Teknik Nesneden Estetik Nesneye: Şakir Gökçebağ

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 24, 542 - 631, 31.12.2019

Derya Baran

https://doi.org/10.21602/sduarte.602198

Öz

Birçok akım ve teknikten beslenen Şakir
Gökçebağ üç boyutlu çalışmalarında endüstri ürünü nesne kullanır. Yerleştirmelerinde
nesne-mekân birlikteliği ve mükemmeliyetçi
yaklaşımı hep göz önündedir. Eserlerinde metamorfoz ile dönüşen teknik nesne
ona bakan gözde görsel bir ahenk yaratır. Çoğunlukla kesme işlemiyle nesnenin
biçimine müdahalede bulunur. Böyle bir müdahaleyle tanınırlığını kaybetmeyen
ama işlevi önemli ölçüde değiştirilen nesnenin bir daha önceki bağlamına
dönmesi oldukça zordur.

Hazır nesne teknik nesnenin sanatçı
tarafından seçilmiş ve sanat nesnesi olarak atanmış halidir. Yani endüstri
ürünü nesnenin sanatta sahip olduğu statünün adı hazır nesnedir. Dolayısıyla
önceki kimliğine ek olarak sanat alanında ikinci bir kimlik daha kazanan teknik
nesne sanatta transpozisyon ile hazır nesneye dönüşür.

Makalede amaç sanatta malzeme olarak
kullanılan her endüstri ürünü nesnenin bir hazır nesne olmadığı ya da
olamayacağı belirlemeleri üzerinden teknik nesnenin dönüşümünü ele almaktır. Bu
nedenle Şakir Gökçebağ’ın teknik nesne kullanımına bu bağlamda dikkat edilmiş,
sanatçı ile ilgili literatür araştırması yapılarak eserleri incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Şakir Gökçebağ, Teknik Nesne

Kaynakça

• Kaynakça Altuğ, T. (2012). Son Bakışta Sanat, 1. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.Auer, B. (2017). “Reorientation”, ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Minifesto içinde, ed. Şakir Gökçebağ, Germany: Dıstanz, s. 5-9.Baudrillard, J. (2005). Şeytana Satılan Ruh ya da Kötülüğün Egemenliği, çev. Oğuz Adanır, Birinci Basım, İstanbul: Doğu Batı Yayınları. Glasmeier, M. (2013). “In The Minds of Things”, Şakir Gökçebağ Prefix & Suffix içinde, ed. Barbara Heinrich, Kassel: Thiele & Schwarz, s. 4-14.Graf, M. (2011). “Şakir Gökçebağ”, Her Yerde Evinde içinde, ed. Mine Haydaroğlu, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, s. 24-39.Merleau-Ponty, M. (2005). Algılanan Dünya, çev. Ömer Aygün, Birinci Basım, İstanbul: Metis Yayınları.Özayten, N. (1997). “Yerleştirme”, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, İstanbul: YEM Yayın, Cilt 3, s: 1939-1940.Schönfelder, B. (2017). “Brella & Et Cetera /Brella @ Cetera”, ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Minifesto içinde, ed. Şakir Gökçebağ, Germany: Dıstanz, s. 13-17.İnternet Kaynakları:Metin, M. (2015), “Şakir Gökçebağ’ın Evrensel Objeleri”, Think Thank, Galerist, http://www.galerist.com.tr/wp-content/uploads/downloads/2015/03/SAKIR_GOKCEBAG5.pdf Erişim tarihi: 03. 04. 2019.““Önüm Arkam Sağım Solum”, Şakir Gökçebağ, ADAS, (11 Eylül – 21Ekim 2017)”, http://kolajart.com/wp/2017/09/08/onum-arkam-sagim-solum-sakir-gokcebag-adas-11-eylul-21ekim-2017/, Erişim tarihi: 26.02.2019.“Şakir Gökçebağ Portfolyo Serisi 1”, http://platosanat.org.tr/Uploads/Document/c6575d4e-e019-4123-a96c-6f0c68a991e5.pdf?v-636421616092235780, Erişim tarihi: 26.02.2019.“Şakir Gökçebağ ‘Think Thank’”, http://www.galerist.com.tr/wp-content/uploads/downloads/2015/02/SAKIR-GOCEBAG_THINK-TANK_BB2.pdf, Erişim tarihi: 03. 04. 2019.Topal, D. (2017). “Her Şey ‘Neden Olmasın?’ İle Başlar “Şakir Gökçebağ””, İstandist, https://istandist.com/her-sey-olmasin-ile-baslar-sakir-gokcebag/, Erişim tarihi: 20.06.2019.Görsel Kaynaklar:Görsel 1. Marcel Duchamp, Bicycle Wheel (Bisiklet Tekeri), 1913/1951, Hazır Nesne, MOMA, New Yorkhttps://www.moma.org/learn/moma_learning/marcel-duchamp-bicycle-wheel-new-york-1951-third-version-after-lost-original-of-1913/, Erişim tarihi: 23.07.2019.Görsel 2. Şakir Gökçebağ, Minifesto, 2016, Plastik Kovalar, 165 x 128 x 5 cm., ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Minifesto, ed. Şakir Gökçebağ, Germany: Dıstanz, s. 54.Görsel 3. Marcel Duchamp, Comb (Tarak), 1916, Hazır Nesne, Philadelphia Museum of Art, Louise ve Walter Arensberg Koleksiyonuhttps://www.toutfait.com/unmaking_the_museum/Comb.html, Erişim tarihi: 23.07.2019.Görsel 4. Şakir Gökçebağ, Ohne Titel (İsimsiz), 2017, Plastik Kovalar, 26 x 180 x 165 cm. ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Minifesto, ed. Şakir Gökçebağ, Germany: Dıstanz, s. 158.Görsel 5. Şakir Gökçebağ, Skyscraper # 3 (Gökdelen # 3), 2011, Şerit Metreler, Çeşitli Boyutlar, Şakir Gökçebağ Prefix & Suffix, ed. Barbara Heinrich, Kassel: Thiele & Schwarz, s. 35.Görsel 6. Şakir Gökçebağ, Three Basic Prayers (Üç Temel Dua), 2010, 102 x 42 x 1 cm., Graf, M. (2011). “Şakir Gökçebağ”, Her Yerde Evinde, ed. Mine Haydaroğlu, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, s. 35.Görsel 7. Şakir Gökçebağ, KV1 18, 2016, Plastik Kovalar, 27 x 117 x 117 cm., ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Minifesto, ed. Şakir Gökçebağ, Germany: Dıstanz, s. 85.Görsel 8. Şakir Gökçebağ, Ohne Titel (İsimsiz), 2008, Ütü, Çeşitli Boyutlar, Şakir Gökçebağ Prefix & Suffix, ed. Barbara Heinrich, Kassel: Thiele & Schwarz, s. 133.Görsel 9. . Şakir Gökçebağ, Ohne Titel (İsimsiz), 2011, Şemsiye, 46 x 48 x 6 cm., Şakir Gökçebağ Prefix & Suffix, ed. Barbara Heinrich, Kassel: Thiele & Schwarz, s. 60.Görsel 10. Şakir Gökçebağ, TRK-4, 2011, Tarak, 60 x 80 cm., “Combosition” Serisinden, ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Minifesto, ed. Şakir Gökçebağ, Germany: Dıstanz, s. 140.Görsel 11. Şakir Gökçebağ, Ohne Titel (İsimsiz), 2017, Oluklu Levha, Ø 205 cm., ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Minifesto, ed. Şakir Gökçebağ, Germany: Dıstanz, s. 93.Görsel 12. Şakir Gökçebağ, Ohne Titel (İsimsiz). 2015, Ayakkabı Fırçaları, Çeşitli Boyutlar, ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Minifesto, ed. Şakir Gökçebağ, Germany: Dıstanz, s. 52.Görsel 13. Şakir Gökçebağ, Stop and Go (Dur ve Git), 2017, Yolluk, 82 x 444 cm., ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Minifesto, ed. Şakir Gökçebağ, Germany: Dıstanz, s. 100.Görsel 14. Şakir Gökçebağ, Ohne Titel (İsimsiz), 2016, Şemsiye Sapları, 185 x 130 x 2 cm., ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Minifesto, ed. Şakir Gökçebağ, Germany: Dıstanz, s. 45.Görsel 15. Şakir Gökçebağ, FRC, 2007, Süpürge, 140 x 80 x 75 cm., Şakir Gökçebağ Prefix & Suffix, ed. Barbara Heinrich, Kassel: Thiele & Schwarz, s. 132.Görsel 16. Şakir Gökçebağ, Open Square I (Açık Kare I), 2007, Bir Çift Ayakkabı, ŞAKİR GÖKÇEBAĞ Minifesto, ed. Şakir Gökçebağ, Germany: Dıstanz, s. 81.