TEMEL HEYKEL EĞİTİMİ DERSİ VE TÜRKİYE’DEKİ LİSANS DÜZEYİ HEYKEL BÖLÜMLERİNDE TEMEL EĞİTİM

Yıl 2025, Sayı: 15- Özel sayı, 680 - 701, 20.10.2025

Soner Özdemir

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1804998

Öz

20. yüzyılın ilk çeyreğinde kurulan Bauhaus okulu, günümüze kadar varlığını sürdüren
Temel Sanat Eğitimi dersi ile sanat eğitimine yön vermiş önemli bir kurumdur. Sanat ve
tasarım alanlarının çoğunda temel ders olarak yürütülen temel sanat eğitimi, sanatın temel
prensiplerini ve görsel sanatların ortak öğelerini uygulama yoluyla tanımayı ve özgün
sanatsal tasarımlar için yaratıcı yaklaşımları kullanma becerisi kazandırmayı hedefler.
Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Heykel Bölümü birinci sınıf ders programında
2015-2016 öğretim yılından itibaren zorunlu temel ders olarak yürütülen Temel
Heykel Eğitimi dersi, Temel Sanat Eğitimi dersi içeriğindeki form, plan ve doku gibi heykel
sanatında daha yoğun kullanılan öğelerin, alanın pratikleriyle uygulanması ve sonraki dönemlere
heykel üretim ve yaratım süreçlerine dair altyapı oluşturması amacıyla programa
girmiştir. Bu çalışmada Türkiye’deki lisans düzeyi heykel eğitiminin ilk yılında verilen temel
eğitime yönelik derslerin bir analizini yapmak ve Anadolu Üniversitesi G.S.F. Heykel
Bölümünde yürütülen Temel Heykel Eğitimi dersinin içeriği ve işleyişi üzerinden bir değerlendirme
yapmak amaçlanmıştır. Türkiye’deki lisans düzeyi heykel bölümlerinin birinci
sınıf ders programları incelendiğinde büyük çoğunluğunda temel sanat eğitimi dersinin
verildiği görülmektedir. Heykel alanına özgü pratiklerin kazanımına yönelik olarak ise,
farklı yaklaşımların benimsendiği gözlenmiştir. Bir zorunluluk olmamakla birlikte sanat
öğrencileri için ufuk açıcı bir özelliğe sahip olan Temel Sanat Eğitimi dersinin içeriğiyle
ilgili sanat alanın pratiklerinin bir arada işlenmesi birinci sınıfta istenen temel becerilerin
kazanılmasında önemli olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Temel sanat eğitimi , Heykel , Temel heykel eğitimi , Sanat , Eğitim.

BASIC SCULPTURE EDUCATION COURSE AND BASIC EDUCATION IN UNDERGRADUATE SCULPTURE DEPARTMENTS IN TURKEY

Öz

The Bauhaus school, founded in the first quarter of the 20th century, is a significant institution
that has shaped art education with its Basic Design course, which continues to exist
today. Basic Design, conducted as a fundamental course in most fields of art and design,
aims to introduce the fundamental principles of art and the common elements of visual arts
through practice while developing the ability to use creative approaches for original artistic
designs. The Basic Sculpture Education course, which has been a compulsory fundamental
course in the first-year curriculum of the Sculpture Department at Anadolu University Faculty
of Fine Arts since the 2015-2016 academic year, was included in the program to apply
elements such as form, plane, and texture—more intensively used in sculpture—through
practical applications. Additionally, it aims to establish a foundation for sculpture production
and creation processes in subsequent years. This study aims to analyze the courses
related to the fundamental education provided in the first year of undergraduate sculpture
education in Türkiye, and to evaluate the content and structure of the Basic Sculpture Education
course conducted at Anadolu University Faculty of Fine Arts, Department of Sculpture.
An analysis of the first-year curricula of undergraduate sculpture programs in Turkey
reveals that the majority include a Basic Design course. However, different approaches have
been adopted regarding the acquisition of practices specific to the field of sculpture. Although
it is not a requirement, the content of the Basic Art Education course, which broadens
horizons for art students, will be processed together with the practices of the relevant art
field in order to gain the basic skills required in the first grade.

Anahtar Kelimeler

Basic design education , Sculpture , Basic sculpture education , Art , Education.

Kaynakça

• Anadolu Üniversitesi. (2025, 25 Şubat). Temel Heykel Eğitimi. https://abp.anadolu.edu.tr/tr/ders/tanitim/227044/47/2
• Akbulut, D. (2014). Tasarımda Temel Etkileşim: Temel Tasarım Eğitiminde Bütünleşik Ortak Zemin. Sanat Ve Tasarım Dergisi, 1(13), 23-40. https://doi.org/10.18603/std.46561
• Akdeniz Üniversitesi. (2025, 22Şubat). Temel Sanat Eğitimi Dersin Ayrıntıları. https://obs.akdeniz.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=18&curSunit=152#
• Atalayer F. (1994). Temel Sanat Ögeleri. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Atatürk Üniversitesi [1]. (2025, 22 Şubat). Temel Sanat Eğitimi. https://obs.atauni.edu.tr/moduller/dbp/eobs/dersDetay/7659/1195?
• Atatürk Üniversitesi [2]. (2025, 22 Şubat). Heykelin Plastik Öğeleri.https://obs.atauni.edu.tr/moduller/dbp/eobs/dersDetay/85086/1195?
• Bunulday, S. (2021). Bauhaus’ta Eğitim: El Sanatlarından Endüstriyel Üretime, Bireyselden Kolektif Yaratıma. MSGSÜ Sosyal Bilimler, 1(23), 492-505.
• Dokuz Eylül Üniversitesi. (2025, 24 Şubat). Heykel I.https://debis.deu.edu.tr/ders-katalog/2024-2025/tr/tr_9264_1032_212.html
• Erciyes Üniversitesi. (2025, 24. Şubat). Temel Eğitim Heykel.https://dbp.erciyes.edu.tr/Courses/Course.aspx?Course=aGLlhEy34BE=&da=aGLlhEy34BE=
• Gazi Üniversitesi. (2025, 21 Şubat). Tarihçe.https://gef-guzelsanatlar-resimis.gazi.edu.tr/view/page/260786
• Gombrich E.H. (1997). Sanatın Öyküsü. Remzi Kitabevi
• Hacettepe Üniversitesi. (2025, 22 Şubat). Atölye I.https://bilsis.hacettepe.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=460&curSunit=463#
• Gürelli, K. (2019). Sanat Eğitiminde Temel Sanat Dersine Yönelik Bir Değerlendirme. ARTS: Artuklu Sanat ve Beşeri Bilimler Dergisi(2), 22-37. https://doi.org/10.46372/arts.614944
• Marmara Üniversitesi [1]. (2025, 21 Şubat). Tarihçe.https://gsf.marmara.edu.tr/fakulte/tarihce
• Marmara Üniversitesi [2]. (2025, 23 Şubat). Form Çözümleme.https://meobs.marmara.edu.tr/Ders/form-cozumleme-i/hyl1001-44600-2019
• Mersin Üniversitesi. (2025, 24 Şubat). Form ve Kompozisyon Bilgisi.https://obs.mersin.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=15&curSunit=213#
• Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi. (2025, 21 Şubat). Kurum Tarihi.https://msgsu.edu.tr/universite/kurum-tarihi/
• Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi [2]. (2025, 23 Şubat). Temel Heykel.https://bilgipaketi.msgsu.edu.tr/programdetay/388/
• University of Maryland Libraries. (2025, 21 Şubat). Arts and Crafts Movement https://exhibitions.lib.umd.edu/williammorris/morris-influence/arts-and-crafts-movement
• Yüksel, R. (1998). Güzel Sanatlar Fakültelerinde Verilen Temel Sanat Eğitimi Dersinin Bugünkü Durumu ve Sorunları [Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Düzce Üniversitesi. (2025, 21 Şubat). Heykel Bölümü Ders Listesi.https://ebs.duzce.edu.tr/tr-TR/Bolum/OgretimProgrami/250?bot=302
• Cumhuriyet Üniversitesi. (2025, 21 Şubat). Heykel Bölümü Ders Listesi. https://obs.cumhuriyet.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=38&curSunit=526#
• Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi. (2025, 21 Şubat). Heykel Bölümü Ders Listesi.https://obs.mu.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=05&curSunit=162# Git