Modernizm Sonrası Postmodern Hareket İçinde Kadının Yeri

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 3, 1 - 15, 28.04.2009

Düriye Kozlu

Öz

Bu makale, “Bedenini Sanat Nesnesi Olarak Kullanan Kadın Sanatçıların Sosyolojik Açıdan İrdelenmesi”adlı sanatta yeterlik tezi üzerinden oluşturulmuştur.

Demokrasinin, kentleşmenin, endüstriyel devrimin ivme kazandığı ve hızlı bir biçimde değiştiği bir dönem olan 20. Yüzyıl, aynı zamanda kadınlar ve öteki olarak adlandırılan (eşcinseller, zenciler, etnik gruplar, Yahudiler… vb.) grupların daha insanca haklar elde edebilmek için mücadele ettikleri ve eylemler yaptıkları bir dönemdir. Özellikle 1960 ve sonrası feminist hareketin güçlendiği ve kadın sorunlarının sanatta açık bir biçimde gösterildiği yıllardır.
Modernizmde kadının kendini konumlandırışı ve kadın hakları savunusu feminist hareketin temellerini oluşturmuş ve çeşitli feminist hareketlerin oluşmasına etken olmuştur. Postmodern feminizm ise postmodern teori ve pratikleriyle biçimlenmiştir. Modernizmin erkek kadın eşitliği savunusunda, kadınların ikincil konumdan kurtulamadığını belirleyen postmoden feministler; ikilik yaratacak bu söylem yerine, herkes için eşitliği savunmuşlardır.
Yaşanılan dönem içinde kadına bakışı ve kadının buna ne gibi tepkiler verdiğini postmodern sanatçılar da yapıtları ile göstermeye çalışmışlardır. İnsanın kendi varlığını ortaya koyarken ve gelecek kuşaklara aktarırken kullandığı dil ve tarih alanlarında kadının kendini var edememesini; sanat dünyasında hala kadının bakılan bir nesne olarak yer almasını, kadın sanatçıların yapıtlarına müzelerde yeteri kadar yer verilmemesini, postmodern feminist hareket içinde yer alan kadınlar eleştirmişler, farklı bakış açıları ve çözüm önerileri sunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler: Modernizm, postmodernizm, feminizm, sanat, kadın.

THE PLACE OF WOMEN IN THE POST MODERN ART AFTER MODERNISM
Research AssistantDüriye KOZLU

Abstract

Being a period where democracy, urbanization and industrial revolution have gained speed and have started to change fast, 20th century is also a period when women and groups that are regarded as others (homosexuals, black people, ethnic groups, Jews, etc.) started to fight for their human rights. Feminist movement gained strength and women's problems started to be reflected clearly in art especially in 1960 and following years.
Women's positioning in modernism and defending their rights have laid the foundation for the feminist movement and have been effective on starting many feminist actions. Postmodern feminism has been shaped by postmodern theories and practices. Instead of stating that women could not be saved from being regarded as second class according to women and men equality in modernism, postmodern feminists have defended equality for everyone in order not to create dualism.
Postmodern artists have also tried to show the perception of women and women's reactions in their artworks. Postmodern feminist women have criticized and presented solutions regarding women's failure to exist in literature and history, where people express themselves and transfer their expression to the following generations, women's position as an object in the world of art and lack of women's artworks in museums.

Key Words: Modernism, postmodernism, feminism, art, woman.

Anahtar Kelimeler

Modernizm, postmodernizm, feminizm, sanat, kadın