YUNUS EMRE DİVANI’NDA GÜL ETRAFINDA OLUŞTURULAN TEŞBİHLER

Year 2013, Issue: 24, 29 - 35, 01.08.2013

Talip Çukurlu

Abstract

Edebî sanatlar, edebî bir metnin layıkıyla anlaşılmasında son derece önemlidir. Bir şairin şiirlerinin gerçek değerinden söz edebilmek, ancak onun şiirlerindeki orijinal teşbihlerin, istiarelerin ve buna bağlı olarak orijinal hayallerin tespitiyle mümkün olabilecektir. Yekta Saraç’ın da dediği gibi “teşbih ve istiare şairin edebi kişiliğini belirlemede hareket noktası kabul edilebilecek hususlardandır.” 13. yüzyılın sonları ile 14. yüzyılın başlarında yaşadığı bilinen ve Türkçeyi en saf en duru şekliyle kullanan Yunus Emre’nin Dîvân’ındaki teşbih ve istiareler, bu bildirinin konusu olarak seçilmiştir. Hemen şunu hatırlatmak gerekir ki, Yunus Emre’nin asıl amacı edebî sanatları başarılı bir şekilde kullanmak, bu konudaki marifetlerini sergilemek değildir. Onun amacı insanları içinde bulundukları bunalımdan kurtarmak, onlara Hakk’ı anlatmaktır. Halk ise, eskilerin tabiri ile “avam”dır. Halkın soyut hakikatleri anlayabilmeleri için alışmış oldukları, kendilerine aşina gelen somut temsillere ve teşbihlere ihtiyacı vardır. İşte sözün kıymeti, güzelliği, makama ve halin muktezasına uygun olması, kısaca beliğ olması bu noktada hayat bulmaya başlamaktadır. Kısacası Yunus Emre yaptığı teşbih ve istiareler ile hem halkı yönlendirmiş hem de oldukça başarılı şiirler ortaya koymuştur. Bu bildiride Yunus’un gül etrafında oluşturduğu teşbihlere değinilecektir.

Keywords

Yunus Emre, Gül, Teşbih, İstiare

SIMILES FORMED AROUND ROSE IN THE YUNUS EMRE’S DİVAN

Abstract

Literary arts are of paramount importance in coming out of a literary text properly.Being able to mention the real esteem of poems of a poet will be possible only through the finding of original similes, metaphors and correspondingly original images.As Yekta Saraç said, 'Simile and metaphor are of matters to be accepted as a starting point in determining the literary figure of apoet.' Similes and metaphors in Divan of Yunus Emre, who is known to live between the late 13th century and the early 14th century and use the Turkish language in its purest and cleanest way, are perceived as the issue of this notice.It is directly necessary to remind that the actual purpose of Yunus Emre is not to make use of literary arts successfully and lay out his talents on this head.His purpose is to release people from their depression and tell of God.However, public is 'herd' in terms of the old.In order for the public to have abstract facts within their grasp,they depend on common and familiar embodiments and similes.Now,the value of remark,its beauty and being fit to dignity and the affair of necessity,shortly being satisfactory begin to wake at this juncture. In summary, Yunus Emre both directed the public and created successful poems by the similes and metaphores he performed.In this notice, similes Yunus formed around rose will be mentioned.

Keywords

Yunus Emre, Rose, Simile, Metaphor

References

• KAPLAN, Mehmet, Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar I, Dergah Yayınları, 2006, İstanbul.
• TATÇI, Mustafa, Yunus Emre Divanı I –Divan-, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2005, İstanbul.
• TATÇI, Mustafa, Yunus Emre Divanı II –Tahlil-, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2005, İstanbul.