"Narin Burdur Alaca Dokuma ve Sanatevi’’ Örneğinde Güncel Burdur Alacaları

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 34, 836 - 861, 07.01.2025

Sevgi Başal , Naile Rengin Oyman

https://doi.org/10.21602/sduarte.1554631

Öz

Alaca, geçmişte iç giyim ve döşemelik olarak kullanılmış olan bir kumaş olup, hem pamuk hem de ipekli olarak dokunmuştur. Alaca kumaşlar, düz-hareli renklerde üretildiği gibi, ekoseli veya çözgü yönünde inceli kalınlı çizgilerle renklendirilmiş kompozisyonlarda üretilirler. Geleneksel Alaca dokumalarının, Burdur ilinde geçmiş dönemlerde oldukça fazla üretildiği ve halkın geçim kaynaklarından biri olduğuna dair bilgiler tarihi kayıtlarda mevcuttur. Bu araştırma, Burdur ili geleneksel Alaca dokumasının girişimci ve bir Alaca dokuyucusu olan Emel Erte tarafından açılan işletmesinde, günümüze dek gelen örnekleri üzerine tarama ve alan araştırması yöntemleri ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Emel Erte’nin kendi kurmuş olduğu “Narin Alaca Dokumaları ve Sanat Evi” kapsamında, işletmesinde tasarlanan ve üretilen Alaca dokumalar, giysi ve aksesuarlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Güncel Burdur Alaca üretimi üzerine, kadın girişimciliği bağlamında gerçekleştirilen araştırmada, girişimci ve Alaca dokuyucusu Emel Erte ile yüz yüze sözlü görüşmeler yapılmıştır. Yapılan görüşmelerin sonucunda, Burdur Alaca dokumalarının günümüzde geleneksel yapısını bozmadan, yenilikçi tasarımlar ile güncel ürünlere dönüştürülebildiği gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kadın Girişimci, Emel Erte, Burdur Alaca Dokumaları

Kaynakça

• Akpınarlı, H. ve Arslan, P. (2018). “Kuş Motifinin Özellikleri Ve Kuş Motifli Döşemealtı Halıları”. Folklor Akademi Dergisi, 1(3), 273-286.
• Anonim, (1925-1926). TC Devlet Salnamesi. Kayaum Yayınları.
• Anonim, (2009). “İçerik”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, Çanakkale: Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Yayınları, Sayı 1, s.9.
• Bedük, Y. (2005). “Türkiye’de Çalışan Kadın Ve Kadın Girişimciliği”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cahit Aydemir Yayınları, Sayı12, s.106-117.
• Begiç, H.N. (2018). “Ankara Çubuk Köylerinde Geleneksel Gelin Giysileri”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(15), 1113-1131. https://doi.org/10.33692/avrasyad.510043.
• Çelebi, N. (1997). Turizm Sektöründeki Küçük İş Yeri Örgütlerinde Kadın Girişimciler. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü. Ankara.
• Duran, G. (2018). “Osmanlı tezhip sanatında natüralist üslûpta çiçekler”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 177-199.
• Eraslan, I. Ve Atalayer, G. (2013). “Anadolu’da ¨Alaca¨ Üzerine Bir Karşılaştırma”. Akdeniz Sanat Dergisi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi Yayınları, Sayı 11, s.251-263.
• Etikan, S. ve Kılıçarslan, H. (2013). “Düz Dokumalarda Nazar İnancı ve Göz Motifi”, Art-E Sanat Dergisi, 5(10), 103-121. https://doi.org/10.21602/sgsfsd.47473.
• Hız, K. Ve Oyman, N. R. (2016). “Burdur İli Geleneksel Mekikli Dokumaları”. Art-E Sanat Dergisi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları, Sayı 17, s.129-154.
• Kaygın, E. ve Güven, B. (2013). Farklı Boyutlarıyla Kadın Girişimcilik. İstanbul: Veritas Akademi.
• Mungan, S. (2013). Kadın Girişimcilik Değerleri İle Kadın Girişimci Arasındaki İlişkide Girişimcilik Eğitimlerinin Rolü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı.
• Oyman, N.R. (2007). “Burdur Müzesindeki Yöresel Kadın Giysileri, Süsleme Ve İşlemeleri”, 38. ICANAS (Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi), 10-15 Ekim, Ankara: Maddi Kültür II. Cilt, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, s. 989-1010.
• Öz Çelikbaş, E. (2018). “Türk Sanatında Mistik Bağlamda Geometrik Sembolizme Genel Bakış”. Safran Kültür Ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 55-66.
• Özyılmaz, M. A. (2016). Türkiye’de Kadın Girişimciliği ve Girişimci Kadınların Karşılaştıkları Sorunlar Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı.
• Pazarcık, Y. (2015). Bireyin, Kurumun, Şehrin, Bölgenin ve Ülkenin Kurtuluş Yolu; Öğrencinin Prestijli Kariyer Yolu Girişimcilik ve İş Kurma, 2. Basım, Ankara: Orion Yayınevi.
• Sayın, H. C. Ve Ergin, B. Z. (2018). “Ekonomik Kalkınma ve Büyüme İçin Bir Fırsat Olarak Kadın Girişimciler”. GSI Journals Serie B: Advancements in Business and Economics Dergisi, Halil Cem Sayın yayınları, Sayı 1, s.15-29.
• Soyak, M. (2010). “Kadın Girişimciliği ve Mikrofinans: Türkiye Deneyimi”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi. Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Yayınları, Sayı 24, s.121-144.
• Sönmez, A. Ve Arıker Ç. vd. (2016). “Dünya’da ve Türkiye’de Sosyal Girişimciliğin Gelişimi”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, Girişimcilik Özel Sayısı. Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi yayınları, Sayı 17, s.102-121.
• Şenel, A. (2009). Burdur İli Geleneksel Kadın - Erkek Giysilerinin Tarihçesi, Teknik Ve Sanatsal Özellikleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Geleneksel Türk El Sanatları Ana sanat Dalı.
• Şenyurt, A. (2013). Osmanlıda Girişimcilik, Sosyoloji Yıllığı Kitap Dizisi, s.201-214.
• Temel Eğinli, A., & Nazlı, A. K. (2018). “Kültürün Koruyucu Gücü: Kültürel Semboller”. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya Ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi(2), 56-74.
• Uysal, M. A. (2021). “Türkiye Cumhuriyeti Devlet Salnamelerine Göre Burdur Vilayetinin Ekonomik Yapısı (1925-1929)”. Tarih ve Gelecek Dergisi, Celal Öney yayınları, Sayı 1, s.62-80.
• Yetim, N. (2002). “Sosyal Sermaye Olarak Kadın Girişimciler: Mersin Örneği”. Ege Akademik Bakış Dergisi, İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları, Sayı 2, s.79-92.
• http1. http://www.alaca.gov.tr/alacanin-etimolojik-tanim , Erişim tarihi: 09.08.2024.
• http2. https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/detay/8900/300-yillik-gelenegi-gelecek-nesillere-aktariyor#prettyPhoto, Erişim tarihi: 9.08.2024.
• http3. https://www.guncel15.com/haber-burdur-da-alaca-kulturu-yeniden-canlandiriliyor-6188.html, Erişim tarihi: 13.09.2024.
• http4. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/burdur/kulturatlasi/geleneksel-giyim-kusam-, Erişim tarihi: 13.09.2024.
• http5. https://www.instagram.com/narinalacadokuma/, Erişim Tarihi: 15.08.2024.
• Görsel 1. Alaca dokuma sanatkârı Emel Erte, Kendisine ait fotoğraf, (Erte, 2024).
• http5. Görsel 2., 3., 4., 5., 6., 7., https://www.instagram.com/narinalacadokuma/, Erişim Tarihi: 15.08.2024.
• Erte E. (2024). Emel Erte ile Burdur Narin Alaca Dokuma Atölyesinde yapılan görüşme, Burdur: 15 Temmuz