DİNİ İSTİSMAR EDEN TERÖR ÖRGÜTLERİNİN RADİKALLEŞME SÜREÇLERİ

Yıl 2015, Sayı: 22, 99 - 122, 01.12.2015

Oktay Çelik

Öz

Din, toplumu birleştiren, kültürel dinamikleri etkileyen, belirli bir coğrafyada olmasa bile inanç paydası içinde insanları buluşturan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Din kavramının içeriğinde birleştirici ve pozitif unsurlar olmasına rağmen radikal dini örgütlerin beslendikleri fikri güçlü kılmak adına, dini referans olarak gösterip, başlarındaki liderler aracılığı ile propaganda yaparak taraftar topladıkları bilinmektedir. Dinsel radikalizmin ön plana çıktığı bu tür terör örgütlerinin eleman temini genelde kendi ideolojilerine yakın, ekonomik sıkıntısı olan ve ailesel bağlarında problem olan gençlere temas ile sağlanmaktadır. Bu makalede; örgütsel teması da kapsayan radikalleşme süreçlerinin içeriğinde motivasyonların ve çevresel etmenlerin etkisi tartışılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Din, radikalizm, dinsel radikalizm, terör, dini istismar eden terör örgütleri

RADICALISATION PROCESS OF TERRORIST ORGANIZATIONS ABUSING RELIGION

Öz

Religion, emerges as a concept that brings people together, effects cultural dynamics, a faith denominator to get people together even they are not a particular religious community. Despite the fact that the content of the religious concept of unifying and positive elements in order to empower the idea of being fed by the propaganda of radical religious organizations through religious references are known to show leadership in the early proponents. The forefront of religious radicalism supply of such terrorist elements which are mainly provided with ideological close contact withyoung people with economic difficulties to their ideology and their family ties problems. This article also covers organizational themes of motivation in the context of radicalization processes and the impacts of environmental factors are discussed

Anahtar Kelimeler

Religion, radicalism, religious radicalism, terror, terrorist organizations who abuse religion

Kaynakça

• ALBAYRAK, H.
• Ş. (2014) “Hristiyanlık‟tan İslam‟a Uzanan
• Fundamentalizm”, Lacivert Dergisi, S: 2.
• ALKAN, N. (2013) Gençlik ve Radikalizm, Kara Kutu Yayınları, İstanbul.
• ANA BRITANNICA, (1994), Genel Kültür Ansiklopedisi, C: 29, s. 80, Ana Yayıncılık Yayını, İstanbul,
• ATKINSON, R. L., R. C. Atkinson & E. R. Hilgard (1995) Psikolojiye Giriş, Sosyal Yayınlar, İstanbul.
• BAYRAKTUTAN, S. (2013) Anne Ben Geldim, Karakutu Yayınları, İstanbul.
• BBC (2015) “Twitter'da IŞİD yanlısı 50 bine yakın hesap var”, http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2015/03/150306_isid_twitter, Erişim: 27.04.2015.
• BÜYÜKŞAHİN, A. (2006) Yakın İlişkilerde Bağlanım: Yatırım Modelinin Bağlanma Stilleri ve Bazı İlişkisel Değişkenler Yönünden İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
• CEYLAN, Y. (2011) Zorunlu Göç ve Suç İlişkisi, Suç Önleme Sempozyumu, Editörler: Bozdemir, Sakine ve Argun, Uğur, Bursa Emniyet Müdürlüğü Yayınları No: 1, Bursa.
• ÇAĞIR, Celal & Ö. Çetin (2011) “Din ve Şiddet Üzerine Psikolojik Bir Yaklaşım”, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Diyarbakır, Cilt: 13, Sayı: 1.
• ÇAPAR, E. (2013) Türkiye’de İç Güvenlik Yönetimi ve Terörle Mücadele, Adalet Yayınevi, Ankara.
• DELİKARA, İ. (2002) “Ergenlerin Akran İlişkileri İle Suç Kabul Edilen Davranışlar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, 1.Ulusal Çocuk ve Suç: Nedenler ve Önleme Çalışmaları Sempozyumu, Ankara.
• DEMİR, L. (2009) Küreselleşme ve Terör, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Afyonkarahisar.
• DEMİRTAŞ, H. A. (2003) “Sosyal Kimlik Kuramı, Temel Kavram ve Varsayımlar, İletişim Araştırmaları Dergisi, Sayı: 1, s. 123-144.
• EKİCİ, N., M. A. Sözer & S. Atak (2010) “İdeoloji ve Örgütsel yapının Örgüte Eleman Kazanma Üzerindeki Etkisi: Türkiye‟de DHKP/C ve Hizbullah Örneği”, Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi, Cilt 1.
• EL-QAEDA (2015) http://archive.adl.org/terrorism/profiles/al_qaeda.html, Erişim: 27.04.2015.
• ERDEM, S. (2014) „Terör Örgütü Üyelerinin Radikalleşme Süreçleri”, http://sahipkiran.org/2014/08/22/radikallesme-surecleri/, 03.04.2015. Erişim:
• ERZURUM ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ (Tarih Yok) “Hizbullah Terör Örgütü”, https://stratejikoperasyon.files.wordpress.com/2014/04/hzbullah- terr-rgt.pdf, Erişim: 24.04.2015. Fakültesi Ders Kitabı, ,
• EUROPEAN COMMISSIONS‟S EXPERT GROUP ON VIOLENT RADICALISATION (2008) Radicalisation Processes Leading to Acts of Terrorism: A Concise Report, prepared by the European Commissions‟s Expert Group on Violent Radicalisation, http://www.clingendael.nl/sites/default/files/20080500_cscp_report_ vries.pdf.
• FAMOUS GEO TV RÖPORTAJI, Yüklenme Tarihi: 9 Temmuz 2009, https://www.youtube.com/watch?v=qD-Nny3EP98, Erişim:
• FREEDMAN, J. L, D. O. Sears & J. M. CARLSKZMITH (1993) Sosyal Psikoloji, çev.: A. Dönmez, İmge Kitabevi, Ankara. HIJRAHTOTHE ISLAMIC STATE (2015) http://diary-of-a
• muhajirah.tumblr.com/post/98456313069/a-z-hijrah-and-life-in-the
• islamic-state-part, Erişim Tarihi: 26.06.2015
• http://www.satp.org/satporgtp/countries/india/states/nagaland/terrorist_outfit s/nscn_im.htm, Erişim: 08.04.2015.
• http://www.trackingterrorism.org/group/national-liberation-front-tripura-nlft, Erişim: 01.04.2015.
• HOFFER, E. (2000) Kesin İnançlılar, Orijinal İsmi: The True Believer, Plato Film Yayınları, Siyaset Felsefesi Dizisi, İstanbul.
• HORTAÇSU, N. (1998) Grup İçi ve Gruplar Arası Süreçler, İmge, Ankara.
• KILIÇ, M. (2014) İşid Gerçeği, Parafiks Yayınevi, Edirne.
• KIŞLALI, A. T. (2014) Siyaset Bilimi, İmge Kitabevi, Ankara.
• LE BON, G. (2001) Kitleler Psikolojisi. çev.: T. Sağlam, Timaş Yayınları, İstanbul.
• MARX, K. (1997) Hegel’in Hukuk Felsefesinin Eleştirisi, çev: SOMER, Kenan, Sol Yayınları, İstanbul.
• MCCAULEY, C. & S. Moskalenko (2008) “Mechanisms of Political Radicalization: Pathways Toward Terrorism”, Terrorism and Political Violence, 20 (3), p. 415-433.
• MURATOĞLU, E. (2007) 11 Eylül Sonrası Terörizmin Kazandığı Yeni Boyut ve Uluslararası Terörizmin Türkiye’ye Yansımaları, Süleyman Enstitüsü(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Isparta. Üniversitesi, Sosyal Bilimler
• ONAT, H. & S. Kutlu (2012) İslam Mezhepleri Tarihi, Grafiker Yayınları, Ankara.
• ÖZEREN, S., O. Başıbüyük & M. A. Sözer (2012) “PKK‟ya Katılımın Dinamikleri: Bireysel Hikayeler mi Örgütsel Tercih mi?”, http://www.usakanalist.com/detail.php?id=216, Erişim: 13.05.2015.
• ÖZTÜRK, M. (2015) ‘Din Referanslı Radikalleşmenin Kaynakları ve Motivasyonları’, 14.02.2015 tarihli Star Gazetesi.
• RADİKALİZM (2015) http://tr.wikipedia.org/wiki/Radikalizm, Erişim:
• SAİD, C. (2000) Ademoğlunun İlk Mezhebi, İslam ve Şiddet Üzerine, Pınar Yayınları, İstanbul.
• SALUR, H. (2009) Küresel Çağda Din ve Terör, Çizgi Yayınları, Konya.
• ŞAHİN, K. & M. Türkkahraman (2012) Türkiye’de Toplumun Radikal Hareketlere Bakış Açısı: Ortadoğu’daki Siyasal Gelişmeler ve Güvenlik, Polis Akademisi Yayınları, Ankara.
• TASLAMAN, C. (2014) Terör’ün ve Cihad’ın Retoriği, İstanbul Yayınevi, İstanbul.
• THOMPSON, I. (2004) Odaktaki Sosyoloji Din Sosyolojisine Giriş, çev.: Bekir Zakir Çoban, Birey Yayıncılık, İstanbul.
• TOLSTOY, L. N. (2014) Din Nedir?, çev.: M. Çiftkaya, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• TÜMER, G. (1986) “Çeşitli Yönleriyle Din”, A.Ü.İ.F.Dergisi, C. 28, s. 222, Ankara.
• TDK, GÜNCEL TÜRKÇE SÖZLÜK, Türk Dil Kurumu, Erişim Tarihi: 21.10.2015.
• TDK, GÜNCEL TÜRKÇE SÖZLÜK, Türk Dil Kurumu, Erişim Tarihi: 27.10.2015.
• UTSAM, (2010), “İspanya‟nın Terörle Mücadelesi”, Utsam Raporları Serisi:15, Ankara, Polis Akademisi Yayınları.
• YALDA H. & R. Qari, Röportaj, Yüklenme Tarihi: 9 Ekim 2011,https://www.youtube.com/watch?v=IdcGO4Gsk3k, 28.04.2015. Erişim:
• YAPICI, A. (2002) “Dini Yaşayışın Farklı Görüntüleri ve Dogmatik Dindarlık”. Ç. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, Temmuz- Aralık.
• YILMAZ, T. (2000) Ergenlikte Risk Alma Davranışlarının İncelenmesi, Ege Üniversitesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir.
• YAYMAN, H. (2011) Şark Meselesinden Demokratik Açılıma Türkiye’nin Kürt Sorunu Hafızası, Ankara, Seta Yayınları.