Görsel Önyargıların Betimleme Sürecine Yansımaları

Year 2018, Volume: 11 Issue: 22, 375 - 389, 30.12.2018

Mustafa Haykır

https://doi.org/10.21602/sduarte.408624

Abstract

Bu araştırmada, sanatsal bir sorun olarak görülen
öznel algılama sürecinde görsel önyargıların betimleme sürecine yansımaları ele
alınmaktadır.

 

  Algılanan
dünya, öznenin, nesnel dünyadan farklı ve kendine özgü algıladığı bir dünyadır.
Betimleme ile ilgili yaşanan sorunlar, doğru görmeyi engelleyen ve
öznenin algıladığı öznel süreçlerden kaynaklanmaktadır. Betimleme sürecinde
bellek imgelerinin etkisinde kalan görüş, duyu verisini nesnel olarak algılayamamakta;
bellek imgesi ile duyu verisinin kombinasyonundan oluşan bir tür melez imge
olarak algılamaktadır. Görsel önyargılar olarak betimleme sürecine yansıyan söz
konusu melez imgeler, nesnel bir betimlemeyi kısıtlamaktadır. Görsel önyargılara
yönelik farkındalık ile betimleme sürecinde daha nesnel bir sonuç alınabilir.
Ayrıca bu konudaki farkındalık sayesinde, tamamen engellenemeyen bellek
imgeleri kontrol altına alınabilir ve betimlemenin hizmetinde kullanılabilir.

 

Bu araştırma, literatür taramasına dayalı betimsel bir
araştırmadır. Bu araştırmada betimleme sürecinde görsel önyargıların rolüne
dikkat çekerek bu konuda farkındalık düzeyinin artırılması amaçlanmaktadır. 

Keywords

Betimleme, Görsel Algı, Görsel Önyargı, Melez İmgeler

References

• Arnheim, R. (2009). Görsel Düşünme. (R. Öğdül, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Condillac, É. B. (1992). İnsan Bilgilerinin Kaynağı Üzerinde Deneme. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Denvir, B. (Dü.). (1991). The Impressionists . London: Thames and Hudson.
• Edwards, B. (1999). Drawing On The Right Side Of The Brain. New York: Penguin Putnam Inc.
• Gegenfurtner, K. R. (2005). Beyin ve Algılama. (B. Konukman, Çev.) İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Gombrich, E. H. (1992). Sanat ve Yanılsama. (A. Cemal, Çev.) İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Gombrich, E. H. (2015). İmge ve Göz. (K. Atakay, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınlar.
• Gürer, L. (1990). Temel Tasarım. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Matbaası.
• Haykır, M. (2016, Kış II). Sanatta Görsel Önyargılar. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 5(20), 145-158.
• Hogenboom, M. (2013, September 29). Science & Environment. Şubat 2, 2016 tarihinde BBC News: http://www.bbc.com/news/science-environment-24286258 adresinden alındı
• Lektorsky, V. (1998). Özne Nesne Biliş. (Ş. Alpagut, Çev.) İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
• Merleau-Ponty, M. (2012). Göz ve Tin (3.Baskı b.). (A. Soysal, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Nicolaides, K. (1969). The Naturel Way to Draw. Boston: Houghton Mifflin Company.
• Ruskin, J. (2008). The Lamp of Memory. London: Penguin Books.
• Vinci, L. d. (2010). Leonardo’nun Defterleri: Büyük Üstattan Uygulamalı Dersler. (H. Suh, Dü., & A. Serin, Çev.) Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Wade, K. A., Garry, M., Read, J. D., & Lindsay, D. S. (2002, September). A Picture İs Worth A Thousand Lies: Using False Photographs To Create False Childhood Memories. 3, 597-603. Mart 17, 2018 tarihinde http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.334.9844&rep=rep1&type=pdf adresinden alındı