The Effect of Poverty on Women Health: A Systematic Review for Postgraduate Theses

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 89 - 98, 30.08.2020

Ayşe Gül Bursa , Nevin Hotun Şahin

Öz

Introduction: Poverty, indicates lack of income and physical opportunities, also implies social deprivation, injustices and weakness in resource allocation. Women experience poverty more than men because they are not adequately employed, do not receive necessary education, are discriminated against men in all areas of life and are socially excluded.

Aim: This study is planned to review systematically the post graduate theses which aim to determine how poverty affects women health in Turkey.

Methods: The literature scan was carried out in October 2019 by typing the keywords "poor, poor women, women poverty, women and poverty" in the Higher Education Council Thesis database, without any year limitation. As a result of the survey, 939 theses were reached and 11 of the thesis that met the criteria were included in this study.

Results: Poor women generally suffer from not only chronic diseases but also financial insufficiency in accessing health care services. Financial inadequacy negatively affects the nutrition of women and their children. It has been determined that approximately half of women use modern family planning methods. Poverty negatively affects the early diagnosis behavior of breast and cervical cancer. It has been determined that the majority of poor women are not in good mental health and the number of women who are receiving treatment on this condition is low. However, in most of these women, coping methods and social support systems are also seem to be inadequate.

Conclusion: Poverty affects physical and mental health of women negatively and prevents them from seeking health and preventive health services. Poverty can lead to lack of education, increase in domestic violence, social pressure, exclusion and nutritional deficiencies.

Anahtar Kelimeler

nursing, poverty, women's health

Yoksulluğun Kadın Sağlığına Etkisi: Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir Sistematik Derleme

Öz

Giriş: Yoksulluk, gelirin ve fiziki imkânların eksikliğini ifade etmenin yanında toplumsal mahrumiyeti, kaynak dağılımındaki adaletsizlikleri ve güçsüzlüğü de ifade etmektedir. Kadınlar yeterli düzeyde istihdam edilmedikleri, gerekli eğitimi alamadıkları, hayatın her alanında ayrımcılığa maruz kaldıkları ve sosyal anlamda dışlandıkları için yoksulluğu erkeklerden daha fazla yaşamaktadırlar.

Amaç: Bu sistematik derleme Türkiye’de yoksulluğun kadın sağlığını nasıl etkilediğini belirlemek amacıyla yapılan lisansüstü tezlerin sistematik olarak incelenmesi amacıyla planlanmıştır.

Yöntem: Literatür taraması, Ekim 2019 tarihinde Yükseköğretim Kurulu Tez veri tabanında herhangi bir yıl sınırı yapılmaksızın ‘’yoksul, yoksul kadın, kadın yoksulluğu, kadın ve yoksulluk’’ anahtar kelimeleri yazılarak yapıldı. Tarama sonucunda, 939 teze ulaşılmış olup, kriterleri sağlayan 11 tez çalışması bu araştırmaya dahil edildi.

Bulgular: Yoksul kadınlar, genellikle hem kronik hastalıklardan mustariptir hem de sağlık bakım hizmetlerine ulaşımda maddi yetersizlikten dolayı sıkıntı yaşamaktadır. Maddi yetersizlik, kadınların ve çocuklarının beslenmelerini olumsuz etkilemektedir. Kadınların yaklaşık yarısının modern aile planlaması yöntemlerini kullandığı belirlenmiştir. Yoksulluk, meme ve serviks kanseri erken tanı davranışlarını olumsuz etkilemektedir. Yoksul kadınların çoğunluğunun ruh sağlığının iyi olmadığı ve buna yönelik tedavi alan kadın sayısının az olduğu belirlenmiştir. Bununla beraber, bu kadınların çoğunda baş etme yöntemlerinin ve sosyal destek sistemlerinin de yetersiz olduğu görülmektedir.

Sonuç: Yoksulluk, kadınların fiziksel ve ruhsal sağlığını olumsuz etkilemekte, sağlık arayışlarını ve koruyucu sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını engellemektedir. Yoksulluk, eğitim eksikliğine, aile içi şiddetin artmasına, toplumsal baskıya, dışlanmaya, beslenme yetersizliklerine neden olabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, kadın sağlığı, yoksulluk

Kaynakça

• Belek, İ. (2004). Sağlıktaki eşitsizliklerin değişimi Antalya’da beş yıllık bir araştırma. Toplum ve Hekim, 19(2), 92-100.
• Coşkun, S.P. (2019). Yoksul kadınlarda meme kanseri korkusu ve kadercilik algısının erken tanı davranışlarına etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, İzmir.
• Çamur Duyan, G. (2006). Sosyal hizmet bakış açısından yoksul kadınlar: Altındağ örneği. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Ankara.
• Çapık, C. (2006). Yoksul ve yoksul olmayan kadınlarda sağlık algısını etkileyen etmenlerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir.
• Çayır, A., Atak, N., Köse, S.K. (2011). Beslenme ve diyet kliniğine başvuranlarda obezite durumu ve etkili faktörlerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 64(1), 13-9. doi: 10.1501/Tipfak_0000000779
• Deveci, E.S., Açık, Y., ve Rahman, S. (2010). Elazığ’ın kenar semtlerinde yaşayan kadınların yaşam koşulları ve sağlık riskleri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 9(1), 45-50.
• Emir, İ. (2009). Van ili Edremit merkez sağlık ocağı bölgesinde kadınların toplumsal cinsiyeti nasıl yaşadığı ve bu durumun kadın yoksulluğuna etkisinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Van.
• Erdoğan, N. (2016). Yoksulluk Halleri/ Türkiye’de Kent Yoksulluğun Toplumsal Görünümleri, (3. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ergül, Ş. (2005). Yoksulluk sağlık ilişkisi ve hemşirelik yaklaşımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 95-104.
• Goodman, L.A., Smyth, K.F., Borges, A.M., & Singer, R. (2009). When crises collide: How intimate partner violence and poverty intersect to shape women’s mental health and coping?. Trauma Violence Abuse, 10(4), 306-329. doi:10.1177/1524838009339754
• Gördes Aydoğdu, N. (2011). Sağlığı Geliştirme Modelleriyle yapılan hemşirelik girişimlerinin yoksul kadınların meme ve serviks kanserine yönelik erken tanı davranışlarına etkisi. (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir.
• Güzel, E. (2017). Malatya’da kadın yoksulluğu. (Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Sivas.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2019). 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye. Erişim adresi (10.12.2019): http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf
• İflazoğlu, F. (2015). Sağlığı Geliştirme Modeline göre yoksul ve yoksul olmayan kadınların pap smear yaptırma durumları ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği, İzmir.
• Juon, H., Seung -Lee, C., & Klassen, A.C. (2003). Predictors of regular pap smear among Korean-American women. Preventive Medicine, 37(6), 585-592. doi: 10.1016/j.ypmed.2003.09.006
• Karadağ Çaman, Ö. ve Çilingiroğlu, N. (2009). Ekonomik krizler ve sağlığa etkisi. Toplum Hekimliği Bülteni, 28(2), 1-11.
• Katz, J., Crean, H.F., Cerulli, C., & Poleshuck, E.L. (2018). Material hardship and mental health symptoms among a predominantly low income sample of pregnant women seeking prenatal care. Maternal And Child Health Journal, 22(9), 1360-1367. doi:10.1007/s10995-018-2518-x
• Kayalar, T. (2019). Yoksulluk bağlamında kadınların sosyal dışlanma deneyimleri. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Hizmet Politikaları ve Uygulamaları Programı, Ankara.
• Kırlıoğlu, M. (2015). Sosyal ve ekonomik destek alan ailelerde yoksulluk, sağlık ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi: Konya Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Konya.
• Kocabacak, S. (2014). Kadın yoksulluğu ve kadın sağlığı üzerine yansımaları. Sosyal Güvence, 0(6), 135-161.
• Lofti, S. (2017). Meme kanseri hastası yoksul kadın olmak: başetme ve sosyal destek süreçlerinin incelenmesi. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Ankara.
• Szaflarski, M., & Cubbins, L.A., (2004). Self-reported health in Poland and the United States: a comparative analysis of demographic, family and socioeconomic influences, Health: An Interdisciplinary Journal for the Social Study of Health, Illness and Medicine, 8(1), 5–31. doi: 10.1177/1363459304038793
• Thompson, J.E.B. (2007). Poverty, development, and women: why should we care?. Journal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing, 36(6), 523-530. doi: 10.1111/j.1552-6909.2007.00184.x
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2019). İşgücüne dahil olmayanların yıllara göre işgücüne dahil olmama nedenleri. Erişim adresi (10.12.2019): http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist.
• Topalhan, T. ve Yeşilkaya, F. (2017). Kadın yoksulluğunu etkileyen faktörlerin panel veri analizi ile belirlenmesi. Karatahta İş Yazıları Dergisi, 9, 55-82.
• Yıldırım, A.D. ve Özaydın, A.N. (2014). Sources of breast cancer knowledge of women living in Moda/İstanbul and their attendance to breast cancer screening. European Journal of Breast Health, 10, 47-56. doi: 10.5152/tjbh.2014.1762.
• Yusufoğlu, Ö.Ş. (2010). Kadın yoksulluğu üzerine sosyolojik bir araştırma: Elazığ örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Elazığ.