BibTex RIS Cite

Türkiye’deki Kamu İç Denetim Sisteminin Uluslararası İç Denetim Standartları Çerçevesinde İncelenmesi

Year 2013, Issue: 89, 115 - 135, 01.06.2013

Mehri Tufan Mustafa Görün

Abstract

Dünyada yönetim ve denetim anlayışında meydana gelen değişikliklerin Türkiye’de de etkisini gösterdiği bilinmektedir. Bu etkileşim paralelinde Türkiye’de iç denetim fonksiyonunun oluşturulmasına yönelik olarak düzenlenen ilgili mevzuat göz önüne alındığında, iç denetimin bağımsızlığını sağlamaya yönelik getirilen düzenlemelerin ve İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından oluşturulan standartların uluslararası standartlara uyumlu bulunması olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.Bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyeti olarak tanımlanan iç denetim, kamu kurumlarının yönetim kalitesine ve sürdürülebilir büyümesine sağladığı katkılar nedeniyle gün geçtikçe daha fazla önem kazanmaktadır.Çalışmada iç denetim sisteminin kamu kurumlarındaki algılanma düzeyi ile uygulamasının ne düzeyde olduğunun değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Kamu kurumları açısından bir genel durum değerlendirilmesi yapıldığı için araştırma yöntemi olarak anket yöntemi uygulanmıştır. Buna paralel olarak yürütülen uygulama sonunda, iç denetimin yönetim fonksiyonlarının icrasında önemli bir rol oynadığı tespit edilmiştir. İç denetçi istihdam eden kurumların büyük bir kısmında bağımsız bir iç denetim biriminin oluşturulduğu, bu birimlerde bazı sertifika ve belgelere sahip iç denetçilerin istihdam edildiği gözlenmiştir. İç denetçiler üst yönetimin desteğini alarak, bağımsız bir şekilde iç denetim faaliyetlerini icra ettikleri yönünde görüş bildirmişlerdir. Ayrıca gerçekleştirilen anket çalışması ile iç denetime verilen önemin boyutu, iç denetçilerin iç denetim tanımındaki unsurlara yaklaşımı, iç denetim sisteminin işleyişi ortaya konulmuştur

Keywords

Kamu Yönetimi Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu İç

References

  • Aksoy, Tamer (2008), “Kamuda İç Kontrol ve İç Denetim”, Muhasebat Kontrolörleri Derneği Yayını, Ankara.
  • Arcagök, M. Sait, Ertan Erüz (2006), Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Sistemi, Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayını, İstanbul.
  • Arcagök, M. Sait, Bahadır Yörük (2004), “Yönetim Kontrolü/İç Kontrol”, Maliye Dergisi, Sayı 145 (Ocak-Nisan).
  • Cangemi, Michael, Tommie Singleton (2003), Managing the Audit Function: A Corporate Audit Department Procedures Guide, John Wiley & Sons, New Jersey.
  • Chun, Cai (1997), “On the functions and objectives of internal audit and their underlying conditions”, Managerial Auditing Journal, Vol.12, No 4-5.
  • Dittenhofer, Mort (2001), “Internal Auditing Effectiveness: An Expansion of Present Methods”, Managerial Auditing Journal, 16/8, 443-450.
  • ECIIA- Avrupa İç Denetim Enstitüleri Konfederasyonu (2005), Avrupa’da İç Denetim Durum Raporu (Şubat).
  • Erdoğan, Melih (2001), Denetim, Eskişehir.
  • Gönülaçar, Şener (2008), “Türk Kamu Yönetiminde İç Denetim”, , (Erişim Tarihi: 13.04.2012).
  • Gönülaçar, Şener (2007), “İç Denetimde Hedefler ve Beklentiler”, Mali Hukuk Dergisi, Sayı 130-131, Ankara (Temmuz- Ağustos).
  • Gösterici, Hüseyin (2006), “Kamu İç Mali Kontrol Sisteminde İç Denetimin Bağımsızlığı- Fonksiyonel Bağımsızlık”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı 295, Ankara (Mart).
  • Güredin, Ersin (1994), Denetim, Beta Yayınları, İstanbul.
  • Güredin, Ersin (1998), Denetim, Beta Yayınları, İstanbul.
  • Hasdemir, Özlem Aykaç (2004), “Denetimde Üst Yönetimin İradesi Şart”, Actıveline Gazetesi (Eylül).
  • Holmes, Arthur, S. Owemyer Wayne (1975), “ Muhasebe Denetimi Standartları ve Yöntemleri”, (çev. Oğuz Göktürk), Bilgi Yay. Der. Cilt 1, Yayın No 5, Ankara.
  • İç Denetim Koordinasyon Kurulu (2010), “Kamu İç Denetçileri Meslek Ahlak Kuralları”, http://www.idkk.gov.tr/Sayfalar/Mevzuat/Ucuncul%20Duzey%20Mevzuat/ KamuIcDenetcileriMeslekAhlakKurallari.aspx (Erişim Tarihi: 10.04.2012).
  • İç Denetçiler Portalı (2012), “İç Denetimin Tanımı ve Unsuları”, http://www. icdenetciler.net/2009–10–22/ic-denetimin-tanimi-ve-unsurlari/ (Erişim Tarihi: 10.04.2012).
  • Kalender, İsmail (2008), “Türk Kamu İdaresinin Yeni Yönetim ve Denetim Sistemleri”, Türk İdare Dergisi, Sayı 460, Ankara (Eylül).
  • Karaaslan, Erkan (2006), “5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa Göre Denetim”, Mali Hukuk, Sayı 121 (Ocak-Şubat).
  • Kayacan, Murad, Erhan Yazgan (2008), “Gelişmekte Olan Ülkelere Yönelik Uluslarara- sı Sermaye Hareketlerini Etkileyen Unsurlar: Kurumsal Yönetim ve İç Denetim” http://bandirma.balikesir.edu.tr/bildiriler/23_Murad_Kayacan_Erhan_Yaz- gan.doc (Erişim Tarihi: 13.04.2012) Kepekçi, Celal (2000), Bağımsız Denetim, Siyasal Kitabevi, 4. Baskı, Ankara.
  • Kiracı, Murat, Sıtkı Çorbacıoğlu (2008), “Kamu Bankalarında İç Denetimin Yeniden Yapılandırılması: Ziraat Bankası Teftiş Kurulunda Yaşanan Örgütsel, Teknik ve Kültürel Değişim”, CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 32, No 2 (Aralık).
  • Koçberber, Seyit (2008), “Dünyada ve Türkiye’de Denetim Etiği”, Sayıştay Dergisi, Sayı 68.
  • Özel, Kamile (2007), “İyi Uygulama Örnekleri Çerçevesinde Kamu Mali Yönetiminde Toplam Kalite Uygulamaları Ve Türkiye İçin Bir Model Önerisi”, Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu (Mayıs).
  • Özer, Mevlüt (1997), Tek Düzen Muhasebe Sistemi Sermaye Piyasası Mevzuatı ve 3568 Sayılı Kanun Kapsamında Denetim 2, Özkan Matbaacılık, Ankara.
  • Özeren, Baran (2000), “İç Denetim, Standartları ve Mesleğin Yeni Açılımları”, http:// www.sayistay.gov.tr/yayin/yayinicerik/aras08icdenetimstandart.pdf, (Erişim Tarihi: 14.04.2012).
  • Pickett, Spencer (2003), The Internal Auditing Handbook, John Wiley&Sons Ltd, İngiltere.
  • Sawyer, B. Lawrence, Mortifer Dittenhofer, James Scheiner (2003), “Sawyer’s Internal Auditing, The Institute of Internal Auditors, (The IIA Research Foundation), Florida.
  • The Institute of Internal Auditors (2011), “Uluslararası İç Denetim Standartları”, https://na.theiia.org/standards-guidance/Public%20Documents/ Standards_2011_Turkish.pdf (Erişim Tarihi: 14.04.2012).
  • T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2012), “İç Denetim Nedir, Amacı, Özellikleri Nelerdir?”, http://icdenetim.sanayi.gov.tr/ServiceDetails.aspx?dataID=152 (Erişim Tarihi: 14.04.2012).
  • Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Resmi Gazete (2003), Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Sayı 25326.
  • Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Resmi Gazete (2011), “Kamu İç Denetim Standartları”, Sayı 28027.
  • Türkiye İç Denetim Enstitüsü (2011), “Performans Standartları”, http://www.tide. org.tr/page.aspx?nm=performans_standartlari (Erişim Tarihi: 12.04.2012).
  • Türkiye İç Denetim Enstitüsü (2008), “Meslekî Uygulama Çerçevesi Terimler Sözlüğü”, http://tide.org.tr/TIDEWEB/IcSayfa.aspx?kodal=293 (Erişim Tarihi: 03.04.2012).
  • Uzun, Ali Kamil (2008), “İç Denetim Nedir?”, Deloitte.
  • Uzun, Ali Kamil (2008), “İşletmelerde İç Denetim Faaliyetinin Rolü ve Katma Değeri”, Deloitte.
  • Venables, Julian, Ken Impey (1988), Internal Audit, Butterworths, London.
  • Yıldırım, Özay (2009), “İç Denetim Sistemlerinde Uygunluk Denetimi”, Mali Kılavuz Dergisi, Sayı 38, Ankara.
  • Yörüker, Sacit (1999), Türkçe-İngilizce-Fransızca Denetim Kavramları, Sayıştay Yayınları, Ankara.
  • Yükseköğretim Kurumu (2012), “İç Denetim”, http://www.yok.gov.tr/content/ view/597/250/lang,tr/ (Erişim Tarihi: 10.04.2012).

Year 2013, Issue: 89, 115 - 135, 01.06.2013

Mehri Tufan Mustafa Görün

Abstract

Understanding of the impact of the changes in the management and controlin the world is well known that in Turkey. This interaction is in line with the legislation on the establishment of the internal audit function, given the arrangements introduced to ensure the independence of the internal audit and standards in line with international standards established by the Internal Audit Coordination Board have considered as a positive development.* Kocaeli İl Özel İdaresi, İK ve Eğitim Müdürlüğü** Doç. Dr., Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Öğretim ÜyesiDesigned to add value and improve an organization’s operations is an independent, objective assurance and consulting activity is defined as the internal audit, the quality of the management of public institutions, and for its contribution to sustainable growth is becoming more and more important.Perception of public institutions in the study, with the implementation of internal control system is to evaluate to what extent. Assessment of the overall situation in terms of public institutions as a method of survey research method was used to made. Carried out in parallel, at the end of practice, plays an important role in the performance of the internal audit management functions have been identified. Institutions that employ a large part of the internal auditor is an independent internal audit unit was created, some of these units employ internal auditors with the certificate and the documents were also observed. Internal auditors with the support of senior management, independent in their activities in a way that they agree on the issue of internal audit. In addition, the survey size is the importance given to internal audit, internal auditors, internal audit approach to the definition of the elements, the functioning of the internal control system is introduced

Keywords

Public Administration. The Public Financial Management and Control Law

References

  • Aksoy, Tamer (2008), “Kamuda İç Kontrol ve İç Denetim”, Muhasebat Kontrolörleri Derneği Yayını, Ankara.
  • Arcagök, M. Sait, Ertan Erüz (2006), Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Sistemi, Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayını, İstanbul.
  • Arcagök, M. Sait, Bahadır Yörük (2004), “Yönetim Kontrolü/İç Kontrol”, Maliye Dergisi, Sayı 145 (Ocak-Nisan).
  • Cangemi, Michael, Tommie Singleton (2003), Managing the Audit Function: A Corporate Audit Department Procedures Guide, John Wiley & Sons, New Jersey.
  • Chun, Cai (1997), “On the functions and objectives of internal audit and their underlying conditions”, Managerial Auditing Journal, Vol.12, No 4-5.
  • Dittenhofer, Mort (2001), “Internal Auditing Effectiveness: An Expansion of Present Methods”, Managerial Auditing Journal, 16/8, 443-450.
  • ECIIA- Avrupa İç Denetim Enstitüleri Konfederasyonu (2005), Avrupa’da İç Denetim Durum Raporu (Şubat).
  • Erdoğan, Melih (2001), Denetim, Eskişehir.
  • Gönülaçar, Şener (2008), “Türk Kamu Yönetiminde İç Denetim”, , (Erişim Tarihi: 13.04.2012).
  • Gönülaçar, Şener (2007), “İç Denetimde Hedefler ve Beklentiler”, Mali Hukuk Dergisi, Sayı 130-131, Ankara (Temmuz- Ağustos).
  • Gösterici, Hüseyin (2006), “Kamu İç Mali Kontrol Sisteminde İç Denetimin Bağımsızlığı- Fonksiyonel Bağımsızlık”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı 295, Ankara (Mart).
  • Güredin, Ersin (1994), Denetim, Beta Yayınları, İstanbul.
  • Güredin, Ersin (1998), Denetim, Beta Yayınları, İstanbul.
  • Hasdemir, Özlem Aykaç (2004), “Denetimde Üst Yönetimin İradesi Şart”, Actıveline Gazetesi (Eylül).
  • Holmes, Arthur, S. Owemyer Wayne (1975), “ Muhasebe Denetimi Standartları ve Yöntemleri”, (çev. Oğuz Göktürk), Bilgi Yay. Der. Cilt 1, Yayın No 5, Ankara.
  • İç Denetim Koordinasyon Kurulu (2010), “Kamu İç Denetçileri Meslek Ahlak Kuralları”, http://www.idkk.gov.tr/Sayfalar/Mevzuat/Ucuncul%20Duzey%20Mevzuat/ KamuIcDenetcileriMeslekAhlakKurallari.aspx (Erişim Tarihi: 10.04.2012).
  • İç Denetçiler Portalı (2012), “İç Denetimin Tanımı ve Unsuları”, http://www. icdenetciler.net/2009–10–22/ic-denetimin-tanimi-ve-unsurlari/ (Erişim Tarihi: 10.04.2012).
  • Kalender, İsmail (2008), “Türk Kamu İdaresinin Yeni Yönetim ve Denetim Sistemleri”, Türk İdare Dergisi, Sayı 460, Ankara (Eylül).
  • Karaaslan, Erkan (2006), “5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa Göre Denetim”, Mali Hukuk, Sayı 121 (Ocak-Şubat).
  • Kayacan, Murad, Erhan Yazgan (2008), “Gelişmekte Olan Ülkelere Yönelik Uluslarara- sı Sermaye Hareketlerini Etkileyen Unsurlar: Kurumsal Yönetim ve İç Denetim” http://bandirma.balikesir.edu.tr/bildiriler/23_Murad_Kayacan_Erhan_Yaz- gan.doc (Erişim Tarihi: 13.04.2012) Kepekçi, Celal (2000), Bağımsız Denetim, Siyasal Kitabevi, 4. Baskı, Ankara.
  • Kiracı, Murat, Sıtkı Çorbacıoğlu (2008), “Kamu Bankalarında İç Denetimin Yeniden Yapılandırılması: Ziraat Bankası Teftiş Kurulunda Yaşanan Örgütsel, Teknik ve Kültürel Değişim”, CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 32, No 2 (Aralık).
  • Koçberber, Seyit (2008), “Dünyada ve Türkiye’de Denetim Etiği”, Sayıştay Dergisi, Sayı 68.
  • Özel, Kamile (2007), “İyi Uygulama Örnekleri Çerçevesinde Kamu Mali Yönetiminde Toplam Kalite Uygulamaları Ve Türkiye İçin Bir Model Önerisi”, Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu (Mayıs).
  • Özer, Mevlüt (1997), Tek Düzen Muhasebe Sistemi Sermaye Piyasası Mevzuatı ve 3568 Sayılı Kanun Kapsamında Denetim 2, Özkan Matbaacılık, Ankara.
  • Özeren, Baran (2000), “İç Denetim, Standartları ve Mesleğin Yeni Açılımları”, http:// www.sayistay.gov.tr/yayin/yayinicerik/aras08icdenetimstandart.pdf, (Erişim Tarihi: 14.04.2012).
  • Pickett, Spencer (2003), The Internal Auditing Handbook, John Wiley&Sons Ltd, İngiltere.
  • Sawyer, B. Lawrence, Mortifer Dittenhofer, James Scheiner (2003), “Sawyer’s Internal Auditing, The Institute of Internal Auditors, (The IIA Research Foundation), Florida.
  • The Institute of Internal Auditors (2011), “Uluslararası İç Denetim Standartları”, https://na.theiia.org/standards-guidance/Public%20Documents/ Standards_2011_Turkish.pdf (Erişim Tarihi: 14.04.2012).
  • T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2012), “İç Denetim Nedir, Amacı, Özellikleri Nelerdir?”, http://icdenetim.sanayi.gov.tr/ServiceDetails.aspx?dataID=152 (Erişim Tarihi: 14.04.2012).
  • Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Resmi Gazete (2003), Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Sayı 25326.
  • Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Resmi Gazete (2011), “Kamu İç Denetim Standartları”, Sayı 28027.
  • Türkiye İç Denetim Enstitüsü (2011), “Performans Standartları”, http://www.tide. org.tr/page.aspx?nm=performans_standartlari (Erişim Tarihi: 12.04.2012).
  • Türkiye İç Denetim Enstitüsü (2008), “Meslekî Uygulama Çerçevesi Terimler Sözlüğü”, http://tide.org.tr/TIDEWEB/IcSayfa.aspx?kodal=293 (Erişim Tarihi: 03.04.2012).
  • Uzun, Ali Kamil (2008), “İç Denetim Nedir?”, Deloitte.
  • Uzun, Ali Kamil (2008), “İşletmelerde İç Denetim Faaliyetinin Rolü ve Katma Değeri”, Deloitte.
  • Venables, Julian, Ken Impey (1988), Internal Audit, Butterworths, London.
  • Yıldırım, Özay (2009), “İç Denetim Sistemlerinde Uygunluk Denetimi”, Mali Kılavuz Dergisi, Sayı 38, Ankara.
  • Yörüker, Sacit (1999), Türkçe-İngilizce-Fransızca Denetim Kavramları, Sayıştay Yayınları, Ankara.
  • Yükseköğretim Kurumu (2012), “İç Denetim”, http://www.yok.gov.tr/content/ view/597/250/lang,tr/ (Erişim Tarihi: 10.04.2012).
There are 39 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Research Article
Authors

Mehri Tufan This is me

Mustafa Görün This is me

Publication Date June 1, 2013
Published in Issue Year 2013 Issue: 89

Cite

APA Tufan, M., & Görün, M. (2013). Türkiye’deki Kamu İç Denetim Sisteminin Uluslararası İç Denetim Standartları Çerçevesinde İncelenmesi. Sayıştay Dergisi(89), 115-135.