İntörn Hemşirelere Verilen Akılcı İlaç Uygulamaları Eğitiminin İlaç Uygulamaları ile İlgili Tıbbi Hata Eğilimlerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 8, 25.04.2020

Sibel Yılmaz Şahin , Derya Suluhan , Gamze Sarıkoç , Hatice Ayhan , Gülden Güvenç Gülşah Kök , Emine Öksüz , Öznur Kavaklı Tülay Başak , Dilek Yıldız , Emine İyigün

Öz

Giriş: Hemşireler, tıbbi hatalarının önlenmesinde ve hasta güvenliğinin sağlanmasında önemli bir role sahiptirler. Bu nedenle hemşirelerin lisans eğitimi sırasında hasta güvenliği uygulamalarına yönelik bilgi, beceri ve tutum kazanmaları beklenmektedir. Bu uygulamalardan biri akılcı ilaç kullanımıdır.
Amaç: Bu araştırmanın amacı; intörn hemşirelere verilen akılcı ilaç uygulamaları eğitiminin öğrencilerin tıbbi hataya eğilimleri üzerine etkisini incelemektir.
Yöntem: Bu araştırma tek merkezli, yarı deneysel bir çalışma olup, Ankara’da bir hemşirelik yüksekokulunda yürütüldü. Araştırmanın örneklemini 97 intörn hemşire oluşturdu. Okulun intörn oryantasyon programı içerisinde yer alan “Akılcı İlaç Uygulamaları Eğitimi” orta gerçeklik simülasyon uygulamalarından biri olan rol play yöntemi ile verildi. Simülasyon eğitiminin etkinliği, Öğrenmede Öğrenci Memnuniyeti ve Özgüven Ölçeği ile değerlendirildi. Akılcı ilaç uygulama eğitiminin, öğrencilerin ilaç uygulamalarıyla ilişkili tıbbi hata eğilimlerine etkisini incelemek için ise, Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği'nin İletişim ile İlaç ve Transfüzyon Uygulamaları alt ölçekleri kullanıldı.
Bulgular: Araştırmada yer alan öğrencilerin yaş ortalamaları 22±0,14’tür. Simülasyon eğitimi sonrası öğrencilerin hem Şimdiki Öğrenme ile İlgili Memnuniyet puan ortalamasının (4,40±0,53), hem de Öğrenmede Özgüven puan ortalamasının (4,32±0,50) oldukça yüksek olduğu saptandı. Öğrencilerin tıbbi hata eğilimlerinin ise düşük olduğu ve eğitimden altı ay sonra da değişmediği belirlendi (p>0,05).
Sonuç: Bu çalışmada, intörn hemşirelerin tıbbi hata eğilimlerinin düşük düzeyde olduğu ve zamana göre değişmediği değerlendirilmektedir. Çalışma aynı zamanda akılcı ilaç kullanımı eğitiminin ve eğitimde süreklilik anlayışının etkinliğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Akılcı ilaç kullanımı, eğitim, hemşirelik öğrencileri, tıbbi hatalar

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

The Effect of Education of Rational Drug Use on Medical Failure Trends Related to Medication Practices in Intern Nurses

Öz

Introduction: Nurses play important role in preventing medical errors and ensuring patient safety. Thus, nurses are expected to be competent in patient safety practices before graduation. One of these practices is rational drug use.
Aim: The aim of this study is to examine the effect of rational drug use education on students' tendency to medical error.
Methods: This is a single-centered, semi-experimental study and was conducted at a nursing school in Ankara. The sample of the study consisted of 97 intern nurses. “Rational Use of Medicines Training”, which is included in the intern orientation program of the school, was given with the role play method, which is one of the medium fielity simulation practices. Student Satisfaction and Self Confience in Learning Scale was used to evaluate the effectiveness of simulation education. Medical error tendencies of students were evaluated with Communication and Medication and Transfusion Practices sub-scales of the Malpractice Trend in Nurses Scale.
Results: In the study, the mean age of the students was 22 ± 0.14. It has been determined that both the students' average score for the Satisfaction with Current Learning (4.40±0.53) and Self-Confience in Learning (4.32±0.50) were quite high. It was also determined that the students' medical error tendencies were low and did not change even six months after the education (p>0.05).
Conclusion: It was evaluated that; the level of medical error tendencies of the intern nurses was low and did not change over time. The study also demonstrates the effectiveness of education of rational drug use and the importance of the understanding of continuity in education. 

Anahtar Kelimeler

Education, medical errors, nursing students, rational use of medicines

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akgün Şahin, Z., ve Kardaş Özdemir, F. (2015). Hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerinin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12(3), 210-214. doi:10.5222/HEAD.2015.210
• Aygin, D., ve Cengiz, H. (2011). İlaç uygulama hataları ve hemşirenin sorumluluğu. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, 45(3), 110-114.
• Ayhan H., Çınar F.İ., Yılmaz Şahin S., Demirtaş, A., Özkan, Y., Külekçi, E., ... İyigün, E. (2019). Cerrahi ve iç hastalıkları hemşireliği eğitimi kapsamında yürütülen simülasyon uygulamalarına yönelik öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. SBÜ Hemşirelik Dergisi, 1(2), 66-75.
• Bodur, S., Filiz, E., Çimen, A., ve Kapıcı, C. (2012). Ebelik ve hemşirelik son sınıf öğrencilerinin hasta güvenliği ve tıbbi hatalar konusundaki tutumu. Genel Tıp Dergisi, 22(2), 37-42.
• Cebeci, F., Karazeybek, E., ve Sucu, G. (2014). Öğrenci hemşirelerin hastane uygulamaları sırasında tanık oldukları tıbbi hata durumları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 736-748.
• Çınar, F.İ., Özen, N., Yüksel, Ç., Karadağ, F. S., Taştan, Ö., Karali, E., ... Yıldız, D. (2019). Son sınıf hemşirelik öğrencilerinin öğrencilikten hemşirelik rolüne geçiş ile ilgili algıları ile özgüvenleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. SBÜ Hemşirelik Dergisi, 1(1), 17-26.
• Demir Dikmen, Y., Yorgun, S., ve Yeşilçam, N. (2014). Hemşirelerin tıbbi hatalara eğilimlerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 1(1), 44-56.
• Güneş, Ü., Zaybak, A., Baran, L., ve Özdemir, H. (2016). İntörn hemşirelerin tıbbi hatalara eğilim düzeylerinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 32(3), 41-49.
• International Council of Nurses (ICN). (2020). Patient safety. Retrievent From (20.02.2020): https://www.icn.ch/nursing-policy/icn-strategic-priorities/patient-safety Işık Andsoy, I., Kar, G., ve Öztürk, Ö. (2014). Hemşirelerin tıbbi hata eğilimlerine yönelik bir çalışma. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 1(1), 17-27.
• Jeffries, P.R., & Rizzolo, M.A. (2006). Designing and implementing models for the innovative use of using simulation to teach nursing care of ill adults and children: A national, multi-site, multi-method study, New York, NY: National League for Nursing and Laerdal Medical.
• Karaca, A., ve Arslan, H. (2014). Hemşirelik hizmetlerinde hasta güvenliği kültürünün değerlendirilmesine yönelik bir çalışma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(1), 9-18. doi:10.5222/SHYD.2014.009
• Karahan, E., Çelik, S., Yıldırım Tank, D., ve Göğüş, F. (2019). Yüksek gerçeklikli hasta simülatöründe eğitim: Hemşirelik öğrencilerinin memnuniyeti ve öğrenmede kendine güvenlerinin değerlendirilmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(2), 106-110. doi:10.34087/cbusbed.528867
• Kuş, E., ve Durna, Z. (2016). Akılcı ilaç kullanımda hemşirenin rolü ve eğitimin önemi. Sağlık ve Toplum Dergisi, 26(2), 3-9.
• Mankan, T., Bahçecioğlu Turan, G., ve Polat, H. (2017). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinde malpraktis. Journal of Health Science and Profession, 4(2), 98-104.
• Omer, T. (2016). Nursing students’ perceptions of satisfaction and self-confidence with clinical simulation experience. Journal of Education and Practice, 7(5), 131-138.
• Özata, M., ve Altunkan, H. (2010a). Hastanelerde tıbbi hata görülme sıklıkları, tıbbi hata türleri ve tıbbi hata nedenlerinin belirlenmesi: Konya örneği. Tıp Araştırmaları Dergisi, 8(2), 100-111.
• Özata, M., ve Altunkan, H. (2010b). Hemşirelerin tıbbi hataya eğilim ölçeğinin geliştirilmesi ve geçerlilik güvenirlilik analizinin yapılması. H. Kırılmaz (Ed.). II. Uluslarası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiri Kitabı içinde (Cilt 1, s. 415-431). Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları. Erişim adresi (20.02.2020): https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/6245,2kongrebildirilerkitabicilt1pdf.pdf?0
• Özen N., Onay T., ve Terzioğlu, F. (2019). Hemşirelerin tıbbi hata eğilimlerinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(2), 283-292. doi:10.17681/hsp.451510
• Seren İntepeler, Ş., Soydemir, D., ve Güleç, D. (2014). Hemşirelerin tıbbi hataya eğilimleri ve etkileyen faktörler. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 30(1), 1-18. Türk, G., Özdemir, S., ve Kocaçal Güler, E. (2019). İntörn hemşirelerin tıbbi hata eğilimlerinin incelenmesi. Turkiye Klinikleri Hemsirelik Bilimleri, 11(4), 374-380. doi:10.5336/nurses.2019-65927
• Unver, V., Basak, T., Watts, P., Gaioso, V., Moss, J., Tastan, S., ... Tosun, N. (2017). The reliability and validity of three questionnaires: the student satisfaction and self-confidence in learning scale, simulation design scale, and educational practices questionnaire. Contemporary Nurse, 53(1), 60-74. doi:10.1080/10376178.2017.1282319
• Unver, V., Başak, T., İyigün, E., Taştan, S., Demiralp, M., Yıldız, D., ... Hatipoglu, S. (2013). An evaluation of a course on the rational use of medication in nursing from the perspective of the students. Nurse Education Today, 33(11), 1362-1368. doi:10.1016/j.nedt.2012.07.005
• Uzun, Ş., ve Aslan, F. (2008). İlaç uygulama hataları. Türkiye Klinikleri, 28(2), 217-222.
• Ünver, V., Başak, T., Yüksel, Ç., Güvenç, G., Ayhan, H., Köse, G., ... Konukbay, D. (2014). Son sınıf hemşirelik öğrencilerine verilen hemşirelikte akılcı ilaç uygulamaları kursunun etkinliğinin hasta güvenliği kapsamında değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(4), 284-289.
• World Health Organization (WHO). (2020). Patient safety. Retrievent From (20.02.2020): https://www.who.int/health-topics/patient-safety/#tab=tab_1
• Yıldırım Sarı, H., Özgüven Öztornacı, B., Ardahan Akgül, E., Karakul, A., Doğan, Z., & Doğan, P. (2018). The results of simulation training in pediatric nursing students’ education. The Journal of Pediatric Research, 5(4), 194-200. doi:10.4274/jpr.97769
• Yiğitbaş, Ç., Oğuzhan, H., Tercan, B., Bulut, A., ve Bulut, A. (2016). Hemşirelerin malpraktis ile ilgili algı, tutum ve davranışları. Anadolu Kliniği, 21(3), 207-214.