The Gray Areas of the Subject Matter Boundaries of Presidential Decrees

Year 2025, Volume: 15 Issue: 1, 59 - 125, 30.06.2025

Gonca Erol

https://doi.org/10.52273/sduhfd..1650055

Abstract

Since the early stages of discussions on the constitutional amendment law No. 6771, the authority to issue presidential decrees has been widely debated in legal doctrine from various perspectives. Numerous questions have been raised particularly regarding the scope and limits of this authority, with attention drawn to ambiguous areas concerning its boundaries. Over the past seven years, 179 presidential decrees have been issued, and the Constitutional Court has published over 90 rulings reviewing these decrees. While these rulings have helped clarify some uncertainties regarding the subject matter limitations of presidential decrees, a significant gray area still remains concerning the scope and boundaries of this authority. In this study, the issues present within these gray areas are examined, along with the related debates, criticisms, differences of opinion, practical approaches, and the way Constitutional Court members assess them in light of the Court’s rulings.

Keywords

Presidential Decree , exclusive legislative area , prohibited area , Constitutional Court

Olağan Dönem Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Konu Bakımından Sınırlarının Gri Alanları

Abstract

6771 sayılı Anayasa değişikliği kanununun gündeme geldiği ilk dönemlerden itibaren, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma yetkisi doktrinde birçok bakımdan tartışılmıştır. Özellikle Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma yetkisinin kapsamı ve sınırlarına ilişkin pek çok soru ortaya atılmış ve yetkinin sınırlarına ilişkin muğlak alanlara işaret edilmiştir. Geçen yaklaşık yedi yıllık süreçte, 179 Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkartılmış ve Anayasa Mahkemesi tarafından 90’ın üzerinde Cumhurbaşkanlığı kararnamesi denetim kararı yayınlanmıştır. Bu kararlar Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin konu bakımından sınırlarına ilişkin belirsizliklerin bir bölümünün giderilmesine katkı sağlamış olsa da hala yetkinin kapsamı ve sınırları konusunda geniş bir gri alanın varlığını koruduğu görülmektedir. Bu çalışmada, bu gri alanlarda hangi konuların yer aldığı araştırılmakta ve bu konulara ilişkin tartışmalar, eleştiriler, görüş ayrılıkları, uygulamadaki yaklaşımlar ile Anayasa Mahkemesi üyelerinin bunları değerlendirme biçimi Anayasa Mahkemesi kararları ışığında incelenmektedir.

Keywords

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi , münhasır kanun alanı , yasak alan , mahfuz alan , Anayasa Mahkemesi

References

• Açıl M, ‘2017 Anayasa Değişiklikleri Çerçevesinde Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri’ (2018) 76 (2) İstanbul Hukuk Mecmuası 725
• Akartürk E A, ‘2017 Anayasa Değişikliğinin ‘Parlamentosuzlaştırma’ Etkisi Üzerine’ (2020) 17(1) YÜHFD 1
• Ardıçoğlu M A, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ (2017) 3 Ankara Barosu Dergisi 21
• Atar Y, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Hukuki Rejimi ve Anayasallık Denetimi’ (2019) 36(1) Anayasa Yargısı Dergisi 241
• Barın T, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Uygulaması ve Hükûmet Sisteminin Tahlili’ (2022) 2 YBHD 289
• Barın T, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Normlar Hiyerarşisindeki Yeri Sorunu’ in Oktay Uygun and Egemen Esen (eds), Cumhurbaşkanının İşlemleri Hukuki Niteliği, Normlar Hiyerarşisindeki Yeri ve Denetimi - Kamu Hukukçuları Platformu VIII. Toplantısı Tam Metin Bildiri Kitabı (Oniki Levha Yayınları 2020) 153
• Can O, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Hukuki Rejimi Anayasa Mahkemesi Yaklaşımı’ (2020) 37(1) Anayasa Yargısı 133
• Duman B, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri; Hukuki Niteliği, Rejimleri, Denetimi ve Mukayeseli Hukukta Yeri’ (2019) 5(2) Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 537
• Erdoğan M, ‘Başkanlık Sistemi, Latin Amerika Tecrübesi ve Türkiye’ (2016) (3) Liberal Perspektif Analiz
• Eren A, ‘Anayasa Mahkemesinin Kanun Hükmünde Kararnamelere İlişkin İçtihadı Doğrultusunda Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Değerlendirilmesi’ (2019) 36(19) Anayasa Yargısı 1
• Fendoğlu H T, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Sınırları’ (2023) 71(2) Adalet Dergisi 607
• Fendoğlu H T, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri Mahfuz Düzenleme Alanı Mıdır?’ (2019) 3 Ankara Barosu Dergisi 277
• Gören Z, ‘2017 Anayasa Değişikliği ile Getirilen Sistemde Cumhurbaşkanı’ (2019) 36 (2) İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1
• Gözler K, Türk Anayasa Hukuku (4th edn, Ekin Yayınları 2021)
• Günday M ve Sever Ç D, ‘2017 Anayasa Değişiklikleri ve Uyumlaştırma Sürecinin İdare Hukukunda Yarattığı Etki Üzerine Bir Değerlendirme’, in Prof. Dr. Nami Çağan Anısına Armağan (Atılım Üniversitesi Yayınları 2020) 626
• Kanadoğlu K, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ (2018) 2 Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 637
• Keser H, ‘Türk Hukukunda Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerine İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri’ (2022) 13(2) İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 272
• Küçük A ve Doğan B, ‘Türkiye’de 2017 Anayasa Değişikliği Kapsamında Yürütmenin Asli Düzenleme Yetkisi ve Mahfuz Düzenleme Alanı’ (2019) 9(1) SDÜHFD 1
• Muratoğlu T, ‘Bazı Konuların Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle Düzenlenmesini Öngören Anayasa Hükümleri Hakkında Değerlendirmeler’ (2022) 27(47) DÜHFD 375
• Özbudun E, Türk Anayasa Hukuku (21st edn, Yetkin Yayınları 2021)
• Özdemir H E, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Hukuki Çerçevesi’ (2019) 6(1) İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 265
• Özgen S, ‘İdarenin Düzenleme Yetkisi ve Sınırı, Anayasa Mahkemesi Tarafından Belirlenen Ölçütler ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri’ (2022) 154 Danıştay Dergisi 197
• Sağlam F, Temel Hakların Sınırlanması ve Özü (AÜSBF Yayınları 1982)
• Sevgili Gençay F D, ‘Kanun ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Karşılıklı Mahfuz Alanları Meselesi’ in Oktay Uygun and Egemen Esen (eds), Cumhurbaşkanının İşlemleri Hukuki Niteliği, Normlar Hiyerarşisindeki Yeri ve Denetimi - Kamu Hukukçuları Platformu VIII. Toplantısı Tam Metin Bildiri Kitabı (Oniki Levha Yayınları 2020) 237
• Sezer A, ‘Normlar Hiyerarşisi ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri [Çok Boyutlu Normlar Piramidi Yaklaşımı]’ (2019) 36(1), Anayasa Yargısı Dergisi 353
• Söyler Y, Yeni Başkanlık Sisteminde Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri (Seçkin Yayınları 2018)
• Şirin T, ‘İşlemeyen Sistemlerin Fonksiyonel Olmayan Yanıtı: Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ (2018) 7(14) Anayasa Hukuku Dergisi 289
• Tanör B ve Yüzbaşıoğlu N, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku (17th edn, Beta Yayıncılık 2018)
• Tekinsoy M A, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Yürütmenin Mahfuz Düzenleme Yetkisi Açısından Değerlendirilmesi’ in Oktay Uygun and Egemen Esen (eds), Cumhurbaşkanının İşlemleri Hukuki Niteliği, Normlar Hiyerarşisindeki Yeri ve Denetimi - Kamu Hukukçuları Platformu VIII. Toplantısı Tam Metin Bildiri Kitabı (Oniki Levha Yayınları 2020) 389
• Ulusoy A D, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri: Varoluşsal, Yapısal ve Hukuksal Bir Değerlendirme’ (2020) 37(2) Anayasa Yargısı 31
• Ülgen Ö, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Niteliği ve Türleri’ (2018) 1 Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3
• Ülgen Ö, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri: İlk Gözlemler’ (2018) 2 Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 619
• Ülgen Adadağ Ö, ‘Kanun-Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi İlişkisinin Yargısal Denetimine Yönelik Sorunlar’ (2019) 36(1) Anayasa Yargısı 261, 262
• Yayla A, (2019) 21 ‘Anayasa Değişikliği Sonrasında Cumhurbaşkanlığı Makamının Olağan Döneme İlişkin Düzenleme Alanı ve İdari İşlemlere Etkisi’ D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan 1609
• Yeniay L and Yeniay G, ‘Türk Hukukunda Yürütme Organının Düzenleme Yetkisi ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’, (2019) 36(1) Anayasa Yargısı 105
• Yıldırım T, ‘İdarenin Kanuniliği İlkesi Bağlamında Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Anayasal Sınırı’ (2019) 36(1) Anayasa Yargısı 293
• Yıldırım T, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ (2017) 23(2) MÜHF-HAD 13
• Yılmaz H, ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Konu Bakımından Yetki Sınırları’ (2020) 1(78) İstanbul Hukuk Mecmuası 225