Sayıştay Denetim Raporları Bağlamında Yükseköğretim Kurumlarında Muhasebe Uygulamalarının Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerine Uyum Düzeyinin Araştırılması

Year 2023, , 637 - 667, 29.01.2024

Sevil Atila , Hakkı Kıymık

https://doi.org/10.52836/sayistay.1362460

Cited By: 2

Abstract

Sayıştay denetimi kapsamında kamu idareleri tarafından gerçekleştirilen mali işlemler ve bu mali işlemler neticesinde ortaya çıkan mali tabloların genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygunluğu da denetlenmektedir. Bu noktadan hareketle çalışmanın temel amacı, Sayıştay tarafından kamu üniversitelerine yönelik gerçekleştirilen düzenlilik denetimi sonucu tespit edilen ve muhasebe hatası olarak kabul edilebilecek genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine aykırı işlemlerin hesap grupları itibarıyla sınıflandırılarak yaygınlık düzeyinin tespit edilmesidir. Çalışmanın diğer bir amacını ise üniversitelerin denetim raporlarından elde edilen muhasebe hatası kaynaklı bulgular ile üniversitelerin yaşı, üniversitelerde görev yapan iç denetçi ve mali hizmetler uzmanlarının sayıları arasında istatistiki açıdan anlamlı bir farklılık olup olmadığının incelenmesi oluşturmaktadır. Bu amaçla, Sayıştay tarafından kamu üniversitelerine yönelik 2012-2021 yılları arasında gerçekleştirilen denetimlere ilişkin 859 denetim raporu incelenmiş ve muhasebe hatası niteliğinde 2.051 bulguya rastlanmıştır. Araştırma bulgularına göre en fazla hatanın 252-Binalar Hesabında gerçekleştiği tespit edilmiştir. Araştırmada ayrıca, üniversitelerin yaşı, üniversitelerde görev yapan iç denetçi ve mali hizmetler uzmanı sayısı açısından ortalama bulgu sayısına göre istatistiki açıdan anlamlı bir farklılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Keywords

Denetim, Sayıştay, Devlet Muhasebesi, Muhasebe Hataları, Devlet Üniversiteleri

References

• Acar, İ.A. ve Şahin İpek, E.A. (2014). Kamu Kurumlarında İç Denetim Faaliyetinin Etkinliği: Ege Bölgesi Alan Araştırması. 29. Türkiye Maliye Sempozyumu. 16-20 Mayıs 2014, Antalya.
• Akbulut, E. (2003). Sayıştay Denetimi ve Yolsuzluklarla Mücadeledeki İşlevi. Sayıştay Dergisi (50-51), 3-15.
• Akyel, R. (2016). Sayıştay Raporlarının Kamu Mali Yönetimine Katkısı. Amme İdaresi Dergisi, 49(1), 119-145.
• Atabay, E., Kavak, S. ve Başar, A. B. (2021). Üniversitelerde Sayıştay Denetimi, Muhasebesel Bulgular ve Nedenlerine İlişkin Görüşler, Malî Hukuk Dergisi, 17(200), 2031-2078.
• Başpınar, A. (2005). Türkiye’de ve Dünyada Denetim Standartlarının Oluşumuna Genel Bir Bakış. Maliye Dergisi, 148, 35-62.
• Çakalı, K.R. ve Baloğlu, G. (2023). Muhasebe Hataları: Sayıştay Denetim Raporları Üzerinden İl Belediyelerine Yönelik Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 23(69), 229-252.
• Dayar, H. ve Esenkar, Y. (2008). Analitik Bütçe Sınıflandırma Sistemi ile Tahakkuk Esaslı Devlet Muhasebesinin Uygulanması ve Etkinliği: Maliye Bakanlığı Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 263-294.
• Demirbaş, T. ve Engin, R. (2016). Sayıştay’ın Belediyeler Üzerindeki Performans Denetimlerinde Ulaştığı Bulguların Analizi. Sayıştay Dergisi (100), 27-60.
• Ersöz, M. (2017). Kamu Kurumlarında Mali Tablo Analiz Yöntemlerinin Uygulanabilirliği. Sayıştay Dergisi, (105), 1-40.
• Ela, M. ve Türkyener, C. (2015). Türkiye’de Sayıştay’ın Düzenlilik Denetimi: Genel Bir Bakış. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 25-42.
• Genç, M., Yanık, A. ve Özen, M. (2023). Üniversitelerin Denetim Raporlarında Yer Alan Bulguların Analizi: Karadeniz Bölgesi Örneği. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 6(1), 23-36.
• Işık, S. ve Engin R. (2022) Sayıştay’ın Belediyeler Üzerindeki Denetiminde Ulaştığı Kamu Alımlarına İlişkin Bulguların Değerlendirilmesi. Denetişim, (25), 160-178.
• Karcıoğlu, R. ve Kurnaz, E. (2018). Kamu Kurumlarında İç Denetim Faaliyetlerinin Yürütülmesinde Karşılaşılan Başlıca Sorunların Tespiti: Kamu İç Denetçilerine Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 67-88.
• Kartalcı, K. (2019). Türkiye’de Devlet Muhasebesi Reformunda Güncel Gelişmeler. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 261-276.
• Kerimoğlu, B., Kızılkaya, E., Kulaksız, H., Hastürk, M., Gülşen, H. ve Karaarslan, E. (2006). Tahakkuk Esaslı Devlet Muhasebesi. Ankara: Güncel Mevzuatı Araştırma ve Eğitim Derneği.
• Kılıçaslan, A. (2019). Türk Sayıştay’ının Yeni Denetim Modeli ve Yerel Yönetimler: Belediyeler Örneği. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kıymık, H. (2022). Devlet Muhasebesi Alanında Yapılan Akademik Çalışmaların Bibliyometrik Analizi. İşletmecilik Alanındaki Çalışmaların Bibliyometrik Analizi (Ed.) Keleş, D. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Koç Baykara, F. (2020). Türk Kamu Yönetiminde İç Denetim Mekanizmasının İşleyişi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1), 211-221.
• Köse, H.Ö. (2008). Sayıştay Denetiminin Denetlenmesi: Uluslararası Uygulama Örnekleri Çerçevesinde Bir Değerlendirme. Sayıştay Dergisi (70), 3-42.
• Küçük, A. (2015). Kamu Sektöründe İç Denetim Faaliyetleri: Bir Üniversite Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Korkut Ata Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Osmaniye.
• Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü (2002). Devlet Muhasebesinde Reform Çalışmaları: Nakit Esasından Tahakkuk Esasına. Ankara.
• Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü (2004). Ulusal ve Uluslararası Çalışmalar Işığında Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu. Sayı 2004/1, Ankara.
• Sayıştay Başkanlığı (2021). Konu Denetimi Rehberi. T.C. Sayıştay Başkanlığı.
• Sayıştay Başkanlığı (2023). Bilişim Sistemleri Denetimi. https://www.sayistay.gov.tr, Erişim Tarihi: 22.02.2023.
• Söyler, İ. (2012). Yeni Kamu Mali Yönetim ve Denetim Sistemi Çerçevesinde Sayıştayın Rolü. Sayıştay Dergisi, 87, 61-96.
• Tabak, U. (2021). Türkiye’de Sayıştay’ın Yapısı ve Etkililiğine İlişkin Tespit ve Öneriler. İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü 1-9.
• Taytak, M. ve Bahtiyar, E. (2015). Hesap Verme Sorumluluğu Çerçevesinde Türk Sayıştay’ının Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(4), 261-284.
• Yakupçebioğlu, N. (2005). Kamuda Tahakkuk Esaslı Devlet Muhasebesi Sistemine Alınması Gereken Maddi Duran Varlıkların Türleri, Kayda Alınma, Değerleme, Amortisman ve Yeniden Değerleme Usul ve Esasları. Ankara.
• Yıldırım, M. (2020). Sağlık Bakanlığına Bağlı Döner Sermaye İşletmelerinde Sayıştay Denetim Bulgularının Analizi ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.