YOKSUL SANAT (ARTE POVERA) AKIMININ İÇ MEKÂN TASARIM ÖĞELERİNE ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 270 - 285, 15.06.2023

Melissa Keçeli

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1313978

Cited By: 1

Öz

Sanat eseri ya da enstalasyon, bulunduğu bağlamın bir uzantısı olarak iç mimarlık disipliniyle ilişkilidir.
İç mekân, algı ortamının kurgulanmasında, yapıt ve izleyici arasında çok katmanlı bir etkinliğin temelini
oluşturmaktadır. Eser, izlenim etkinliğine ilişkin düzenlemeler sonucu, iç mekânda bulunan tasarım
öğeleriyle kurduğu bağıntıyla anlam kazanır. Dolayısıyla mekânsal algıya ve sergileme alanlarının yapısal
bütünlüğüne etkilerde bulunur. Sergileme alanları, araştırılmak üzere belirlenen eserler ile iç mekân tasarım
öğeleri ekseninde irdelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, mekân-yapıt ilişkisine dayalı boyutları bulunan Yoksul
Sanat enstalasyonlarının, tasarlanan sergileme alanları örnekleri üzerinden temel tasarım öğelerine etkisi,
iç mekân kavramsal çerçevesinde analizinin yapılmasıdır. Çalışma kapsamında, mekân, iç mekân, tasarım
öğeleri ve sanat izlenim mekânı kavramlarını oluşturan bileşenler irdelenmiş, verilerin sınıflandırılmasında
literatür taraması ve örnek olay (vaka) yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışma ile, izlenim nesnesi olarak incelenen
enstalasyonların, görünümlerinin algısal özelliklerine odaklanılmış, temel beş öğe üzerinden sergileme
alanlarına ilişkin etkiler ortaya konularak tartışılmıştır. Araştırma sonucunda; izlenim sürecini ve algısını
belirleyen başlıca etmenin, enstalasyonun görsel etkileri, bağlamında bulunan tasarı öğeleri ve bunların
birbirleriyle olan katmanlı ilişkisi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İç mekân, Tasarım öğeleri, Enstalasyon, Sergileme alanı

THE INFLUENCE OF THE ARTE POVERA ART MOVEMENT ON DESIGN ELEMENTS OF INTERIOR SPACE

Öz

Extension context of an art piece or an installation is relevant with the discipline of interior architecture.
Interior space underlies a multi-layered activity for the perception creation of the environment between the
artifact and the audience. A work piece of art becomes meaningful through its relationship with interior design
elements by means of impression activity arrangements. Thereby it affects the spatial perception of exhibition
areas and structural integrity. In this research, selected exhibition areas are examined in between researched
artworks and their interior design elements. The subject of this research is influence of the Arte Povera
installations on the basic design elements in designed exhibition areas within the conceptual framework of
the interior space based on the space-art piece relationship. The scope of the study involves the components
of the concepts of space, interior space, design elements, and art impression space. The data were classified by
literature reviews and case study methods. The perceptual characteristics of the examined installations and
the influences of the artworks on the exhibition areas mentioned on this study are discussed using the basic
five design elements. The research indicates that the visual effects of installations, design elements included
in composition and their overlapping relationship are the main factors to determine impression process and
its perception perceived.

Anahtar Kelimeler

Interior, Design elements, Installation, Exhibition area

Kaynakça

• Ana Britannica, Genel Kültür Ansiklopedisi (1986a). Cilt 16. İstanbul: Ana Yayıncılık, s. 197.
• Ana Britannica, Genel Kültür Ansiklopedisi (1986b). Cilt 18. İstanbul: Ana Yayıncılık, s. 350.
• Antmen, A. (2008). Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık, s. 213.
• Avar, A. A. (2009). Lefebvre’in Üçlü Algılanan, Tasarlanan, Yaşanan Mekân Diyalektiği. Dosya, 17, s. 7-8-9.
• Buren, D. (2009). The Gallery As A Gesture. R. Greenberg, B. W. Ferguson, S. Nairne (Ed.), Thinking About Exhibitons içinde (s. 315). New York: Routledge.
• Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi (1992). Cilt 17. İstanbul: Interpress Basın ve Yayıncılık, s. 9019.
• Cevizci, A. (2010). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayıncılık, s. 636.
• Ching, F. D. K. (2004). İç Mekân Tasarımı: Resimli. (Çev. B. Elçioğlu). İstanbul: Yapı Yayın, s. 121-123-126-131-142-152-154.
• Christov-Bakargiev, C. (2005). Arte Povera. New York: Phaidon Press, s. 107-136-143-157-262.
• Coates, M., Brooker, G. ve Stone, S. (2017). Görsel İç Mimarlık Sözlüğü. İstanbul: Literatür Yayınları, s. 89.
• Collins, J. (2007). Sculpture Today. New York: Phaidon Press, s. 198.
• Devellioğlu, F. (1970). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Doğuş Matbaası.
• Dinçer, A. (2011). Konutlarda Mekân Tasarımı Kriterlerinin Görsel Algılama Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Haliç Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 61.
• Doğanca, M. (2002). İç Mekân Tasarımında Görsel Etkileşimler. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 7.
• Eroğlu, Ö. (2001a). Arte Povera Gerçekten Yoksul Bir Sanat mıydı?. İstanbul: Nelli Sanatevi Yayın, s. 24-38.
• Eroğlu, Ö. (2014b). Arte Povera. İstanbul: Tekhne Yayınları, s. 63-77.
• Erzen, N. J, (1997b). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. Cilt 3. İstanbul: Yem Yayınları, s. 1639.
• Erzen, N. J. (1997a). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. Cilt 1. İstanbul: Yem Yayınları, s. 221.
• Esen, A. (2018). Sanat Müzelerinde Beyaz Küp Bağlamının Sanat Mekânına ve İzleyici Deneyimine Etkileri: İstanbul Modern Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 26-93.
• Faulkner, S. (1979). Planing a Home. New York: Holt, Rinehart ve Winston.
• Focillon, H. (2015). Biçimlerin Yaşamı. İstanbul: Janus Yayıncılık, s. 37.
• Göler, S. (2009). Biçim, Renk, Malzeme, Doku ve Işığın Mekân Algısına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 109.
• Güngör, İ. H. (2005). Görsel Sanatlar ve Mimarlık İçin Temel Tasar. İstanbul: Bilgisayar Destekli Baskı ve Reklam Yayınları, s. 26- 51-53-62-63-70-73-74-83-84-90-91-219.
• Gür, Ö. Ş. (1996). Mekân Örgütlenmesi. Trabzon: Gür Yayıncılık, s. 43-44-83.
• Halse, A. O. (1978). The Use of Color in Interiors. New York: McGraw-Hill Book Company, s. 27-34.
• Hasol, D. (2010). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. İstanbul: Yem Yayın, s. 84-214-345.
• İzgi, U. (1999). Mimarlıkta Süreç Kavramlar-İlişkiler. İstanbul: Yem Yayın, s. 87.
• Kahvecioğlu, H. (2008). Mekânın Üretici veya Tüketicisi Olarak Zaman. Uz Sönmez, F., Berber, Ö. ve Ural, Ş. (Ed.), Zaman-Mekân içinde. İstanbul: Yem Yayın.
• Karaoğlu Can, M. (2021). Kalite Parametrelerinin İç Mekân Tasarımı Özelinde Yorumlanması ve Barselona Tasarım Müzesi Üzerine Bir Değerlendirme. Megaron, 16 (3), s. 469.
• Kepes, G. (1949). Language of Vision. Paul Theobald ve Company, s.72.
• Kuban, D. (1990). Mimarlık Kavramları. İstanbul: Yem Yayınları, s. 61.
• Lefebvre, H. (2020). Mekânın Üretimi. İstanbul: Sel Yayınları, s. 25-118.
• O’Doherty, B. (2010). Beyaz Küpün İçinde Galeri Mekânının İdeolojisi. (Çev. A. Antmen). İstanbul: Sel Yayınları, s. 30-31
• Özayten, N. (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. Cilt 3. İstanbul: Yem Yayınları, s. 1939.
• Özdemir, T. (2005). Renk Kavramı ve Konut İç Mekânında Tasarıma Etkileri. Sanatta Yeterlilik Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 86-99-101-103-104-174.
• Özel, Y. (2021). İç Mekân Kurgusunda Mobilya ve Mekân Kompozisyonu İlişkisi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (25), s. 99.
• Özön, N. M. (2008). Osmanlıca Türkçe Sözlük. İstanbul: İnkılap Kitabevi, s. 503.
• Petitot, J. (2004). Morphologie et Esthétique. Paris: Maisonneuve ve Larose.
• Sirel, Ş. (1992). Müzelerde Aydınlatma. Tasarım, 4 (30), s. 122-123.
• Şensoy, H. (1977). Mimaride Mekân Bütünlüğü. İç Mekân Düzenleme Kürsüsü Konferansları. İstanbul: Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yayını, s. 1.
• Tanyeli, U. (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. Cilt 2. İstanbul: Yem Yayınları, s. 1193-1194.
• Tanyeli, U. ve Sözen, M. (2005). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi, s. 69-200.
• Yılmaz, Ö. (2004). Mimari Mekânda Görsel Algı ve Manipülasyon İlişkilerinin İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 38.
• Yüce, O. (2018). Görsel Algı ve Tasarım Kriterlerinin Mekân Olgusuna Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 134.
• Yücel, A. (1981). Mimarlıkta Biçim ve Mekânın Dilsel Yorumu Üzerine. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi