.2007.023
• Çokluk, E., Tuncer, F. B., Şekeroğlu, M. R., & Çokluk, S. T. (2020). Numune ret nedenlerinin Pareto Analizi eşliğinde altı sigma düzeyinin belirlenmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi, 18(1), 33-41.
• Da Rin, G. (2009). Pre-analytical workstations: A tool for reducing laboratory errors. Clinica Chimica Acta, 404, 68-74. https://doi.org/10.1016/j.cca.2009.03.024.
• Dağlıoğlu, G., Öztürk, Ö.G., & İnal, T.C. (2019). Klinik laboratuvarda kalite yönetimi: Altı Sigma prosedürünün uygulanması. Cukurova Medical Journal, 44, 272-280. https://doi.org/10.17826/cumj.555156
• Ekinci, A. (2019). Laboratuvarımızın preanalitik numune red analizi ve eğitimin etkisi. Van Tıp Dergisi, 26(1), 79-84. https://doi.org/10.5505/vtd.2019.03521
• Ercan, Ş. (2016). Reddedilen numune sıklığının Altı Sigma kullanılarak değerlendirilmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi, 14(1), 32-39.
• Grecu, D. S., Vlad, D. C., & Dumitrascu, V. (2014). Quality indicators in the preanalytical phase of testing in a stat laboratory. Laboratory Medicine, 45(1), 74-81. https://doi.org/10.1309/lm9zy92ybzrfpfqy. International Organization for Standardization (ISO). (2012). Terms and definitions. ISO 15189:2012: Medical laboratories: Particular requirements for quality and competence. Geneva: International Organization for Standardization.
• Kolak, D., & Yılmaz, N. (2021). Pre-analitik numune ret analizi ve hemşirelere dijital platform üzerinden yapılan eğitimin etkisi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 3(3), 121-126. https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.939918.
• Lay, I. S., Pınar, A., & Akbıyık, F. (2014). Classification of reasons for rejection of biological specimens based on prepreanalytical processes to identify quality indicators at a university hospital clinical laboratory in Turkey. Clinical Biochemistry, 47(12), 1002-1005. https://doi.org/10.1016/j.clinbiochem.2014.04.024
• Lippi, G., Chance, J.J., Church, S., Dazzi, P., Fontana, R., Giavarina, D., Grankvist, K., Huisman, W., Kouri, T., Palicka, V., Plebani, M., Puro, V., Salvagno, G. L., Sandberg, S., Sikaris, K., Watson, I., Stankovic, A. K., & Simundic, A. M. (2011). Preanalytical quality improvement: from dream to reality. Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, 49(7), 1113-1126. https://doi.org/10.1515/CCLM.2011.600
• Lopis, M., Alvarez, V., Martínez-Brú, C., Gómez, R., Barba, N., Ibarz, M., Cortés, M., Ventura, M., & Alsina, M. J. (2011). Quality assurance in the preanalytical phase. In Tech Open Access Publisher, Rijeka, Croatia, 185-204. https://doi.org/10.5772/15854
• Makitalo, O., & Liikanen, E. (2013). Improving quality at the preanalytical phase of blood sampling: Literature review. International Journal of Biomedical Laboratory Science, 2, 7-16.
• Plebani, M., Sciacovelli, L., Aita, A., Padoan, A., & Chiozza, M. L. (2014). Quality indicators to detect pre-analytical errors in laboratory testing. Clinica Chimica Acta, 15, 432, 44-48. https://doi.org/10.1016/j.cca.2013.07.033
• Plebani, M. (2012). Quality indicators to detect pre-analytical errors in laboratory testing. Clinical Biochemist Reviews, 33(3), 85-88.
• Plebani, M., Ceriotti, F., Messeri, G., Ottomano, C., Pansini, N., & Bonini, P. (2006). Laboratory network of excellence: Enhancing patient safety and service effectiveness. Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, 44(2), 150-160. https://doi.org/10.1515/CCLM.2006.028
• Sağlık Bakanlığı. (2020a). Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı Sağlıkta Kalite Standartları Hastane Seti. Sürüm 6, 1.Baskı, Ankara, 307-318.
• Sağlık Bakanlığı. (2020b). Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı Sağlıkta Kalite Standartları Gösterge yönetimi rehberi. Sürüm 2.1, Ankara, 121.
• Sağlık Bakanlığı. (2021). Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı Türkiye Hasta Güvenliği Bildirim Sistemi Laboratuvar güvenliği olay bildirim formu. https://hgbs.saglik.gov.tr/B_LHSS.aspx. (Erişim tarihi: 06 Ekim 2022).
• Salinas, M., López-Garrigós, M., Flores, E., Santo-Quiles, A., Gutierrez, M., Lugo, J., Lillo, R., & Leiva-Salinas, C. (2015). Ten years of preanalytical monitoring and control: Synthetic balanced score card indicator. Biochemia Medica, 25(1), 49-56. https://doi.org/10.11613/BM.2015.005.
• Sciacovelli, L., O'Kane, M., Skaik, Y. A., Caciagli, P., Pellegrini, C., Da Rin, G., Ivanov, A., Ghys, T., Plebani, M; IFCC WG-LEPS. (2011). Quality indicators in laboratory medicine: From theory to practice. Preliminary data from the IFCC Working Group Project "Laboratory errors and patient Safety". Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, 49(5), 835-844. https://doi.org/10.1515/CCLM.2011.128
• Simundic, A. M., Nikolac, N., Vukasovic, I., & Vrkic, N. (2010). The prevalence of preanalytical errors in a Croatian ISO 15189 accredited laboratory. Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, 48(7), 1009-1114. https://doi.org/10.1515/CCLM.2010.221
• Stark, A., Jones, B. A., Chapman, D., Well, K., Krajenta, R., Meier, F. A., & Zarbo, R. J. (2007). Clinical laboratory specimen rejection-association with the site of patient care and patients’ characteristics: Findings from a single health care organization. Archives of Pathology & Laboratory Medicine, 131(4), 588-592. https://doi.org/10.5858/2007-131-588-clsrwt.
• Ying Li, H., Yang, Y. C., Huang, W. F., Li YF, Song P, Chen L, & Lan Y. (2014). Reduction of preanalytical errors in laboratory by establishment and application of training system. Journal of Evidence-Based Medicine, 7(4), 258-262. https://doi.org/10.1111/jebm.12125