Karikatürler; yaşanan tüm toplumsal değişimlerin, kültürel, siyasi ve ideolojik mücadelelerin yansıdığı bir “hayal perdesi” olarak tanımlanabilir. Binlerce sayfalık bir kitapta anlatılan bir anafikri bazen tek bir karikatürle özetleyebilmek mümkündür. Bu nedenle, karikatürlerin ağırlıklı olarak yer aldığı mizah dergileri her zaman bir eğlendirme aracı olmanın yanısıra kültürel iktidar mücadelesinin de bir parçası olmuştur. Buradan hareketle göstergebilimsel çözümleme yöntemleri kullanılarak bir toplumun üst ve alt kültürleri ile bunların birbirleriyle ilişkisi, ideolojik farklılıkları, belirli olaylar karşısındaki belirli toplumsal grupların algılarını vb. karikatürler üzerinden çözümleyebilmek mümkündür.

Çalışmada Türkiye ve Azerbaycan gibi ortak tarihi ve milli köklere sahip her iki ülkede mizah yayıncılığının geçmişi incelenmiştir. Her iki ülkede mizah yayıncılığının beslendiği ideolojik alan geleneğine yön veren değişkenler ile uygulamadaki benzerlik ve farklılıklar tarihsel arka planı çerçevesinde analiz edilmiş ve her iki ülkede mizah yayıncılığının geleceğine dair öngörüler dikkate alınarak mizah yayıncılığının ortak kültürel birikime sağlayabileceği katkılara ilişkin önerilerde bulunulmuştur.