ANTALYA HONAMLI YÖRÜKLERİNDE ŞİMDİKİ ve GEÇMİŞ ZAMAN KULLANIMLARI

Yıl 2023, Sayı: 47, 211 - 230, 31.12.2023

Ünzüle Şık , Talat Dinar

https://doi.org/10.61904/sbe.1366673

Öz

Antalya ili sınırları içerisinde yaşamlarını sürdüren Honamlı Yörükleri kendilerine has kültürel özellikleriyle dikkat çekmektedir. Haklarında çok fazla bilgi bulunmayan Honamlı Yörükleri üzerine yapılan çalışmaların da sınırlı olduğu görülür. Özellikle bu Yörük aşireti ile ilgili olarak yapılan ağız çalışmalarının sınırlı sayıda olması eksiklerden biridir.
Bu çalışmada Antalya ilinde yaşayan Honamlı Yörüklerinin ağız özellilerine dayalı şimdiki ve geçmiş zaman kullanımları üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Antalya ilinde yaşayan Honamlı Yörükleri’nden yapılan derlemelere dayanan malzemeler için Honamlı obalarına mensup ağız özelliklerini koruyan ve bu Yörük aşireti ilgili bilgi alınabilecek potansiyeldeki kimselerle görüşülmüştür. Derlemeler sırasında Honamlılar hakkında farklı bilgiler de edinilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın merkezini saha araştırmaları doğrultusunda elde edilen malzemeler oluşturmakla birlikte Honamlı Yörükleri ile ilgili yapılan araştırmalara da başvurulmuştur.
Modern yaşam ve şehir hayatı ile birlikte özellikle iletişim çağının etkisiyle kaybedilmeye başlanan ağız özelliklerinin bir an önce kayda geçmesi gerekmektedir. Çalışmanın bir amacı da kaybolmaya yüz tutan bu ağız özelliklerinin kayıt altına alınıp sonraki nesillere aktarılabilmesidir.

Anahtar Kelimeler

Honamlı Yörükleri, Ağız, Dil İncelemesi, Şimdiki Zaman, Geçmiş Zaman.

Kaynakça

• Ak, M., (2015). Teke yörükleri(1800-1900). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Atabeyli, N. K. (1940). Teke (Antalya) Yörükleri Hakkında Notlar, Türk Tarih, Arkeologya ve Etnografya Dergisi, (4), 213-222. https://dergipark.org.tr/tr/pub/turkarkeolojidergisi/issue/67498/1051001.
• Avcı, H. (2010). Antalya’nın Korkuteli ilçesinde yaşayan Honamlı yörüklerinde görülen işlemeler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Bölük, R. (2022). Demre (Antalya) Ağzı Ses Bilgisi Özellikleri, Tarih Okulu Dergisi, 15 (61), 4228-4266. http://dx.doi.org/10.29228/Joh.63383.
• Çengel, H. K., (2005). Kırgız Türkçesi grameri ses ve şekil bilgisi. Akçağ Yayınları.
• Doğan, O. ve Koç, K. (2004). Kazak Türkçesi grameri. Gazi Yayınları.
• Ercilasun, A. B. (1999). Ağız Araştırmalarında Kullanılacak Transkripsiyon İşaretleri, Ağız Araştırmaları Bilgi Şöleni, 43-48.
• Erdem, M. D., ve Bölük R. (2012). Antalya ve yöresi ağızları (giriş-inceleme-metinler). Gazi Yayınları.
• Erdem, M. D. ve Bölük R. (2011). Kaş Antalya Ağzı Şekil Özellikleri Üzerine, Diyalektolog Ağız Araştırmaları Dergisi, (2), 29-40. https://dergipark.org.tr/tr/pub/diyalektolog/issue/22427/240047.
• Erdoğan, Ö. (2018). Türkçede -(I)k Eki ve Oluşturduğu Kategoriler, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (61), 159-174. http://dx.doi.org/10.14222/Turkiyat3835.
• Ergin, M., (2019). Türk dil bilgisi. Boğaziçi Yayınları.
• Eröz, M., (1991). Yörükler. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• Görar, R. (2020). Yörük kültürü. M. Genç (Eds.), Isparta Çevresi Yörük Kültürü (ss. 3-218). Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları.
• Görgeç, C. (2020). Manavgat ve yöresi ağızları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Gülensoy, T., (1985). Anadolu ağızlarında şimdiki zaman eki. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Kara, M., (2005). Türkmen Türkçesi grameri. Gazi Yayınları.
• Karahan, L., (1996). Anadolu ağızlarının sınıflandırılması, Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Karşılaştırmalı Türk lehçeleri sözlüğü I. (1991). Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Öter, A., Akgül, M., Çalışkan Ç. (2023). Antalya’da Yaşayan Yörüklerin Örf, Âdet ve Gelenekleri (1927-1928), SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (58), 1-18. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sufesosbil/issue/77101/1252503.
• Öter, A. ve Özkul, M. (2019). Modernleşmenin Yaşam Tarzı Üzerindeki Etkileri ve Yörüklerde Modernleşme Eğilimleri (Batı Akdeniz Örneği- Isparta, Burdur, Antalya), SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 47 (2), 156-184. https://doi.org/10.35237/sufesosbil.512244.
• Özdarendeli, N. (2005). Türk Dilinde Geçmiş Zaman, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (2), 73-108. https://dergipark.org.tr/tr/pub/trakyasobed/issue/30236/326558.
• Saraçoğlu, H., (1989). Akdeniz bölgesi, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Tanyıldız, A., (1990). Orta Asya’dan Gedikli köyü’ne Honamlı yörükleri, Özgül Tipo Ofset Yayınları.
• Tuztaş, A. H. (2005). Günümüzde Isparta’da yaşayan yörüklerin siyasi ve kültür tarihleri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Türkay, C., (2012). Osmanlı imparatorluğu’nda oymak aşiret ve cemaatlar, İşaret Yayınları.
• Yılmaz, Y. (2012). Tarihî sosyal ve kültürel yönleriyle Türkiye’deki Honamlı yörükleri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.