Uygulamalı Bir Kül Tür Coğrafyası Çalışması Tuzlukçu'da Tatar Köyleri (Konya)

Yıl 2008, Sayı: 8, 67 - 90, 31.12.2009

Sevil Sargın

Öz

Tatarların büyük bir kısmı, Kırım Yarımadası ve Kıpçak bozkırlarında yüzlerce yıl içinde edindikleri bilgilerini, birikimlerini, tecrübelerini, yaşam tarzlarını, Rusların vatanlannı işgal etmesi sonucu, zorunlu olarak göç ettikleri yeni vatanları olan Anadolu topraklan üzerinde yeniden hayata geçirmişlerdir. Kültürün dinamik yapısı gereği, bu birikime, içinde yaşamaya başladıkları coğrafyada edinilmiş farklı deneyimleri de ekleyerek, yakın zamana kadar özgün yapılannı korumuşlardır. Ancak özellikle son yıllarda, hızla gelişen ulaşım ve iletişim araçlarının etkisiyle, popüler kültilrün kırları da etkilemesi sonucu, Türkiye'nin hemen her köşesinde geleneksel yapıdan hızla uzaklaşılmaktadır. Bu bağlamda, önemli ölçüde kırlarda yaşatılmakta olan geleneksel kültür hızla yok olmakta ve daha çok şehir hayatını etkilemekte olan popüler kültür, modernleşme anlamında, iletişim araçları yoluyla köylerde de etkisini göstermektedir. Zaten kırdan şehre göç sonucu devamlı nüfus kaybeden kırlar, kalanların da geleneksel yapıdan uzaklaşmasıyla kendilerine özgü yapılarını kaybederek, aynılaşmakta ve farklılıklar birer birer yok olmaktadır. Bu değişim doğal olarak ülkenin çeşitli yerlerine dağılmış olan Tatar köylerini de etkilemektedir. Nitekim üç Tatar köyü üzerinde yapılan bu araştırmanın sonuçları, üzerinde durulmayan birçok adetin yanı sıra lehçe, giyim kuşam adetlerinin ve geleneksel mimarinin büyük ölçüde yok olduğunu, sadece damak zevkine bağlı olarak, geleneksel yemeklerin günümüzde de önemli ölçüde korunduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kültür Coğrafyası, Tatar Köyleri, Adetler, Gelenekler Mimarı

Kaynakça

• Buran, A. ve Aklaya, E., (2001). Çağdaş Türk Lehçeleri, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Dönmezer, S., (1990). Sosyoloji, Beta Yay., İstanbul.
• Karaş, E., Diasporadaki Köylerimizden: Köklüce, http://www.fikirdebirlik. org/bolum.asp bolum=Diasporadaki%20Kôylerimiz.
• Kırımlı, H., (2007). Kırım'dan Türkiye'ye Kırım Tatar Göçleri, http://www.kirimdemegi.org/istanbul/bahcesaray/yazi.asp?yazi=200 709002.
• Mercaner, S., (1988). Akşehir'de Tarım ve Tarımsal Faaliyetler, İstanbul Üniv. Sos. Bil. Enst. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Tunçdilek, N., (1986). Türkiye'de Yerleşmenin Evrimi, İst. Üniv. Yay., No:3367, İstanbul.
• Turhan, M., (1951 ). Kültür Değişmeleri, Başbakanlık Kilittir Müsteşarlığı Yay., İstanbul.
• Tuzlukçu İlçe Sağlİk Grup Başkanlığı İlgili Raporları-2008.
• Tuzlukçu İlçe Tarım Müdürlüğü Raporları-2008.
• Tümertekin, E. ve Özgüç, N., (2004). Beşeri Coğrafya İnsan-Kültür-Mekan, Çantay Kitabevi, İstanbul.