CEMAL REŞİT REY’İN “AYIN ONDÖRDÜ” İSİMLİ ESERİNİN ORKESTRA VE PİYANO EŞLİĞİ BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2024, Sayı: 51, 410 - 428

Ayça Yılmaz

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1508497

Öz

Cumhuriyet Dönemi bestecilerinden olan ve Türk Beşleri grubunun içinde yer alan Cemal Reşit Rey, 1904-1985 yılları arasında yaşamıştır. Konçertoları, oda müziği eserleri, senfonik şiirleri, piyano yapıtları, operet ve müzikal gibi eserlerinin yanı sıra piyano ve orkestra eşlikli birçok türküyü batı üslubunda modernize etmiştir. Bestecinin yaşadığı yıllar göz önünde bulundurulduğunda, Türkiye’de bir değişim ve devrim söz konusudur. Sanat alanlarında köklü yapılanmalara gidilmiştir. Dolayısıyla bu, müzik camiasında da bir devrim demektir. Makalenin konusunda Rey’in şan ve piyano için bestelemiş olduğu “Ayın Ondördü” isimli eseri incelenecektir. Eser, besteci tarafından hem piyano, hem orkestra partisi için düzenlenmiştir. Orkestra için yazılmış versiyonunda yer alan bütün enstrüman partileri, piyano yazısına denk gelecek şekilde yer almaktadır. Bu iki düzenleme kıyaslandığında, dinleyici açısından duyuluşları, iki partisyonda da eşitlik hissi yaratmaktadır. Bu araştırmada iki ayrı düzenleme de incelenecek, müzikal açıdan bir karşılaştırmaları yapılacaktır. Aynı zamanda iki partisyon arasındaki benzerlikler ve farklılıklar kıyaslanarak bunun müzikal etkilerinin neler olabileceği incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Ayın Ondördü, Rey, Türk Beşleri, Korrepetisyon, Şarkı, Orkestrasyon

Kaynakça

• Antep, Ersin. (2012). Türk Bestecileri Eser Kayıt Kaynakçası, Ankara: Sevda-Cenap And Müzik Vakfı.
• Aydın, Yılmaz. (2003). Türk Beşleri, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Boran, İ. ve Şenürkmez, K. (2007). Kültürel Tarih Işığında Çoksesli Batı Müziği, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gazimihal, Mahmut Ragıp. (2017). Anadolu Türküleri ve Musıki İstikbalimiz, İstanbul: Doğu Kütüphanesi Yayınları.
• Uştuk, Hilal. (2020). Türk Müziğinin Unutulmaz Bestekarı: Cemal Reşit Rey, Anadolu Ajansı. Erişim: 02.10.2024. https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/turk-muziginin-unutulmaz-bestekari-cemal-resit-rey/1997252#
• Rey, Cemal Reşit. (2004) Anadolu’dan Manzaralar, discogs. Erişim: 19.10.2024. https://www.discogs.com/release/10399974-Cemal-Reşid-Rey-Anadoludan-Türküler-Manzaralar.
• İlyasoğlu, Evin. (1989). Yirmibeş Türk Bestecisi, İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Kamien, Roger. (1996). Music an Appreciation, USA: The McGraw-Hill Companies Inc.
• Küçükkaplan, Uğur. (2021). Türk Beşleri, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Meyer, Leonard B. (1965). Emotion and Meaning in Music, United States of America: The University of Chicago.
• Say, Ahmet. (2006). Müzik Tarihi, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Saydam, Akif. (1989). Dünyaca Ünlü Müzisyenler de Çocuktu, Ankara: Arkadaş Kitabevi Yayınları.
• Selanik, Cavidan. (1996). Müzik Sanatının Tarihsel Serüveni, Ankara: Doruk Yayımcılık.
• Yehudi Menuhin Music Guides. (1994). Voice, London: Kahn&Averill.
• Yener, Faruk. (1970). Müzik Kılavuzu, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Zeren, Ayhan. (1988). Müziğin Fiziksel Temelleri, Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.