Sound Production Techniques in The Context of Musical Intervals on The Tulum

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 35, 1 - 23, 04.07.2025

Can Karahan , Muhammet Hatiboğlu

https://doi.org/10.21602/sduarte.1658487

Öz

The tulum is known as one of the characteristic instruments of the Eastern Black Sea Region. Beyond its distinctive timbre, its structure designed to allow both monophonic and polyphonic performance serves as a reflection of the region’s music culture. These structural and musical qualities of the instrument are consistent with the musical culture of the Eastern Black Sea region. It is known that the melodies produced by the tulum exhibit both single-layered and two-layered textures. Within this context, in order for the melodies to be heard, it is important to use two reeds whose holes produce pitches carrying the same frequency values and to keep the holes of these reeds open and closed with the fingers of the left and right hands. Obtaining the melodic intervals contained in single-layered melodies and the melodic and harmonic intervals contained in two-layered melodies is subject to methods related to keeping the holes of each reed open and closed with the fingers. This study focuses on these finger movements, performed on the tulum’s two reeds, that make possible the auditory realization of melodic and harmonic intervals—core elements of music.

Anahtar Kelimeler

Bagpipes , Melodic Interval , Harmonic Interval

Proje Numarası

Yoktur

Tulumda Müzikal Aralıklar Bağlamında Ses Üretme Teknikleri

Öz

Tulum, Doğu Karadeniz Bölgesi’nin karakteristik çalgılarından biri olarak tanınmaktadır. Kendine has tınısının yanı sıra, tek ve çoksesli sesleyişe (icraya) uygun tasarlanmış bünyesi, bu yöre müzik kültürünün onda bir yansımasıdır. Onun bu yapısal ve müzikal nitelikleri Doğu Karadeniz yöresine özgü müzik kültürünün barındırdıklarıyla tutarlılık içerisindedir. Tulumdan işitilen melodilerin tek ve iki katmalı bir yapı arz ettiği bilinmektedir. Bu yapıda melodilerin işittirilebilmesi için delikleri aynı frekans değerleri taşıyan perdeleri üreten iki kamışın kullanılması ve bu kamışların deliklerinin sol ve sağ ellerin parmaklarıyla açık ve kapalı tutulması bu bakımdan önem arz etmektedir. Tek katmanlı melodilerin içerdiği melodik aralıklar ile iki katmanlı melodilerin içerdiği melodik ve armonik aralıkların elde edilmesi, her iki kamışın deliklerinin parmaklar ile açık ve kapalı tutulmasına dair yöntemlere tabi olmaktadır. Müziğin unsurları içerisinde yer alan, melodik ve armonik aralıkların işittirilmesi konusunda tulumun iki kamışı üzerinde her iki elin parmaklarıyla gerçekleştirilen edimler bu çalışmanın öznesi mahiyetindedir.

Anahtar Kelimeler

Tulum , Melodik Aralık , Armonik Aralık

Etik Beyan

Gerektirmemektedir

Destekleyen Kurum

Yoktur

Proje Numarası

Yoktur

Teşekkür

Yoktur

Kaynakça

• Sarısözen, M. (1942). “Kaval, Tulum, Çifte”, Güzel San’atlar Dergisi, Ankara: MEB Yayınları, Sayı 4, s.107.
• Özbek, M. (1998). Türk Halk Müziği El Kitabı I Terimler Sözlüğü, Ankara: Atatürk Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını: 171, s.5.
• Görsel Kaynaklar
• Görsel 1. Tulum Çalgısında Sağ ve Sol Kamışlarda El ve Parmakların Konumlanışı. Picken, L. (1975). “Folk Musical Instruments of Turkey”, London: Oxford Univercity Press, s.535.
• Görsel 2. Yapısal ve Sesleyişe Dair Unsurlar. Yazarlar tarafından Adobe İllustrator’da çizilmiştir.
• Görsel 3. Kaynaksız ve Kaynaklı Tutuşlar Nazarında El ve Parmakların Konumlanışı. Yazarlar tarafından Adobe İllustrator’da çizilmiştir.
• Görsel 4. Tekses Üretmede Kamışların Deliklerinin Açık-Kapalı Oluşu. Yazarlar tarafından Adobe İllustrator’da çizilmiştir.
• Görsel 5. Kaynaklı Tutuşta İkises Üretme. Yazarlar tarafından Adobe İllustrator’da çizilmiştir. Görsel 6. Kaynaksız Tutuşta İkises Üretme. Yazarlar tarafından Adobe İllustrator’da çizilmiştir.