PISIDIA ANTİOKHEİASI’NDA ÇOCUK TAŞIYAN PAGANİST KADINLARIN MERYEM’E EVRİLMESİ

Yıl 2013, Sayı: 18, 85 - 93, 01.12.2013

Mehmet Özhanlı

Öz

Makalenin konusunu oluşturan fildişi eser, 2010 yılında Pisidia Antiokheiası’da yapılan kazılarda Kuzey Kilise olarak adlandırılan yapıda bulundu. Fildişi kadın figürin çıplak, ayakta, sol kolu ile emen çocuğu taşımakta; dirsekten bükülü sağ kol ise göğüs arasında durmakta, elinde bir nar ya da haşhaş tutmaktadır. Klasik Dönem üslubunun kullanıldığı eser, Erken Hıristiyanlık Döneminde yapılmıştır. Neolitik Dönemden itibaren sıklıkla işlenen çocuk taşıyan ya da emziren kadın betimlemeleri Hıristiyanlık düşüncesiyle Meryem ve İsa’ya dönüştürülerek yapılmaya devam edilmiştir. Tanrıça Aphrodite ya da Astarte biçiminde yapılmış olan eser Kuzey Suriye fildişi atölyelerinde; kemikten yapılmış benzer bir örnek ise yerel bir atölyede üretilmiş olmalıdır

Anahtar Kelimeler

Antiokheia, fildişi, kadın, bebek

TRANSFORMATION OF BABY HOLDER PAGANIST WOMEN TO MARIA IN PISIDIAN ANTIOKHEIA

Öz

An ivory figürine, the subject of this paper, was found in Pisidian Antiokheia during the excavations in 2010 at the structure known as the North Church. The ivory woman figürine is naked and standing with a breastfeeding baby at her left arm; her right arm is at her breast level and holding a pomegranate or a poppy in her hand. Although bearing Classical Period style, the figürine was mede in the Early Chiristian Period. The recurring portroyals of ladies holding or breastfeeding babies since Neolithic Period were mointoined by converting them into Mary and Jesus, bearing Chiristianity in mind. The work created in the from of the Goddess Aphrodite or Astarte was probably made in North Syrian ivory workshops, wheras a smilar model mode from bone was probably created in a local workshop

Anahtar Kelimeler

Antiokheia, ivory, woman, baby

Kaynakça

• BARNETT 2000 Barnett, R., D., Ancient Ivories in The Middle East and Adjacent Countries (2000).
• BITTEL 1976 Bittel, K., Les Hittites (1976)
• BROWN 2000 Brown, P., Geç Antik Çağda Roma ve Bizans Dünyası, Çev. Turhan Kaçar (2000).
• GIBSON 1994, Gibson, M., The Liverpool Ivories, Late Antique and Medival Ivory and Bone Carving Liverpool Museum and The Walker Art Galery 1994.
• HODDER 2006 Hdder, I, Çatalhöyük Leoparın Öyküsü Çev. Dilek Şendil (2006).
• IŞIK 2003 Işık, F., Die Statuetten vom Tumulus D bei Elmalı (2003)
• IŞIK 2008 Işık, F., “Die Anatolisch-Altphrygische Muttergottheitvom Neolitihkum bis zur Klassik” Asia Minor Studien Band 61, Bonn (2008).
• KOCH 2007 Koch, G., Erken Hıristiyan Sanatı, Çev. Ayşe Aydın, (2007). ORTHMANN 1985
• Orthmann, W., Der Alte Orient (1985).
• ÖZGÜÇ – Akok 1958 Özgüç, T., Akok, M., Horoztepe Eski Tunç Devri Mezarlığı ve İskan Yeri (1958).
• ÖZHANLI – Aktaş 2007 Özhanlı, M., Aktaş, Ş., “Silifke Müzesi’nden Emziren Kadın Figürini” Calbis, Baki Öğün’e Armağan Cengiz Işık, Zeynep Çizmeli Öğün – Burhan Varkıvanç (2007).
• RIIS 1948 Riis, P.,J., “The Syrian Astarte Plaques and Their Western Connections” Berytus Vol. IX, (1948).
• SCHMIDT 2007 Schmidt, K., Göbekli Tepe Çev. Rüstem Aslan (2007).
• STREWART 1990 Stewart, A., Greek Sculpture Volum I, II. (1990).