Geçici Afet Konutlarının Ortopedik Engellilerin Erişilebilirliği Açısından İrdelenmesi

Yıl 2021, Sayı: 27, 473 - 495, 27.06.2021

Bülent Ünal Emel Akın

Öz

Engelli bireylerin yaşadıkları fiziksel çevre, sahip oldukları fiziksel işlev bozuklulukları ve yetersizlikleri, bu sıkıntıların neden olduğu sınırlamalar yüzünden büyük önem taşımaktadır. Özellikle afetlerden dolayı oluşabilecek merkezi sinir sisteminin ya da iskelet sisteminin zedelenmesi sonucu ortopedik engeller karşılaşılması beklenen
ve yaşanan durumlardır. Bu araştırmada, meydana gelen afetlerden sonra kalıcı konutlara geçene kadar geçen ortalama üç yıllık süreçte afetzedelerin yaşamlarını sürdürdüğü geçici afet konutlarının engellilerin erişilebilirliği açısından öneminin vurgulanması hedeflenmektedir. Bu hedef doğrultusunda Afet ve Acil Durum Yönetimi
Başkanlığı’nın (AFAD) kullanmakta olduğu genel tip ve engelli tip geçici afet konutu tasarımları, Engelliler İçin Evrensel Standartlar Kılavuzu’nda bulunan kriterlere göre analiz edilmiştir. Buna ek olarak mevcut durum ortopedik engelli bireylerin sanal ortamda oluşturulan geçici afet konutunu deneyimlemesi ile değerlendirilmiş ve anket çalışması ile veriler elde edilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda varolan engelli tip geçici afet konutunun, ortopedik engelli bireylerin erişilebilirliğini sağlayamadığı ve ortopedik engelli kullanıcılar için yeni bir geçici afet konutu tasarımına ihtiyaç duyulduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Afet, Geçici Afet Konutları, Engellilik, Ortopedik Engellilik, Erişilebilirlik

Kaynakça

• Abulnour, A. H. (2014). “The Post-Disaster Temporary Dwelling: Fundamentals of Provision, Design and Construction”, HBRC Journal, 10 (1), 10–24.
• Aksu, D. T. ve Ozdamar, L. (2014). “A Mathematical Model for Post-Disaster Road Restoration: Enabling Accessibility and Evacuation”, Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 61, 56–67.
• Bonenberg, A. (2015). “Designing a Functional Layout of a Kitchen for Persons with Disabilities – Concept of Optimal Access Points”, Procedia Manufacturing, 3, 1668-1675.
• Bromley, R. D. F., Matthews D. L. ve Thomas, C. J. (2007). “City Centre Accessibility for Wheelchair Users: The Consumer Perspective and the Planning Implications”, Cities, 24 (3), 229–241.
• Craighead, J., Murphy, R., Burke, J. ve Goldiez, B. (2007). “A Survey of Commercial & Open Source Unmanned Vehicle Simulators”, Conference Paper in Proceedings - IEEE International Conference on Robotics and Automation, Roma, İtalya.
• Felix, D., Branco, J. M. ve Feio, A. (2013). “Temporary Housing After Disasters: A State of the Art Survey”, Habitat International, 40, 136–141.
• Ferrari, L., Berlingerio, M., Calabrese, F. ve Reades, J. (2014). “Improving the Accessibility of Urban Transportation Networks for People with Disabilities”, Transportation Research Part C: Emerging Technologies, 45, 27–40.
• Guillet, S., Bouchard, B. ve Bouzouane, A. (2014). “Designing Smart Homes Dedicated to Disabled People Using Modular Discrete Controller Synthesis”, IFAC Proceedings, 47 (2), 54-59.
• Huang, L. ve Long, E. (2015). “Architecture and Planning Design Strategy of Post-disaster Temporary Settlement with High Building Density-Analysis Based on the Questionnaire in Dujiangyan after Wenchuan Earthquake”, Procedia Engineering, 121, 101-106.
• Indraprastha, A. ve Shinozaki, M. (2009). “The Investigation on Using Unity3D Game Engine in Urban Design Study”, ITB Journal of Information and Communication Technology, 3 (1), 1-18.
• Johnson, C. (2007). “Impacts of Prefabricated Temporary Housing After Disasters: 1999 Earthquakes in Turkey”, Habitat International, 31, 36–52. doi:10.1016/j.habitatint. 2006.03.002
• Kaplan, R. M. ve Saccuzzo, D. P. (2009). Psychological Testing: Principles, Applications, and Issues. Boston, MA: Cengage Learning.
• Kaya, N. ve Weber, M. J. (2003). “Cross-Cultural Differences in the Perception of Crowding and Privacy Regulation: American and Turkish Students”, Journal of Environmental Psychology, 23, 301–309.
• Kim, W. G., Stonesifer, H. W. ve Han, J. S. (2012). “Accommodating the Needs of Disabled Hotel Guests: Implications for Guests and Management”, International Journal of Hospitality Management, 31 (4), 1311–1317.
• Lid, I. M. ve Solvang, P. K. (2016). “(Dis)Ability and the Experience of Accessibility in the Urban Environment”. ALTER - European Journal of Disability Research, 10 (2), 181–194.
• MacRae, J. M., Kingham, S. ve Griffin, E. (2015). “The Effect of Spatial Barriers on Realised Accessibility to Heath Services after a Natural Disaster”, Health and Place, 35, 1–10.
• McDermott, S., Martin, K. ve Gardner, J. D. (2016). “Disaster Response for People with Disability”, Disability and Health Journal, 9 (2), 183–185.
• McKinley R. K., Manku-Scott, T., Hastings, A. M., French, D. P. ve Baker, R. (1997). “Reliability and Validity of a New Measure of Patient Satisfaction with out of Hours Primary Medical Care in the United Kingdom: Development of a Patient Questionnaire”, British Medical Journal, 314, 193–198.
• Miyamoto, S. (2013). “Brief Manual for the Care of Disabled Children After Disasters”. Brain and Development, 35 (3), 195–200.
• Navarro, S., Andreu, L. ve Cervera, A. (2014). “Value Co-Creation Among Hotels and Disabled Customers: An Exploratory Study”. Journal of Business Research, 67 (5), 813–818.
• Özdinç, F. (2010). Üç-Boyutlu Çok-Kullanıcılı Sanal Ortamların Oryantasyon Amaçlı Kullanılması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Özyürek, M. (1998). Bedensel Yetersizliği Olanlar. S. Eripek. (Editör). Özel Eğitim. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Yayınları, s. 11-14.
• Panayides, P. (2013). “Coefficient Alpha: Interpret with Caution”, Europe’s Journal of Psychology, 9 (4), 687-696.
• Pruski, A. (2010). “A Unified Approach to Accessibility for a Person in a Wheelchair”. Robotics and Autonomous Systems, 58 (11), 1177–1184.
• Scarborough, C. K. (1999). “Reasonable Access for Mobility-Disabled Persons is more than Widening the Door”, Journal of Retailing, 75 (4), 479–508.
• Soltani, S. H. K., Sham, M., Awang, M. ve Yaman, R. (2012). “Accessibility for Disabled in Public Transportation Terminal”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 35, 1-782.
• Song, Y., Mithraratne, N. ve Zhang, H. (2016). “Life-Time Performance of Post-Disaster Temporary Housing: A Case Study in Nanjing”, Energy and Buildings, 128, 394–404.
• Suzuki, S., Yoshihisa, A., Kanno, Y., Waranabe, S., Takiguchi, M., Miura, S., Yokokawa, T., Sato, T., Oikawa, M.,Yamaki, T.,Kunii, H., Nakazato, K., Suzuki, H., Saitoh,S. ve Takeishi, Y. (2017). “Prognostic Impact of Living in Temporary Housing in Fukushima After the Great East Japan Earthquake”, Journal of Cardiac Failure, 23 (1), 90-92.
• Tanaka, S. (2013). “Issues in the Support and Disaster Preparedness of Severely Disabled Children in Affected Areas”, Brain and Development, 35 (3), 209–213.
• True, E. M. ve Türel, H. S. (2013). “Yapılı Çevrelerin Fiziksel Engelliler Yönüyle Kullanılabilirliği: İzmir Kenti Örneği”, Artium Dergisi, 1 (1), 1-16.
• Ünal, B. (2013). Mobil Konutların İç Mekân Tasarımlarının Görsel Algı Açısından İrdelenmesi: Geçici Afet Konutları Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ünal, B. (2017). Geçici Afet Konutlarında Ortopedik Engelli Erişebilirliği: AFAD Engelli Afet Konutunun Erişilebilirlik Ölçümü ve İyileştirme Önerileri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atılım Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Verseckiene, A., Meskauskas, V. ve Batarliene, N. (2015). “Urban Public Transport Accessibility for People with Movement Disorders: The Case Study of Vilnius”, Procedia Engineering, 134, 48-56.
• Yıldırım, K. ve Yalçın, M. (2016). “An Exploratory and Comparative Evaluation on the Spatial Perception of Two Densities of Multioccupancy Hospital Rooms”, Health Environments Research & Design Journal, 9 (3), 212-227.
• Zhang, G., Setunge, S. ve Elmpt, S. V. (2014). “Using Shipping Containers to Provide Temporary Housing in Post-disaster Recovery: Social Case Studies”, Procedia Economics and Finance, 18, 1-976.
• İnternet: Devlet Denetleme Kurulu raporu (2009). Web:http://www.tccb.gov.tr/faaliyetler/ddkraporlari/ 03 Mayıs 2016’da alınmıştır.
• İnternet: Engelliler İçin Evrensel Standartlar Klavuzu (2013). Web:http://www.medlis.com.tr/files/tr/engelli-erisimi/engelli-erisim-kanun-ve yonetmelik/engelliler- icin-evrensel-standartlar-kilavuzu.pdf 04 Mayıs 2016’da alınmıştır.
• İnternet: Müdahale İyileştirme ve Sosyoekonomik Açıdan 2011 Van Depremi Raporu.pdf (2011). Web:https://www.afad.gov.tr/Dokuman/TR/78-20140529153416-mudahale,-iyilestirme-ve-sosyoekonomik-acidan-2011-van-depremi-raporu.pdf 02 Mayıs 2016’da alınmıştır.
• İnternet: AFAD (2011). Web:https://www.afad.gov.tr/TR/IcerikDetay 1.aspx?ID=107 &icerikID=573 15 Ekim 2014’te alınmıştır.