MODERNİZM ÖNCESİ ve SONRASI BATI TOPLUMLARINDA İNSAN HAKLARININ KAVRAMSALLAŞTIRILMASI

Yıl 2016, Sayı: 23, 329 - 356, 25.11.2016

Muharrem Gürkaynak , Adem Ali İren

Öz

Batı toplumunda birey haklarının başlangıç noktası olarak kabul edilen doğal
haklar insan haklarına ilham kaynağı olmuştur. Doğal haklar her çağda farklı düşünce
yapılarından etkilenerek insan haklarının gelişimine etki etmiştir. İnsan haklarının
tarihsel derinliği kavramın modernize olmasında hayati önem taşımaktadır. Bu nedenle
çalışmada hak kavramı yapısökümüne uğratılarak modernizm öncesi Batı toplumunda
insan haklarının kavramsallaştırılması ele alınmaktadır. Ayrıca makalede dogmatik
düşüncenin yaygın olduğu Ortaçağ boyunca birey haklarının dinin tekeline girmiş
olmasının insan haklarının modernizasyonuna etkileri tartışılmaktadır. Çalışmada
modern Batı toplumlarının ortaya çıkışına olanak tanıyan tarihsel mücadelelerin insan
hakları kavramını dinamik bir yapıya dönüştürdüğü vurgulanmaktadır. Her çağda
kapsamı genişleyen insan haklarının modern Batı toplumlarındaki yeri ve kavramsal
değerinin analiz edileceği bu çalışma modernizm öncesi ve sonrası insan haklarının Batı
toplumundaki gelişimine ışık tutmayı amaçlamaktadır

Anahtar Kelimeler

İnsan Hakları, Modernizm, Batı Toplumu, Doğal Haklar

Kaynakça

• ACER, Yücel ve KAYA, İbrahim, Uluslararası Hukuk Temel Ders Kitabı, Usak Yayınları, Ankara, 2010.
• AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali vd., Kral Devlet Ya Da Ölümlü Tanrı, İmge Kitabevi, Ankara, 1994.
• AKABAY, Muvaffak, Umumi Amme Hukuku, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1958.
• AKAL, Cemal Bali, Sivil Toplumun Tanrısı, Afa Yayınları, İstanbul, 1990.
• AKBULUT, İlhan, “İnsan Hakları”, Yargıtay Dergisi, 2002, s. 461, http://www.yargitay.gov.tr/belgeler/site/dergi/yrgdergi/Temmuz2002/Temmuz 2002/assets/basic-html/page205.html (5.2.2015).
• AKSAR, Yusuf, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk II, 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2013.
• ATAÖV, Türkkaya, Genel Olarak Uluslararası Hukuk ve İnsan Hakları, Türklerde İnsani Değerler ve İnsan Hakları, Türk Kültüründe Hizmet Vakfı Yayınları, İstanbul, 1993.
• ATATÜRE, Süha, “Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkilerde İnsan Hakları Kavramı”, Akademik Araştırmalar Dergisi, 2009, S.42, ss. 15-39.
• ATLANTIC CHARTER OF 1941, http://avalon.law.yale.edu/wwii/atlantiC.asp (18.3.2015).
• BADERIN, Mashood ve SSENYONJO, Manisuli, “Development of International Human Rights Law Before and After the UDHR”, International Human Rights Law: Six Decades After the UDHR and Beyond, (der.) Mashood Baderin ve Manisuli SSenyonjo ,Asgate Puplishing Group, Surrey, 2010.
• BARNES, Harry E., An Intellectual and Cultural History of the Western World, Dover Publication, New York, 1965.
• BARRY, Norman P., Modern Siyaset Teorisi, (çev.) M. Erdoğan ve Y. Şahin, Liberte Yayınevi, Ankara, 2003.
• BAY, Chrisitian, “Self-Respect as a Human Right: Thoughts on Dialectics of Wants and Needs in the Struggle for Human Community”, Human Rights Quarterly, C.4, S.1, (1982), ss. 53-75.
• BİRLEŞMIŞ MİLLETLER ANTLAŞMASI, http://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/35501-Birlesmis-MilletlerAntlasmasi.pdf, (17.3.2015).
• BOZKURT, Enver vd., Devletler Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
• BOZKURT, Enver, İnsan Hakları Temel Metinler, 1. Baskı, Asil Yayıncılık, Ankara, 2011.
• BUCHANAN, Allen, “Equality and Human Rights”, Politics, Philosophy and Economics, C.4, S.1, (2005), ss. 69-90.
• BUERGENTHAL, Thomas, “The Evolving International Human Right System”, The American Journal of International Law, C. 100, S. 4, (2006), ss. 783-807.
• CASSESE, Antonio, International Law, Oxford University Press, New York, 2005.
• COŞKUN, Vahap, “İnsan Hakları Kapsamı Üzerine Tartışmalar ve Liberal Perspektif”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Prof. Dr. Ergun Önen’e Armağan, 2003.
• ÇEÇEN, Anıl, İnsan Hakları, Gündoğan Yayınları, 1995.
• DAĞI, İhsan ve POLAT, Necati, Demokrasi ve İnsan Hakları El Kitabı, Türk Demokrasi Vakfı, Ankara, 1993.
• DIXON, Martin, Textbook on International Law, 6. Baskı, Oxford University Press, Hamisphere, 2007.
• DONNELLY, Jack, Teoride ve Uygulamada Evrensel İnsan Hakları, (çev.) Mustafa Erdoğan ve Levent Korkut, Yetkin Yayınları, Ankara, 1995.
• DONNELLY, Jack, Universal Human Rights in Theory and Practice, Cornell University Press, New York, 2003.
• DOYLE, Michael W. ve GARDNER Anne Marie, “Introduction: Human Rights and International Order”, The Globalization of Human Rights, (der.) Jean Marc Coicaud vd., United Nations University Press, Tokyo, 2003.
• ERDOĞAN, Mustafa, “İnsan Haklarına Kavramsal Yaklaşım” Liberal Düşünce, C. 3, S. 12, (1998), ss. 7-16.
• ERDOĞAN, Mustafa, Anayasal Demokrasi, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2001.
• ERDOĞAN, Mustafa, İnsan Hakları Teorisi ve Hukuku, 2. Baskı, Orion Kitabevi, Ankara, 2011.
• FAGAN, Andrew, “Human Rights”, The Internet Encylopedia of Philosphy, http://www.iep.utm.edu/hum-rts/, (19.1.2015).
• FARER, Tom “The United Nations and Human Rights: More than a Whimper Less than a Roar”, Human Rights Quarterly, C.9, S.4, (1987), ss. 550-586.
• FRANSIZ İNSAN VE YURTTAŞ HAKLARI BİLDİRİSİ, http://www.dusuncetarihi.com/makale/insan-ve-yurttas-haklari-bildirisi-1789 (19.1.2015).
• FREEDEN, Michael, Rights, Open University Press, Buckingham, 1991.
• FREEMAN, Michael, İnsan Hakları Disiplinlerarası Bir Yaklaşım, (çev.), Erkan Koca ve Asena Topçubaşı, Birleşik Yayınları, 2008.
• GEMALMAZ, Semih, Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş, 6. Baskı, Legal Yayınevi, İstanbul, 2007.
• GÖLCÜKLÜ, Feyyaz ve GÖZÜBÜYÜK Şeref, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi, Turhan Kitabevi, 2002.
• GÖZLÜGÖL, Said V., Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve İç Hukukumuza Etkisi, Yetkin Yayınları, Ankara, 1999.
• GREEN, Reginald H., “Basic Human Rights/Needs: Some Prolems of Categorical Translation and Unification”, Review of the International Commission of Jurists, C:27, (1981), ss. 53-58.
• HAAS, Michael, International Human Rights: A Comprehensive Introduction, Routledge, New York, 2008.
• HARRIS, David, Cases and Materials on International Law, Sweet & Maxwell, London, 2010.
• HATEMİ, Hüseyin, İslam’da İnsan Hakkı ve Adalet Kavramı, İnsan Hakları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Hukuk Müşavirliği Yayınları, İstanbul, 1995.
• HENDERSON, Conway H., Understanding Internaional Law, Wiley-Blackwell, West Sussex, 2010.
• HENKIN, Louis, “Age of Rights”, (der) Louis Henkin vd., Human Rights, Foundation Press, New York, 2009.
• HENKIN, Louis, The Rights of Men Today, Westview Press, Colarado, 1978.
• HER TÜRLÜ IRK AYRIMCILIĞININ ORTADAN KALDIRILMASINA İLIŞKIN SÖZLEŞME, https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k4750.html , (27.2.2015). HEYWOOD, Andrew Küresel Siyaset, (çev.) Nasuh Uslu ve Haluk Özdemir, Adres Yayınları, Ankara, 2013.
• HEYWOOD, Andrew, Political Ideologies, Palgrave MacMillan, New York, 2004. HILLIER, Timothy, Principles of Public International Law, 2.Baskı, Cavendish Publishing, 1999.
• İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESI, http://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/688B1--Insan-Haklari-EvrenselBeyannamesi.pdf (16.2.2015).
• JAMES, Stephan A., Universal Human Rights: Origins and Development, LFB Scholarly Publishing, New York, 2007.
• JONES, Peter, Rights, St Martin’s Press, New York, 1994.
• KABOĞLU, İbrahim, “İnsan Hakları ve Afrika’da Korunması Üzerine”, Bahri Savcı’ya Armağan’dan Ayrı Basım, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayını, Ankara; 1988.
• KABOĞLU, İbrahim, Özgürlükler Hukuku, Afa Yayınları, İstanbul, 1993.
• KABOĞLU, İbrahim, Özgürlükler Hukuku: İnsan Haklarının Hukuksal Yapısı, İmge Kitabevi, Ankara, 2002.
• KORKUSUZ, Refik, Uluslararası Belgelerde ve Türk Anayasa’sında Temel Hak ve Özgürlükler, Özrenk Matbaacılık, İstanbul, 1998.
• KOYUNCU, Çiğdem Aydın, “İnsan Hakları”, (der.) Şaban Kardaş ve Ali Balcı, Uluslararası İlişkilere Giriş, Küre Yayınları, İstanbul, 2014.
• LAUREN, Paul G., The Evolution of International Human Rights, University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 1998.
• MACINTYRE, Alasdair, After Virtue, University of Notre Dame Press, Notre Dame, 1981.
• MORSINK, Johannes, The Universal Declarations of Human Rights: Origins, Drafting and Intent, University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 1999.
• MURPHY, Sean D., Principles of International Law, Thomson/West, Washington, 2006.
• NUSSBAUM, Arthur, A Concise History of the Law of Nations, The Macmillan, New York, 1954.
• NUTTAL, John, Ahlak Üzerine Tartışmalar, (çev.) Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1997.
• OREND, Brian, Human Rights: Concept and Context, Broadview Press, Peterborough, 2002.
• ÖKÇESİZ, Hayrettin, “Hukuk Felsefesi Yönünden İnsan Hakları”, Yeni Türkiye, S. 21, (1998), ss. 130-136.
• PAZARCI, Hüseyin, Uluslararası Hukuk Dersleri, 2. Kitap, 6. Baskı, Turhan Yayınevi, Ankara, 1999.
• REICHERT, Elisabeth, Understanting Human Rights An Exercise Book, Sage Publications, London, 2006.
• REİSOĞLU, Safa, Uluslararası Boyutlarıyla İnsan Hakları, Beta Yayın, İstanbul, 2001.
• ROBERTSON, A. H. ve MERRILLS, J. G., Human Rights in the World: An Introduction to the Study of the International Protection of Human Rights, Manchester University Press, Manchester, 1996.
• ROSHWALD, Mordecai, “The Concept of Human Rights”, Philosophy and Phenomenological Research, C.19, S.3, (1959), ss. 354-379.
• SAVCI, Bahri, İnsan Hakları, ‘Kanunilik Yolu ile Korunması’, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 1953.
• SHESTACK, Jerome J., “İnsan Haklarının Felsefi Temelleri”, (çev.) A. Çoban ve B. Canatan, Liberal Düşünce, C. 11, S.43, (2006), ss. 87-119.
• SIEGHART, Paul, The International Law of Human Rights, Clarendon Press, Oxford, 1983.
• TANÖR, Bülent, Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, BDS Yayınları, İstanbul, 1994. TEZCAN, Durmuş vd., İnsan Hakları El Kitabı, 3.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2010.
• TOMUSCAT, Christian, Human Rights between Idealism and Realism, Oxford University Press, New York, 2008.
• TREATY ESTABLISHING A CONSTITUTION FOR EUROPE, http://europa.eu/eulaw/decisionmaking/treaties/pdf/treaty_establishing_a_constitution_for_europe/treaty_esta blishing_a_constitution_for_europe_en.pdf,(17.2.2015).
• ULUSLARARASI KORUMA MEKANIZMALARININ GELİŞİMİ http://www.mfa.gov.tr/uluslararasi-koruma-mekanizmalarinin-gelisimi.tr.mfa, (17.2.2015).
• USLU, Cennet, Doğal Hukuk ve Doğal Haklar: İnsan Haklarının Felsefi Temelleri, Liberte Yayınevi, Ankara, 2009.
• UYGUN, Oktay, “İnsan Hakları Kuramı”, (der.) Korkut Tankuter, İnsan Hakları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2000.
• ÜNAL, Şeref, “İnsan Haklarının Tarihi Felsefi ve Hukuki Temelleri”, Ankara Barosu Dergisi, 1994/1, ss. 41-74.
• ÜNAL, Şeref, Temel Hak ve Özgürlükler ve İnsan Hakları Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 1997.
• VASAK, Karel, A 30-Year Struggle, The UNESCO Corier, 1979.
• WIESEL, Elie, “A Tribute to Human Rights”, (der.) Yael Danieli vd., The Universal Declaration of Human Rights: Fifty Years and Beyond, Baywood Publishing, New York, 1999.
• ZIPPELIUS, Reinhold, Das Wesen des Rechts: Eine Einführung in die Rechtsphilosophie, Beck Verlag, München, 1965.