Küresel Krizleri Tetikleyen Nedenler ve Küresel Krizin Türkiye Boyutu

Yıl 2010, Cilt: 15 Sayı: 3, 251 - 270, 01.09.2010

  Yrd.Doç.Dr.Mevlüt Karabıçak

Öz

Anahtar Kelimeler

-

KÜRESEL KRİZLERİ TETİKLEYEN NEDENLER VE KÜRESEL KRİZİN TÜRKİYE BOYUTU

Öz

Çalışmanın amacı son yıllarda giderek artan, neredeyse tüm ülkeleri etkisi altına alan, özellikle de gelişmekte olan ülkelerin daha büyük ölçüde olumsuz etkilendiği ekonomik krizleri tetikleyen nedenler üzerinde durmak ve bunları önleyecek mekanizmaları araştırmaktır. Bu amaçla bu alandaki literatür taranmış ve yaşanan küresel ekonomik krizin sonuçlarını açıklayabilmek için büyük ölçüde Dünya Bankası ve IMF verileriyle, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, T.C.Merkez Bankası, YASED gibi kuruluşların da yayınlarından yararlanılmaya çalışılmıştır. Uluslararası piyasalarda ortaya çıkan finansal olumsuzlukların bu sektörde ani ve öngörülemeyen negatif beklentilere yol açarak özellikle reel sektör üzerinde yıkıcı etki yaptıkları, büyümeyi azalttıkları ve istihdamda aşırı gerilemeye neden oldukları gözlemlenmektedir. İşte bu çalışmada ekonomik krizle birlikte ortaya çıkan negatif etkilerin nedenleri üzerinde durulacak ve sonuçları değerlendirilmeye çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Ekonomik krizler, reel sektör, istihdam, büyüme

Kaynakça

• AKGEYİK T, YAVUZ A., “Türk Bankacılık Sektöründe Yabancı Girişi: Risk mi? Fırsat mı?”, ss:25–60, İstanbul Fakültesi Mecmuası, 59. cilt, Sayı:2, Yıl 2009, İstanbul, 2010.
• AKTAN, C. C. ve H. ŞEN, “Ekonomik Kriz, Nedenler ve Çözüm Önerileri”, Yeni Türkiye Dergisi, 2002/1, s.1. arastirmalari/toplam-kalite/aktan-sen-ekonomik-kriz.pdf>, (Erişim:24.11.2010).
• DEĞİRMEN, S. v.d, “Kriz Erken Uyarı Sinyalleri Olarak Reel Ekonomi Göstergeleri”, Ekonomik Kriz Öncesi Erken Uyarı Sistemleri, Editörler: SEYİDOĞLU, H. ve R. YILDIZ, Makale Derlemesi, Arıkan Yayınları, Denizli, 2006.
• EĞİLMEZ, M. , Küresel Finans Krizi, Remzi Kitapevi, 5. Basım, Mart, 2009.
• Finanstrend.com, “TEPAV'ın 2010 Bütçe Açığı Tahmini 70 Milyar Lira” 2010-b%C3%BCt%C3%A7e-a%C3%A7%C4%B1%C4% 9F%C4%B1-tahmini-70-milyar-lira>, (Erişim: 28.12.2009).
• FREEMAN A, .KAGARLITSKY B., Küreselleşmenin Krizi, (Çeviri, İ.YILDIZ, B.KARA)Yordam Kitap, Ayhan Matbaası, İstanbul 2007.
• GÜNAL, M. Ekonomi Nereye Gidiyor. Yeni Dönem Yayınları, 2. Baskı, Ankara 2007.
• GÜRSOY, M. Ekonomik ve Finansal Krizler Dünü ve Bugünü, MG Yayınları, İstanbul, 2009.
• KAZGAN G. Türkî’ye Ekonomisinde Krizler (1999–2001), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2008.
• KEPENEK, Y. , ve N. YENTÜRK, Türkiye Ekonomisi, Remzi Kitapevi, 22. Basım, 2009.
• KESKİN H. ve DULUPÇU, M. A. “Küresel Finansal Krize Yönelik Değerlendirmeler Üzerine Bir Eleştiri”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:1, Sayı: 7, 2008.
• KINDLEBERGER, C.P., Cinnet, Panik ve Çöküş (Mali Krizler Tarihi), Çev; Neşenur DOMANİÇ, Scala Yayıncılık, Nisan 2004, İstanbul, 2004
• KIZILOT, Ş., “Ekonomik Krizin Vergi Gelirleri Ve Bütçeye Etkileri”, Hürriyet Gazetesi , 10.12.2009.
• KİBRİTÇİOĞLU, A., “Türkiye’de Ekonomik krizler ve Hükümetler, 1969–2001” Yeni Türkiye Dergisi, Ekonomik Kriz Özel Sayısı, Cilt 1, Yıl 7, Sayı 27 (Eylül-Ekim): s. 174–182; http://www.econturk.org/Turkiye.htmhttp://www.econturk.org/Turki yeekonomisi/ytd-kibritcioglu.pdf s.9. Erişim: 24.11.2010.
• Maliye Bakanlığı, Nisan Ayı Bütçe Gerçekleşmeleri Raporu, Nisan 2010, s.1, <http://www.maliye.gov.tr/basin_aciklama/2010/2010NiSAN.pdf>, (Erişim: 25.05.2010).
• Maliye Bakanlığı, Maliye Bakanlığı 2010 Ekim Ayı Bütçe Gerçekleşme Raporu, <http://www.maliye.gov.tr/basin_aciklama/ 2010/Ekim_ayi_butce_gerceklesmeleri-raporu.pdf>, 25.11.2010). (Erişim:
• PAYA, M., Makro İktisat, Filiz Kitapevi, İstanbul, 2007.
• SEYİDOĞLU, H., Uluslar arası Finans, Kurtiş Matbaası. 4. Baskı, İstanbul 2003.
• STIGLITZ, Joseph E. 90’ların Yükselişi (Orijinal Adı: The Roaring Nineties, Copyright 2003), CSA Global Yayın Ajansı, Mart 2004, İstanbul.
• TEPAV, “TEPAV G-20 Toplantısı Hazırlık Çalışmaları: Özel Sermaye Akımlarında 1980’lere Dönüş”, TEPAV, 16.02.2009, s.1, aye_akimlari.pdf>,(Erişim: 09.12.2009).
• TEPELİ, S., Newsweek, 01.11.2008, sorusu?reload=true>, (Erişim: 23.11.2009).
• TOBB, “Küresel Kalkınma Finansmanı 2009”, Ekonomik Forum, Temmuz 2009, s:58-59, <http://www.tobb.org.tr/ekonomikforum/2009/07/58-59.pdf>, (Erişim: 09.12.2009).
• Turk.internet.com Haber Merkezi, “Yased Global Krizden Çıkış için 2010 Sonrasını <http://www.turk.internet.com/haber/yazigoster.php3?yaziid=25127>, (Erişim: 16.12.2009).
• İşaret Etti”, 29.09.2009,
• ÖZATAY, F., Finansal Krizler ve Türkiye, Doğan Kitap, İstanbul, 2009.
• VİKİPEDİA, Türkiye’deki Bankalar Listesi, 2010, #T.C3.BCrkiye.27de_kurulmu.C5.9F_yabanc.C4.B1_bankalar>, (Erişim:26.11.2010).
• WOLFGANG M., “Countdown To The Next Crisis Is Already Under Way”, Financial Times, 18.10.2009, 00144feab49a.html?nclick_check=1>, (Erişim: 24.11.2009).
• World Economic And Financial Surveys (Regional Economic Outlook), Oct.2010, <http://www.imf.org/external/pubs/ft/reo/2010/eur/eng/ereo1010.pdf>, (Erişim 07.12..2010).
• YILDIRIM, O., “Kriz Deneyimlerinin Kavramsal Olarak Farklılaştırılması: Latin Tipi Kriz ve Asya Tipi Kriz Modelleri”, Ekonomik Kriz Öncesi Erken Uyarı Sistemleri, Editörler: SEYİDOĞLU, H., R. YILDIZ, Makale Derlemesi, Arıkan Yayınları, Denizli, 2006.
• ZAKARIA F., “The Recession’s Real Winner (China turns crisis into opportunity)”, Newsweek World, 17.10.2009, <http://www.newsweek.com/id/218282>, (Erişim: 23.11.2009).
• <http://www.tcmb.gov.tr/>, (Erişim: 09.12.2009).
• <http://siteresources.worldbank.org/TURKEYINTURKISHEXTN/R esources/455687-1192690844822/4298146- 1233304628466/200911statsTR.pdf.>, (Erişim: 21.01.2010).
• <http://www.hazine.gov.tr/irj/go/km/docs/documents/Treasury%20 Web/Statistics/Economic%20Indicators/egosterge/V- DisTicaretveOdemelerDengesi/Dis%20Ticaret%20ve%20Odemeler %20Dengesi.xls#V.2.1. R1C1.,>, (Erişim: 21.01.2010).
• <http://www.hazine.org.tr/ekonomi/enflasyon.php>, (Erişim: 21.01.2010).
• <http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do?id=3587&sayfa=giris&metod= IlgiliGosterge>, (Erişim: 21.01.2010).
• <http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=6247>, (Erişim: 21.01.2010).
• <http://www.tcmb.gov.tr/odemedenge/uyptablo16.pdf>, (Erişim: 21.01.2010).
• <http://www.gso.org.tr/?gsoHaberID=1792>, (Erişim: 21.01.2010).
• <http://www.dunyagazetesi.com.tr/dis_ticaret_dengesi_74991_habe r.html>, (Erişim: 21.01.2010).
• <http://www.hazine.org.tr/ekonomi/ubuyume.php>, (Erişim: 21.01.2010).
• <http://www.yased.org.tr/webportal/Turkish/Yayinlar/Documents/YASE DUDYRaporu-2009yilsonu-Subat2010.pdf>,(Erişim: 21.01.2010).
• <http://www.dunya.com/haber.asp?id=77929>, (Erişim: 25.05.2010).