Çağdaş Sanat Eserlerinde Toplumsal Cinsiyet Sorgulamaları

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 113 - 134, 01.12.2015

Ebru Dede

https://doi.org/10.20488/austd.87292

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada toplumsal cinsiyet sorgulamaları için elverişli bir ortam sağlayan çağdaş sanatın interdisipliner olanaklarıyla üretilen eserler ve performanslar Freud, Lacan, Derrida, Foucault, Deleuze ve Butler gibi kuramcıların metinleriyle bağlantı kurularak yorumlanmıştır. Cinsel Kimliğin Süreç İçinde Dönüşümü bölümünde, Teiji Furuhashi ile Ahmet Elhan’ın bedenin kendi içindeki ve bedenler arasındaki ilişki sürecini anlatan eserleri yorumlanmıştır. Cinsel Kimlik Göstergelerinin Yapı bozumu bölümünde Diane Arbus, Gülsün Karamustafa, Yasumasa Morimura’nın eserleri ve Hunter Reynolds ve Kutluğ Ataman’ın performansları yorumlanmıştır. Gey Sanatında Estetik ve Sevgi bölümünde ise, David Hockney, Robert Mapplethorpe, Gran Fury ve Alex Donis’in eserlerindeki gey çiftler arasındaki uyum ve sevginin önemine değinilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, cinsel kimlik, gey, iktidar, özne, çağdaş sanat, perfor

Gender Questioning on the Works of Contemporary Art

Öz

In this study, the works of art and performances that were produced with the possibilities of
interdisciplinary practices of contemporary art which provides a favorable environment for gender
questioning, were interpreted in connection with the texts of theorists like Freud, Lacan, Derrida,
Foucault, Deleuze and Butler. In the section of the Transformation of Sexual Identity in the Process,
the works about body in process itself and the relationship between bodies of Teiji Furuhashi and
Ahmet Elhan were interpreted. In the section of the Deconstruction of Sexual Identity Signs the
works of art of Diane Arbus, Gülsün Karamustafa, Yasumasa Morimura and the performances of
Hunter Reynolds and Kutluğ Ataman were interpreted. In the section of Aesthetic and Love on the
works of Gay Art, the importance of harmony and love between gay couple was mentioned in the
works of art of David Hockney, Robert Mapplethorpe, Gran Fury and Alex Donis. 

Anahtar Kelimeler

Gender, sexual identity, gay, power, subject, contemporary art, performing arts

Kaynakça

• ANCET Pierre (Kasım 2010). Ucube Bedenlerin Fenomenolojisi. (Çev. Ersel Topraktepe). Yapı Kredi Yayınları: İstanbul.
• ANTMEN Ahu (Ocak 2014).
• Kimlikli Bedenler: Sanat, Kimlik, Cinsiyet. Sel Yayıncılık: İstanbul.
• BAYKAL Emre (Nisan 2008). Kutluğ Ataman Sen Zaten Kendini Anlat! (Çev. Nazım Dikbaş& Emre Baykal). Yapı Kredi Yayınları: İstanbul.
• BUTLER Judith (Şubat 2007). Taklit ve ‘Toplumsal Cinsiyet’e Karşı Durma. (Çev. Osman Akınhay). Agora Kitaplığı: İstanbul.
• BUTLER Judith (Bahar:2009). “Toplumsal Cinsiyet Düzenlemeleri”. (Çev. Begüm Kovulmaz). Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Sayı: 58. Sayfa:73-92
• BUTLER Judith (Aralık 2012). Cinsiyet Belası. Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. (Çev. Başak Ertür). 3.Bs. Metis Yayıncılık: İstanbul.
• CHANTER Tina (Bahar:2009). “Psikanalitik ve Post-Yapısalcı Feminizm ve Deleuze”. (Çev. Zeynep Direk). Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Sayı:58. Sayfa: 93-130
• CORBİN A. Vd. (Eylül: 2013). Bedenin Tarihi 3 Bakıştaki Değişim: 20. Yüzyıl. (Çev. Saadet Özen). Yapı Kredi Yayınları: İstanbul.
• ERZEN Jale Nejdet (Aralık 2012). Çoğul Estetik. (2.Bs.) Metis Yayınları: İstanbul.
• ESAYAN Natali (Mayıs 2002). “Angela Carter ve Aykırı Dünyası: Postmodern ve Feminist Unsurların Stratejik İttifakıyla İktidar Dinamiklerinin Yapıbozumu”. Toplumbilim, Sayı: 15. Sayfa: 81-86.
• FOUCAULT Michel (Bahar:2011). “Herculine Barbin’e Giriş”. (Çev. Tolga Yalur & Berfu Şeker). Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Cinsel Yönelimler ve Queer Kuram Sayısı: 65-66. Sayfa: 132-139
• CANDANSAYAR Selçuk (Bahar:2011). “Tıbbın (eş)cinselliğe Bakışı İçin Bir Arkeoloji Denemesi.” Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Cinsel Yönelimler ve Queer Kuram Sayısı: 65-66. Sayfa:149-166
• FREUD Sigmund (2009). Cinsellik Üzerine. (Çev. Seher Kutlu). Alter Yayıncılık: Ankara.
• GÖREGENLİ Melek (Bahar:2011). “Heteroseksizm, Homofobi ve Nefret Suçları: Sosyal Psikolojik Yaklaşım.” Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Cinsel Yönelimler ve Queer Kuram Sayısı: 65-66. Sayfa: 353-365
• GROSENICK Uta vd. (Ed.) (1999). Art at the turn of the Millenium. Tachen: Köln.
• HOLMES Morgan (Bahar:2011). “İnterseks: Tehlikeli Bir Farklılık”. (Çev. İmge Oranlı). Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Cinsel Yönelimler ve Queer Kuram Sayısı: 65-66. Sayfa: 99-123
• IŞIK Emre İ. (Kasım 1998). Beden ve Toplum Kuramı. Bağlam Yayıncılık: İstanbul.
• JAGOSE Annamarie (1996). Queer Theory, An Introduction. New York University Press.
• LORD Catherine, MEYER Richard (2013). Art & Queer Culture. Phaidon: London
• LUCIE-SMITH Edward (2004). 20.Yüzyılda Görsel Sanatlar (Çev.Ebru Kılıç vd.) Akbank kültür ve Sanat Dizisi: İstanbul.
• HEARTNEY Eleanor (2008). Sanat ve Bugün (Çev.Osman Akınhay) Agora Kitaplığı: İstanbul.
• RUSH Michael (2005). New Media in Art. Thames&Hudson world of art: London
• SARUP Madan (1998). Identity, Culture and the Postmodern World. EBSCO Publishing. University of Georgia Press.
• ŞEKER Berfu (Bahar:2011). “İnterseksüellik ve Cinsiyetin İnşası”. Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Cinsel Yönelimler ve Queer Kuram Sayısı: 65-66. Sayfa: 124-131.
• TOLSTOY Lev Nikolayeviç (Eylül 2007). Sanat Nedir? (Çev. Mazlum Beyhan). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları: İstanbul.
• WRIGHT Elizabeth (Nisan 2002). Lacan ve Postfeminizm. (Çev: Ebru Kılıç). Everest Yayınları: İstanbul.
• YILDIZ Esra (Bahar:2011). “Queer ve Sessizliğin Reddi.” Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, Cinsel Yönelimler ve Queer Kuram Sayısı: 65-66. Sayfa: 395-410.