HEMŞİRELERİN BİREYSEL SOSYAL SORUMLULUK DÜZEYLERİ İLE YAŞAM DOYUMUNUN DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERE GÖRE ARAŞTIRILMASI

Yıl 2017, Sayı: 28, 293 - 312, 31.10.2017

Elif Erdoğan , Ramazan Erdem

Öz

Bireysel sosyal sorumluluk, bireylerin gönüllü olarak daha iyi bir
toplum oluşturmaya katkıda bulunmasıdır. Örneğin; Kan bağışı yapma,
başkalarına karşı adil olma ve hayırseverlik gibi. Hemşireler açısından bireysel
sosyal sorumluluk faaliyetleri, toplumsal sorumluluk bilinci geliştirme,
özgüveni artırma, duyarlılık geliştirme ve iletişim becerilerini artırması
bakımından önemlidir. Ayrıca iyi bir şeyler yapmanın enerjisi hemşirelere hem
iş yaşamında hem de iş dışı yaşamında güç verir. Bu araştırmanın amacı,
hemşirelerin bireysel sosyal sorumluluk düzeyleri ile yaşam doyumu
arasındaki ilişkinin ortaya konulmasıdır. Araştırma, Türkiye’de bireysel sosyal
sorumluluğa ilişkin yeterli sayıda çalışma bulunmaması bakımından önem arz
etmektedir. Araştırma Isparta il merkezinde bulunan 303 hemşire ile
gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları olarak Eraslan (2011) tarafından
geliştirilen Bireysel Sosyal Sorumluluk Ölçeği ve Diener (1985) tarafından
geliştirilen Yaşam Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Aynı zamanda hemşirelerin
sosyo-demografik özelliklerini belirlemek amacıyla Demografik Bilgiler
Formu oluşturulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre; hemşirelerin bireysel
sosyal sorumluluk alt boyutları ile yaşam doyumu arasında sosyal sorumluluk
bilinci, çevreye karşı sorumluluk, sosyal dayanışma, gönüllülük ile yaşam
doyumu arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.
Bunun yanında bireysel sosyal sorumluluk alt boyutlarından duyarlılık,
dezavantajlı grup farkındalığı, toplumsal çıkar, öngörü ve toplumsal
sorumluluğu benimseme boyutları ile yaşam doyumu arasında anlamlı ilişkiler
olmadığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bireysel sosyal sorumluluk, yaşam doyumu, hemşire

Kaynakça

• Aktan, C.C., (2007), Kurumsal Sosyal Sorumluluk Düşüncesinin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi, Kurumsal Sosyal Sorumluluk, 4. Baskı, İstanbul: İGİAD Yayınları.
• Aquino, K. ve Reed II, A., (2002), “The Self-Importance of Moral Identity”, Journal of Personality and Social Psychology, 83(6): 1423-1440. Aydemir, M., (1999), “Sosyal Sorumluluk 8000 (Social Accountability 8000) Standardı”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(3): 1-11.
• Bakan, Ö. ve Kalender, A., (2007), “Halkla İlişkiler Bağlamında Kurumsal İtibar ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk”, içinde B. Arık ve M. Şeker (Ed.), İletişim ve Ötesi, (ss. 345-370), Konya: Tablet Yayınları. Baştemur, Y., (2006), İş Tatminiyle Yaşam Tatmini Arasındaki İlişkiler: Kayseri Emniyet Müdürlüğü’nde Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Bayrak, S., (2001), İş Ahlâkı ve Sosyal Sorumluluk, 1. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları. Boran, T. G., (2011), Türkiye’den Uygulama Örnekleriyle Kurumsal Sosyal Sorumluluk, İstanbul: Beta Yayınları. Bowen, H., (1953), Social Responsibities of the Businessman,, New York: Harper and Row.
• Çeçen, A.R., (2007), “Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet ve Yaşam Doyumu Düzeylerine Göre Sosyal ve Duygusal Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi", Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2): 180-190. Deveci, S., (2014), Sağlık Çalışanlarında İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dias, L.P., (2012), Beginnings Human Relations (v.1.0). Erişim Tarihi: 29.12.2012 (http://2012books.lardbucket.org) Dikmen, A., (1995), “İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi”, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 50 (3): 115-140. Eraslan, L., (2011), “Bireysel sosyal sorumluluk ölçeğinin (BSS) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması”, Eğitim - Kültür ve Araştırma Dergisi, 7(24): 81-91.
• Güler, K., (2015), Beden İmajının Üniversite Öğrencilerinde Yaşam Doyumu ve Umutsuzluk Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Hatch, C. and Stephan, S. (2015), “Gender Effects on Perceptions of Individual and Corporate Social Responsibility, Scholarship and Professional Work”, Business, 17(3): 63-71 Haybron, D., (2007), “Life Satisfaction, Ethical Reflection, and The Science of Happiness”, Journal of Happiness Studies, 8(1): 99–138. Herzberg, F. (1968), “One More Time: How Do You Motivate Employees?”, Harvard Business Review, 46(1): 53-62.
• Kağnıcıoğlu, D., (2007), Endüstri İlişkileri Boyutuyla Sosyal Sorumluluk, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. Kelley, M., Connor, A., Kun, K., et al., (2008), “Social Responsibility: Conceptualization and Embodiment in a School of Nursing”, International Journal of Nursing Education Scholarship, 5(1): 1-15. Keser, A., (2003), Çalışma Yaşamında Motivasyon ve Yaşam Tatmini, Bursa: Alf Aktüel Yayını.
• Keser, A., (2005), “İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama”, Kocaeli Üniversitesi Çalışma ve Toplum Dergisi, 4(2): 77-96. Kocabaş, İ., (2014), Üniversite Öğrencilerinin Gözünde Sosyal Sorumluluk İmajı: Selçuk Üniversitesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Koltarla, S., (2008), Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sağlık Personelinin Yaşam Kalitesinin Araştırılması, Uzmanlık Tezi, Taksim Eğitim Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği, İstanbul. Özdevecioğlu, M. (2003), “İş Tatmini ve Yaşam Tatmini Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, içinde K. ÇONKAR(ed.), 11. Yönetim ve Organizasyon Kongresi, (ss. 695-710), Ankara: Uyum Ajans.
• Özdevecioğlu, M., (2004), “Sosyal Destek ve Yaşam Tatmininin Mesleki Stres Üzerindeki Etkileri: Kayseri’de Faaliyet Gösteren İşletme Sahipleri İle Bir Araştırma”, Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 22 (1): 209- 233. Öztürk, C., (2013), “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kavramı ve Gelişimi”, içinde C. Öztürk (Ed.), Kurumsal Sosyal Sorumluluk, (ss. 2-32), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Pavot, W., Diener, E., Colvin, C. R., and Sandvik, E., (1991), “Further validation of the Satisfaction with Life Scale: Evidence for the crossmethod convergence of well-being measures”, Journal of Personality assessment, 57(1): 149–161. Torlak, Ö., (2003), Pazarlama Ahlâkı: Sosyal Sorumluluklar Ekseninde Pazarlama Kararları ve Tüketici Davranışlarının Analizi, 3.Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayın A.Ş. Yayınevi. Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük, (2009), http://tdkterim.gov.tr/bts, Erişim: 22.12.2009.
• Vara, Ş., (1999), Yoğun Bakım Hemşirelerinde İş Doyumu ve Genel Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Yazıcı, N., (1992), İşletmelerde Yöneten ve Yönetilenlerin Sosyal Sorumluluk Algılayışları, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.