Gün Işığında Yönetim Açısından Türk Kamu Yönetiminde Açıklık ve Şeffaflık Sorunu

Yıl 2011, Cilt: 16 Sayı: 2, 235 - 261, 01.06.2011

  Yrd.Doç.Dr.Mahmut Akpınar

Öz

Anahtar Kelimeler

-

GÜN IŞIĞINDA YÖNETİM AÇISINDAN TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE AÇIKLIK VE ŞEFFAFLIK SORUNU

Öz

Baskıcı rejimlerden bunalan, hak ve özgürlüklerin farkına varan toplumların daha demokratik yönetim arzuları her geçen gün artmaktadır. Yükselen demokratik talepler, daha açık ve şeffaf kamu hizmetlerinin sunulmasını zorunlu kılmaktadır. Şeffaf ve açık yönetim veya gün ışığında yönetim, siyasi rejimlere ve ülkelerin yönetim geleneklerine göre değişse bile, karar alma süreçlerinin önceden belli olan usul ve esaslara göre belirlenmesi; idare dışında olanların gizliliği olmayan bilgi ve belgelere kolayca ulaşabilmesi ve vatandaşın katılımını kolaylaştıracak şekilde yönetimin “aleni” yani açık olması hususlarını içermektedir. Küreselleşme, Avrupa Birliğine tam üyelik gibi dış dinamikler yanında, ekonomik krizleri azaltma, kötü yönetimden kurtulma, batılılaşma ve modernleşme arzusuyla beslenen iç dinamikler, Türk kamu yönetimini açıklık ve şeffaflığa doğru itmektedir. Son zamanlarda önemli gelişmeler olsa bile, gizlilik ve kapalılık anlayışı üzerine kurgulanan Türk Kamu yönetiminde açıklık ve şeffaflık açısından sorunların çözüldüğünü söylemek zordur. Avrupa Birliği İlerleme Raporları, Dünya Şeffaflık Örgütünün yayınladığı yolsuzluk raporları ile Hükümet tarafından hazırlanan strateji ve eylem planlarında yer alan tespitler açıklık ve şeffaflık konusunda önemli sorunların olduğunu göstermektedir. Demokratik yönetim veya gün ışığında yönetim açısında şeffaflık/açıklığın ne anlama geldiği ve önemi, gizliliğin sınırları, sır kavramı ve niteliği, devlet sırrı gibi konuların aydınlatılması önem arz etmektedir. Bu bakış açısıyla yapılacak çalışmalar Türk kamu yönetiminin demokratikleşmesine önemli katkılarda bulunacaktır

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetimi, Açıklık, Şeffaflık

Kaynakça

• 1. Acar, Ali ve Sevinç, İsmail (2005). “1980 Sonrası Türk Kamu Yönetiminin Merkez Örgütünde Yapılan Reform Çalışmaları”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler, Enstitüsü Dergisi, 13, ss. 19–38
• 2. Adalet Bakanlığı (2007). Devlet Sırrı Kanunu Tasarısı, www.kgm.adalet.gov.tr/tbmmkom/devletsirri.pdf, (erişim: 15.02.2011).
• 3. Akdeniz Yaman (2008) Bilgi Edinme Hakkı Vatandaş Kullanım İstatistikleri (2004–2007): “http://www.bilgiedinmehakki.org/doc/ BilgiEdinmeHakki_Org_Rapor_2008.pdf, (erişim: 20.09.2011)
• 4. Akyıldız, Fulya (2004). “Bilgi Toplumu Yönetim Anlayışının Gerçekleşebilmesi için Zorunlu Bir Hak: Bilgi Edinme Hakkı”, http://iibf.ogu.edu.tr/kongre/bildiriler/11- 01.pdf, (erişim: 15.02.2011)
• 5. Arslan, Nagehan Talat (2010). “Yönetimde Açıklık ve Gizlilik”, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 1, ss.174–195.
• 6. Avrupa Komisyonu (2010). “Türkiye 2010 Yılı İlerleme Raporu”, Brüksel, 09 Kasım 2010, SEC(2010) 1327 {COM(2010) 660}, http://www.abgs.gov.tr/ (erişim: 25.02.2011).
• 7. Balcı, Asım (2003 ). “Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar ve Kamu Hizmet Sunumuna Etkileri”, http://www.sobiadacademy.net/sobem/ekamuyonetim/kamuda-kalite/balci.pdf, (erişim: 15.02.2011)
• 8. Bugaric, Bojan (2004). Openness And Transparency in Public Administration: Public Law”, Wisconsin International Law Journal l, Vol. 22, No. 3, pp.483-521.
• 9. Canöz, Kadir (2008.) “Kamuda Halkla İlişkilerin Yeni Yüzü: Bilgi Edinme Yasası”, Selçuk İletişim, 5, 3, ss.141–152.
• 10. Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) (2007). Kamuda İyi Yönetişim, Dokuzuncu Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayını, Ankara.
• 11. Dror, Yehezkel (1999). “Transparency and Openness of Quality Democracy” in Openness and transparency in Governance: Challenges and Opportunities, The Second NISPAcee Civil Service Forum (Maastricht, The Netherlands, October, http://unpan1.un.org/intradoc/ groups/public/documents/nispacee/unpan0 06507.pdf, (erişim: 15.02.2011).
• 12. Eken, Musa (1994). “Kamu Yönetiminde Gizlilik Geleneği ve Açıklık İhtiyacı”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 27, Sayı. 2, Haziran, s.25–54.
• 13. Emil M. Ferhat ve Yılmaz H. Hakan (2009). Mali Saydamlık İzleme Raporu -VII, www.tepav.org.tr (erişim; 20.2.2011)
• 14. Eryılmaz, Bilal (1995). Kamu Yönetimi, Akademi Kitabevi, İzmir.
• 15. Fındıklı, Remzi (1996). “Yönetimde Açıklık - Açık Yönetim”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 412, Eylül, s.103–110.)
• 16. İnanç Hüsamettin, Ünal Feyzullah (2007). “Türkiye’de Kamu Yönetiminin Denetlenmesinde Yönetimde Açıklığın Önemi ve Uygulanma Düzeyi” Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:18, ss. 21-41.
• 17. Kalkan Adnan, Alpaslan Murat (2009). “Şeffaflık, İletişim ve Hesap Verebilirliğin Yerel Yönetim Başarılarına Etkileri”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi Cilt 1, Sayı 1, 2009 İSSN: 1309 -8012, ss.25-40.
• 18. Kamu Yönetimi Araştırması-Genel Rapor (KAYA Raporu) (1991). Proje Yöneticisi: Turgay Ergun, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları No: 238
• 19. Koçak, Süleyman Yaman (2010). “Kamu Yönetiminde Açıklık İçin Bilgi Edinme Hakkı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 / 2010, ss.115-125.
• 20. Kurt Mustafa ve Uğurlu Özlem Yaşar (2007). “Yeni Kamu Yönetimi ve Yeni Kamu Yönetimi Yaklaşımının Gelişiminde Avrupa Birliği’nin Rolü: İlerleme Raporları İçerik Analizi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ:B.F. Dergisi (C.IX, S.I1, 2007).
• 21. Kurtuluş, Erciş (1999).“Uluslararası Yolsuzluk Algılama Endeksi ve Türkiye'nin Durumu”, Maliye Yazıları Dergisi, Ekim 1999, http://www.saydamlik.info, ,(erişim: 15.02.2011).
• 22. Memişoğlu Dilek, Durgun Ayşe (2008). “Public Administration Reforms and Corruption in Turkey”, First International Conference on Management and Economics: "Current Issues in Emerging Economies in Global Perspective" - (ICME 2008), Tirana, Albania, 28-29 March 2008 ces.epoka.edu.al/icme/31.pdf, pp. 423-436, (erişim: 15.02.2011).
• 23. Merkezi Hükümet Teşkilâtı Kuruluş ve Görevleri, Merkezi Hükümet Teşkilâtı Araştırma Projesi Yönetim Kurulu Raporu (MEHTAP), TODAİE Yayını, 1963 -2. baskı 1966
• 24. National Science Foundation (NSF) (2007). 2006 Government in the Sunshine Act Office of Inspector General February 15,2007, OIG 07-2-003.
• 25. Organisationfor Economic Co-operationand Development (OECD) (1999). European Principlesfor Public Administration, SIGMA (Supportfor Improvement in Governance and Management in Central and Eastern European Countries), Papers: No. 27, CCNM/SIGMA/PUMA(99)44/REV1, pp.1–28.
• 26. Özay, İl Han (1996). Günışığında Yönetim, Alfa Yayınları, İstanbul (kitap)
• 27. Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Stratejisi (2010–2014)”, http://www.sp.gov.tr/documents/Saydamlik SP1014.pdf
• 28. Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Eylem Planı http://www.teftis.gov.tr/ShowBroadNews.aspx?id= 308b097f-b709-4f6a-ad75-f057e532562f, ,(erişim: 15.02.2011).
• 29. Transparency International (TI) (2001).TransparencyInternational's Annual Report 2001, http://www.transparency.org/publications/annua l_report, (erişim: 15.02.2011).
• 30. Transparency International (TI) (2002).TransparencyInternational's Annual Report 2002, http://www.transparency.org/publications/ annual_report, (erişim: 15.02.2011).
• 31. Transparency International (TI) (2003).TransparencyInternational's Annual Report 2003, http://www.transparency.org/publications/ annual_report, (erişim: 15.02.2011).
• 32. Transparency International (TI) (2004).TransparencyInternational's Annual Report 2004, http://www.transparency.org/publications/annual_ report, (erişim: 15.02.2011).
• 33. Transparency International (TI) (2005).TransparencyInternational's Annual Report 2005, http://www.transparency.org/publications/annual _report, (erişim: 15.02.2011).