La’lî Ink Making in the Ottoman Book Arts

Year 2012, Issue: 28, 129 - 142, 01.06.2012

Bahattin Yaman

Abstract

When we look at he manuscripts prepared in Ottoman period we can see that mostly two kinds of ink were used. Naturally the black coloured ink made from soot were used mostly in the regular texts. At the same time, the headlines were written mostly with red or red tone inks. The ink resembling claret colour which were used in the headlines is named “la‟lî” ink in the Ottoman period. The raw material of the “la‟lî” ink is an insect named as Dactylopius Coccus Costa and known cochineal. The insect living ot the cactuses is kept after dried under the sun. There are seven “la‟lî” descriptions on different pages in a being registered as the numbered in the Ali Emiri Section of Millet Library in Istanbul

Keywords

La‟lî, ink, calligraphy, writing material, red ink, Ottoman, manuscript

OSMANLI KİTAP SANATLARINDA LA’LÎ MÜREKKEP YAPIMI

Abstract

Osmanlı dönemi yazma eserleri incelendiğinde metinde en çok iki renk mürekkebin kullanıldığı görülmektedir. Elbette normal metinde ağırlıklı olarak siyah renkli is mürekkebi kullanılmıştır. Başlıklarda ise çoğunlukla kırmızı ve tonlarındaki mürekkep kullanılmıştır. Başlıklarda kullanılan kırmızı tonlarındaki renklerden daha çok bordoyu andıran renkteki mürekkep la‟lî mürekkeptir. La‟li mürekkebin temel hammaddesi Koşinil olarak da bilinen, bilimsel adı Dactylopius Coccus Costa adlı böcektir. Kaktüste yetişen böcek, güneşte kurutularak muhafaza edilir. İstanbul‟da Millet Kütüphanesi‟nde Ali Emîrî bölümünde 809 numaraya kayıtlı mecmuada yedi farklı yerde la‟lî mürekkep tarifi bulunmaktadır

Keywords

La‟lî, mürekkep, hat, yazı malzemesi, kırmızı mürekkep, yazma, Osmanlı