Öz
Geçmişte ve günümüzde güçlü bir ordunun oluşturulabilmesi için
öncelikli olarak büyük bir nüfus potansiyeline sahip olunması gerekmiştir.
Büyük nüfus potansiyeli sayesinde geniş çaplı ordular oluşturulmuştur. Şayet
ülkenin nüfusunda çarpıcı bir şekilde azalma meydana gelirse geniş çaplı
orduların meydana getirilmesi ve donatılması imkânsız bir hâl almıştır. Bir
ülkenin nüfus potansiyelini olumsuz yönde etkileyen en büyük unsurların
başında ise yaşanan doğal felaketler ve salgın hastalıklar gelmiştir. Ortaya
çıkan salgın hastalıklar sonrası devletler, nüfuslarının büyük bir bölümünü
kaybetmiş bu da doğal olarak potansiyel asker sayısında ve devlete ait gelir
kalemlerinde daralmaya yol açmıştır. Özellikle Avrupa’nın kara ölüm,
Osmanlı’nın da taun olarak adlandırdığı veba hastalığı Avrupa ülkelerinin
nüfusunu neredeyse 3’te 1’i oranında azaltarak bir dönem için insanlığın en
büyük tehdit unsuru olmuştur. Bu salgın hastalık Osmanlı Devleti’nde de
olumsuz etkilerini göstermiş olup, özellikle yaşanan salgın sonrası meydana
gelen insan kayıpları ve ardından yaşanan gelir azalmasına doğru orantılı
olarak askeri alanda yapılması planlanan çalışmalar sekteye uğramış ve devlet
zor durumda kalmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- I- ARŞİV BELGELERİ ALİ EMİRİ: Sultan I. Abdülhamid (AE.SABH.I.): 220-14516. CEVDET Askeriye (C.AS): 27-1201, 30-1371, 169-7412, 170-7439, 505-21491, 681- 28619, 822-34975, 870-37292, 882-37877, 951-41311, 1007-44069. Bahriye (C.BH): 32-1533, 212-9882. Dahiliye (C.DH): 21-1044. Maliye (C.ML): 600-24762, 689-28260. Sıhhiye (C.SH): 4-178. İBNÜLEMİN: Askeriye (İE.AS): 46-4146.
- II. ÇEŞİTLİ ESERLER ÇADIRCI, Musa, Tanzimat Sürecinde Türkiye Askerlik, İmge Kitabevi, Ankara, 2008. ERLER, Mehmet Yavuz, “XIX. Yüzyıldaki Bazı Doğal Afetler ve Osmanlı Yönetimi”, Türkler, C.13, (Edt. Hasan Celal Güzel), Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2002. GENÇ, Mehmet, Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, Ötüken, İstanbul, 2014. GÜRAN, Tevfik, İktisat Tarihi, Der Yayınları, İstanbul, 2009. J. V. Hammer, Büyük Osmanlı Tarihi, C.5, Üçdal Neşriyat, İstanbul, 1992. MCNEİL, William H., Dünya Tarihi (Çev. Alâeddin Şenel), İmge Kitabevi, Ankara, 2008 . Müneccimbaşı Ahmet Dede, Müneccimbaşı Tarihi, Tercüman Yayınları, İstanbul, 1974. ÖZCAN, Abdülkadir, “Serdengeçti” DİA., C.36, İstanbul, 2009. PANZAC, Daniel, Osmanlı İmparatorluğu’nda Veba (1700-1850), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1997.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ekim 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Sayı: 28 |
.