Kurumsal Kuramın Varsayımlarına Kamu Kesiminde Uyum Bağlamında Bir Eleştiri: Türkiye’de Sağlık Kurumları Örneği

Year 2018, Issue: 109, 137 - 160, 01.06.2018

Ela Özkan Canbolat Emine Çeliksoy

Abstract

Bu çalışma, benimsenen bir yapı, süreç ya da uygulamanın yaygın olmasının o yapı, süreç ya da uygulamanın her zaman kurumsallaştığı anlamına gelmediğini araştırmak için yapılmaktadır. Bu çalışma, bir örgütteki yapı, süreç ya da uygulamanın benimsendiği her durumda yaygınlaşmadığını savunmakta, eşbiçimliliğin artmasına rağmen kurumsallaşmanın gerçekleşmediği durumları da ortaya çıkartmaktadır. Çalışmanın önemli varsayımı kurumsallaşmadaki bu eksikliği kaynaklara olan bağımlılıkla ifade etmesidir. Çalışma, Türkiye’de Sağlık Bakanlığına bağlı kurumların benzer eşbiçimli yapı, süreç ya da uygulamaları benimsediklerinde devlete olan bağımlılıklarının bu eşbiçimlilikteki yaygınlaşma hızına etkisini ölçmek amacı ile yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, bu kurumların yaygınlaşmasında kaynaklara olan bağımlılıklarının etki riskinin olduğu saptanmıştır

Keywords

Kurumsallaşma, Eşbiçimlilik, Kaynak Bağımlılık, Sağlık Politikası, Sağlık Bakanlığı.

CRITICISM IN THE CONTEXT OF COMPLIANCE WITH INSTITUTIONAL THEORY ASSUMPTIONS IN PUBLIC SECTOR: EXAMPLE OF HEALTH INSTITUTIONS IN TURKEY

Abstract

This article discusses that when an adopted structure, process or practice is common, that does not always mean that it is institutionalized. This study argues that when an organization adopts a structure, process or practice it does not always become common and presents the cases where institutionalization did not occur although isomorphism advanced. The main assumption of this study is its explanation of this institutional imperfection by resource dependency. This study was made with the purpose of measuring the effect of the dependency of Ministry of Health institutions to the speed of commonness in isomorphism when they adopt similar structures, processes and practices. The results indicated that these institutions’ dependency to resources has an effect risk on their commonness.

Keywords

Intuitionalism, Isomorphism, Resource Dependency, Health Policy, Turkish Ministry of Health.

References

• Aldrich, H. E. (1979), Organizations and Environments, Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.
• Alper, D. ve Anbar, A. (2011), Proje Değerlemesinde Karar Ağacı Analizi ve Reel Opsiyon Yaklaşımının Karşılaştırılması. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, Ocak, Cilt:7, Sayı:1, 47 -66.
• Atılgan, E. S. (2011), Karayollarında Meydana Gelen Trafik Kazalarının Karar Ağaçları ve Birliktelik Analizi ile İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Atila E. ve Küskü F. (2006), Görünürde Kurumsallık: Aile İşletmeleri Örneği, 2. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı:191-198, İstanbul Kültür Üniversitesi
• Koçel, Tamer (Ed), İstanbul,14-15 Nisan 2006.
• Aydın, D. E. (1992), Karar Ağacı ve Cobol, Ankara: Doruk Yayınları.
• Burns, T. ve Stalker, G. M. (1961), The Management of Innovation, London: Tavistock.
• Burkhardt, M. E. ve Brass, D. J. (1990), “Changing Patterns or Patterns of Change: The Effect of a Change in Technology on Social Network Structure and Power”, Administrative Science Quarterly,35:104-127.
• Brass, D. J. (2002), “Intraorganizational Power and Dependence”, Baum, Joel A. C. (Ed), The Blackwell Companion to Organizations:138-157, Oxford: Blackwell.
• Brint S. ve Karabel J. (1991), Institutional Origins and Transformations: The Case of American Community Colleges, Powell, W.W. ve P.J. DiMaggio (Der.) The New Institutionalism in Organizational Analysis:1-4, Chicago: University of Chicago Press.
• Clark, B. R. (1960), The “Cooling Out Function” in Higher Education, American Journal of Sociology, 65:569-576.
• DiMaggio, P. J. ve Powell W. W. (1983), Iron Cage Revisited: Institutional Isomorphism and Collective Rationality in Organizational Fields, American Sociological Review, 48: 147-160.
• DiMaggio, P. J. ve Powell W. W. (1991), Introduction, Powell, W. W. ve P. J.
• DiMaggio (Der.) The New Institutionalism in Organizational Analysis:1-4, Chicago: University of Chicago Press.
• Galaskiewicz, J. ve Wasserman, S. (1989), “Mimetic and Normative Processes within an Interorganizational Field: An Empric Test”, Administrative Science Quarterly, 34:3, 1989, 454-479.
• Greenwood, R., Suddaby, R. ve Hinings, C. R. (2002), “Theorizing Change: The Role of Professional Associations in the Transformation of Institutionalized Fields”, Academy of Management Journal, Vol. 45, No. 1.
• Gülpınar, V. (2008), Avrupa Birliği Ülkeleri ile Türkiye’nin Ekonomik Göstergelerinin Karar Ağacı Yöntemi ile Karşılaştırılması, Marmara Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Jepperson, R. L. (1991), Institutions, Institutional Effects and Institutionalism, Powell, W. W. ve P. J. DiMaggio (Der.) The New Institutionalism in Organizational Analysis:143-164, Chicago: University of Chicago Press.
• Lawrence, P. R. ve Lorsch, J. W. (1967), Organization and Environment, Boston: Harvard Business School Press.
• Lounsbory, M. (2001), Institutional Sources of Practice Variation: Staffing College and University Recyling Programs, Administrative Science Quarterly, 46:29-56.
• Meyer, J. W. ve Rowan B. (1977), Institutionalized Organizations: Formal Structure as Myth and Ceremony, American Journal of Sociology, 83: 340-363.
• Özen, S. (2000), Kurumsal Kuram Işığında TKY’nin Türkiye’deki Yayılım Sürecinin Dinamikleri, 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri: 303- 319, 25–27 Mayıs 2000, Erciyes Üniversitesi: Nevşehir.
• Özen, S. (2007), “Yeni Kurumsal Kuram: Örgütleri Çözümlemede Yeni Ufuklar ve Yeni Sorunlar”, Sargut, S. ve Özen, S. (Der.) Örgüt Kuramları, 237-330, Ankara.
• Özen, S. (2010), Yeni Kurumsal Kuramın Dayandığı Siyasal Sistem Varsayımları ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme, 1. Örgüt Kuramı Çalıştayı Bildirileri: 17-32, 12-13 Şubat 2010, Başkent Üniversitesi: Ankara.
• Palmer, D. A. ve Biggart, N. W. (2002), Organizational Institutions, Joel A. C. Baum (Der.), The Blackwell Companion to Organizations: 259–280, Oxford: Blackwell.
• Palmer, D. A. ve Jennings, P. D. ve Zhou, X. (1993), “Late Adoption of the Multidivisional form by Large U.S. Corporations: Institutional, Political, and Economic Accounts”, Administrative Science Quarterly, 38, 100–131.
• Pfeffer J. ve Salancik, G. (1978), The External Control of Organizations, Harper & Row, New York.
• Powell W. W. (1991), Expanding the Scope of Institutional Analysis, Powell W. W. ve P. J. DiMaggio (Der.) The New Institutionalism in Organizational Analysis: 183-203, Chicago: University of Chicago Press.
• Selznick, P. (1948), “Foundations of the Theory of Organization”, American Sociological Review, Vol. 13, No. 1, pp. 25-35.
• Selznick, P. (1996), Institutionalism “Old” and “New”, Administrative Science Quarterly: 41(2), 270-277.
• Sezer, Ü. (2008), Karar Ağaçlarının Birliktelik Kuralları ile İyileştirilmesi, Kocaeli Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Scott, W. R. ve Meyer, J. (1991), “The Organization of Societal Sectors: Propositions and Early Evidence”, içinde (Ed. W. W. Powell ve P. J. DiMaggio) The New Institutionalism in Organizational Analysis, 1991, pp.108-140
• Scott, W. R. (1995), Institutions and Organizations, Thousand Oaks, CA: Sage.
• Shan, W., Walker, G. ve Kogut, B. (1994), Interfirm Cooperation and Startup Innovation in the Biotechnology Industry, Strategic Management Journal,15:387-394.
• Sorge, A. (1996), Societal Effects in Cross-National Organization Studies: Conceptualizing Diversity in Actors and Systems, R. Whitley ve P. H. Kristensen (Der.), The Changing European Firm: Limits to Convergence:67-86, London: Routhledge.
• Strang, D. ve Sine, W. D. (2002), Interorganizational Institutions, Baum, Joel A.C. (Der.) The Blackwell Companion to Organizations, Oxford: Blackwell, 497- 519.
• Suchman, M. C. (1995), “Managing Legitimacy: Strategic and Institutional Approaches”, Academy of Management Review, Vol. 20, pp. 571-610.
• Tavşancı, S. (2009), Firmalardaki Kurumsallaşma Düzeyinin Rekabet Gücüne Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Tümer, A. B. (2008), Kurumsallaşma ve Türkiye’de TS-EN-ISO 9000 Belgeli Özel Hastanelerde Bir Uygulama, Gazi Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Tolbert, P. S. ve Zucker, L. G. (1983), Institutional Sources of Change in the Formal Structure of Organizations: The Diffusion of Civil Service Reform, 1880- 1935, Administrative Science Quarterly, 28: 22-39.
• Tushmann, M. L. (1977), Communication Across Organizational Boundaries: Special Boundary Roles in the Innovation Process, Administrative Science Quarterly, 22: 587-605.
• Ulusoy, G. (2013), Karar Ağacı Analizi ile AB Genişleme Kriterlerinin Değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Üsdiken, B. (2007), Çevresel Baskı ve Talepler Karşısında Örgütler: Kaynak Bağımlılığı Yaklaşımı, Sargut, S. ve Özen, S. (Der.) Örgüt Kuramları, 77- 133, Ankara.
• Westphal, J. D. ve Zajac, E. J. (1997), Defections from the Inner Circle: Social Exchange, Reciprocity and the Diffusion of Board Indepence in U.S. Corporations, Administrative Science Quarterly, 42: 161-183.
• Westphal, J. D. ve Gulati, R. (1999), Cooperative or Controlling? The Effects of CEO-board Relations and the Content of Interlocks on the Formation of Joint Ventures, Administrative Science Quarterly, 44: 473–506.
• Zanden, J. (1986), The Social Experience: An Introduction to Sociology, New York: Random House.
• Zucker, L. (1983), Organizations as Instıtutions, Samuel B. Bacharach (Der.), Research in the Sociology of Organizations, 2: 1-42, Greenwich, CT: JAI Press, APP.
• Zucker, L. (1991), Postscript: Micro Foundations of Institutional Though (The Role of Institutionalization in Cultural Persistence makalesine ek) W. W. Powell ve P. J. DiMaggio (Der.), The New Institutionalism in Organizational Analysis, Chicago: University of Chicago Press.