FROM THE THEATRE OF THE OPPRESSED TO THE AESTHETICS OF THE OPPRESSED: THE PLACE OF THE ACTOR IN THE THOUGHT OF AUGUSTO BOAL

Yıl 2021, , 632 - 653, 30.06.2021

İbrahim Güngör

https://doi.org/10.21602/sduarte.897604

Öz

This study aims to focus on the actor in the thought of Augusto Boal; one of the leading names of the second half of the twentieth century who expressed opinions on the pedagogical aspect of theatre and the need to address the theatre with a new poetics. In this respect, the scope of this study begins by unfolding the social incidents in 1960’s Brazil in a period of oppression and coups which influenced his political views, carving the way for the idea of The Theatre of the Oppressed, followed by the new characteristics adopted in his approach during his years in exile in Europe after 1980, the close relationship established with therapy and finally, the ways in which all the above have contributed to the expansion of how the actor is perceived. In a chronological survey, discussed in parallel to social changes, this paper shows how Boal’s approach defines the actor in a new frame, and how, as it struggles to produce responses to social impacts, it strives to transform each and every oppressed being into “social actors”.

Anahtar Kelimeler

Actor, Augusto Boal, Theatre

Ezilenlerin Tiyatrosundan Ezilenlerin Estetiğine Augusto Boal Düşüncesinde Oyuncunun Yeri

Öz

Bu çalışma 20.yüzyılın ikinci yarısında tiyatronun yeni bir poetika ile ele alınmasında ve pedagojik yönü üzerinde fikir yürüten öncü isimlerden biri olan Augusto Boal’in oyuncu hakkındaki görüşlerine odaklanmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda 1960’larda Brezilya’da baskı ve darbeler sürecinde politik görüşlerini etkileyen toplumsal olaylardan başlayarak Ezilenlerin Tiyatrosu düşüncesinin ortaya çıkış sürecine ardından da 1980 sonrasında Avrupa’da sürgünde geçirdiği yıllarda yaklaşımına kattığı yeni özelliklere, terapi ile yakınlaşmalarına ve bunların oyuncuyu algılama biçimine getirdiği açılımlara göz atılmıştır. Kronolojik bir akışla, toplumsal değişimlerle paralel ele alınan Boal’in yaklaşımının oyuncuyu nasıl yeni bir çerçevede tanımladığı ve toplumsal etkilere yanıtlar üretmeye çalışırken tüm ezilenleri nasıl birer “toplumsal aktör” hâline getirmeye çalıştığı ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Oyuncu, Augusto Boal, Tiyatro

Kaynakça

• Auslander, P. (1994). “Boal, Blau, Brecht: The Body”, Playing Boal (Ed. Madi Schutzman, Jan Cohen – Cruz), New York: Routledge, ss. 124-133.
• Bilgin, N. (2007). Kimlik İnşası. İzmir: Aşina Kitaplar.
• Boal, A. (1998). Legislative Theater, New York: Routledge.
• Boal, A. (2006). Aesthetics of the Oppressed. New York, Routledge.
• Boal, A. (2010). Oyuncular ve Oyuncu Olmayanlar İçin Oyunlar. (Çev. Berk Ataman, Özgürol Öztürk, Kerem Rızvanoğlu) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Boal, A. (2011). Ezilenlerin Tiyatrosu. (Çev. Necdet Hasgül) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Boal, A. (2012). Arzu Gökkuşağı. (Çev. Fırat Güllü, Sinem Yılancı, Ece Aydın) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Carvalho, S. (2019). “Contradiction of Theater of the Oppressed, and the ‘Method’”, The Routledge Companion to Theater of the Oppressed (Ed. Kelly Howe, Julian Boal, Jose Soeiro), New York: Routledge, ss. 86-93.
• Costa, I. C. (2019). “Agit Prop and Theater of the Oppressed”, The Routledge Companion to Theater of the Oppressed (Ed. Kelly Howe, Julian Boal, Jose Soeiro), New York: Routledge, ss. 42-50.
• Elliot, A. – Lemert, C. (2011). Yeni Bireycilik. (Çev. Başak Kıcır) İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Estevam, D. (2019). “Augusto Boal and the Nuestra America Theater”, The Routledge Companion to Theater of the Oppressed (Ed. Kelly Howe, Julian Boal, Jose Soeiro), New York: Routledge, ss.33-41.
• Feldhendler, D. (1994). “Augusto Boal and Jacop L. Moreno”, Playing Boal (Ed. Madi Schutzman, Jan Cohen – Cruz), New York: Routledge, ss. 87-109. Freire, P. (2013). Ezilenlerin Pedagojisi. (Çev. Erol Özbek) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Han, B. C. (2018). Şeffaflık Toplumu. (Çev. Haluk Barışcan) İstanbul: Metis Yayıncılık. Karaboğa, K. (2003). “Yaşamdan Oyuna Oyundan Yaşama Ezilenlerin Pedagojisi ve Tiyatrosu”. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi , 0 (2) , 23-36.
• Kershaw, B. (2015). Radikal Performans. (Çev. Bahadır Sina Şener) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Matsunaga, P. (2019). “Arena Theater, Brazil, Boal: Between Farces and Allegories”, The Routledge Companion to Theater of the Oppressed (Ed. Kelly Howe, Julian Boal, Jose Soeiro), New York: Routledge, ss. 22-32.
• Niedzviecki, Hal. (2011). Ben Özelim. (Çev. Sibel Erduman) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Schechner, R., Taussig, M. (1994). “Boal in Brazil, France, The USA”, Playing Boal (Ed. Madi Schutzman, Jan Cohen – Cruz), New York: Routledge, ss. 17-34.
• Schutzman, M., Cohen–Cruz, J. (1994). “Introduction”, Playing Boal, (Ed. Madi Schutzman, Jan Cohen – Cruz), New York: Routledge, ss. 1-16.
• Schutzman, M. (1994). “Brechtian Shamanism”, Playing Boal (Ed. Madi Schutzman, Jan Cohen – Cruz), New York: Routledge, ss. 137-156.
• Sennett, R. (2010). Kamusal İnsanın Çöküşü. (Çev. Serpil Durak, Abdullah Yılmaz) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Vittoria, P. (2019). “Paulo Freire and Augusto Boal: Praxis Poetry and Utopia”, The Routledge Companion to Theater of the Oppressed (Ed. Kelly Howe, Julian Boal, Jose Soeiro), New York: Routledge, ss. 58-65.