RELATIONSHIP BETWEEN MOBBING AND PATERNALISTIC LEADERSHIP: A RESEARH IN THE PUBLIC INSTITUTION

Yıl 2019, Cilt: 24 Sayı: 2, 253 - 262, 30.04.2019

Alper Özmen

Öz

Paternalistic leadership; is a leadership which has strict discipline, authoritarian structure, a protectionist, helpful approach to employees. This study investigates the relationship between paternalistic leadership expressing close interaction in the form of power-control-commitment in the leader-employee relationship and the concept of mobbing, which is defined as harassment, bullying and aggressive attitudes in the workplace. A field research was conducted in a public institution in Kocaeli within this framework. Correlation analysis was performed between factors as a result of normality test. As a result, it was found that there was a negative and weak relationship between paternalistic leadership and mobbing behavior.

Anahtar Kelimeler

Paternalistic Leadership, Mobbing, Management Culture, Public Administration

PATERNALİST LİDERLİK İLE MOBBİNG İLİŞKİSİ: KAMU KURUMUNDA BİR ARAŞTIRMA

Öz

Paternalist liderlik; katı disiplini, otoriter yapıyı, çalışanlara yönelik korumacı, yardımsever yaklaşımı ortaya koyan bir liderlik modelidir. Bu çalışma, lider-çalışan ilişkisinde güç-kontrol- bağlılık şeklinde yakın etkileşimi ifade eden paternalist liderlik ile işyerinde tacizkar, zorbaca ve saldırganca tutumlar olarak tanımlanan mobbing kavramı arsındaki ilişkiyi araştırmaktadır. Bu çerçevede Kocaeli’de bir kamu kurumunda alan araştırması yapılmıştır. Normallik testi sonucunda faktörler arası korelasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak paternalist liderlik ile mobbing davranışları arasında negatif ve zayıf bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Paternalist Liderlik, Mobbing, Yönetim Kültürü, Kamu Yönetimi.

Kaynakça

• AYCAN, Zeynep ve R., N. KANUNGO (2000); “Toplumsal Kültürün Kurumsal Kültür ve İnsan Kaynakları Uygulamaları Üzerine Etkileri”, (Ed. Aycan, Z.), Akademisyenler ve Profesyoneller Bakış Açısıyla Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara, 25-53.
• AYCAN, Zeynep (2001), “Paternalizm: Yönetim ve Liderlik Anlayışına İlişkin Üç Görgül Çalışma”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 11–32.
• CERİT, Yusuf, Tuncay ÖZDEMİR, Nuri AKGÜN (2011), “Sınıf Öğretmenlerinin Okul Müdürlerinin Paternalist Liderlik Davranışları Sergilemelerini İstemeye Yönelik Görüşlerinin Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi”, AİBÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 87 – 99
• ÇALIŞ, Meral ve Bülent TOKAT (2013), “Örgüt Yapısı ve Mobbing İlişkisinin Özel Hastanelerde İncelenmesi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 68 (4), 103-120.
• DEMİR, Yeter (2009), “Mobbing’in Kişisel ve Örgütsel Etkileri Üzerine Bir Araştırma”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, 99-111.
• ERBEN, Gül Selin ve Ayşe Begüm ÖTKEN (2014), “Paternalist Liderlik ve İşe İlişkin İyilik İlişkisinde İş-Yaşam Dengesinin Rolü”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22, 103-121.
• FARH, Jiing-Lih and Bor-Shiuan, CHENG (2000), “A Cultural Analysis of Paternalistic Leadership in Chinese Organizations”, (Eds. J. Li, A. Tsui, and E. Weldon), Management and Organizations in the Chinese Context, Palgrave Macmillan Press, United Kingdom, 84-127.
• GÜL, Hasan ve Aliye AĞIRÖZ (2011), “Mobbing ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkiler: Hemşireler Üzerinde Bir Uygulama”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, 13 (2), 27-47.
• GÜLER, Hasan (2011), “Endüstriyel Paternalizm” Üzerinden Sanayileşme: Çanakkale Seramik Fabrikası Örneği, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi SBE Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• KURT, İlge (2013), “Paternalist Liderlik ile Çalışanların İşlerine Yaratıcı Katılım Algıları Arasındaki İlişkiyi Araştırmaya Yönelik Bir Çalışma”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), 321-330.
• ÖZTOP, İlknur (2008), Liderlik Tarzları ve Örgüt Kültürü Tipleri Arasındaki İlişki ve Bu İlişkinin Nitel Performans Üzerine Etkileri, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü SBE Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze.
• PAŞA, Selda Fikret (2000), “Türkiye Ortamında Liderlik Özellikleri”, (Ed. Zeynep Aycan), Akademisyenler ve Profesyoneller Bakış Açısıyla Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara, s.225-241.
• PAŞA, Selda Fikret, Hayat KABASAKAL, Muzaffer BODUR (2001), “Society, Organisations and Leadership in Turkey”, Applied Psychology: An International Review, 50(4), 559-589.
• PELLEGRINI Ekin K. and Terri A. SCANDURA (2008), “Paternalistic Leadership: A Review and Agenda for Future Research”, Journal of Management, 34 (3), 566-593.
• SİNE, Burcu (2013), The Relationship Between Mobbing and Corporate Culture, An Application on Construction Industry, Okan Üniversitesi SBE Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• TETİK, Semra (2010), “Mobbing Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12 (18), 81-89.
• TETİK, Hilmiye Türesin ve Sevinç KÖSE (2015), “Örgüt Çalışanlarının Paternalistik Liderlik Algıları ve Öğrenilmiş Güçlülük Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(26), 29-56.
• TINAZ, Pınar (2006), “İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 4, 13-28.
• TUTAR, Hasan (2004), “İşyerinde Psikolojik Şiddet Sarmalı: Nedenleri ve Sonuçları”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 101-128.
• YARDIMCI, Cem (2010), Paternalistik Liderlik Davranışlarının İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Bankacılık Sektörü Üzerinde Bir Uygulama, Hacettepe Üniversitesi SBE Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• YAVUZ, Hüseyin (2007), Çalışanlarda Mobbing (Psikolojik Şiddet) Algısını Etkileyen Faktörler: SDÜ Tıp Fakültesi Üzerine Bir Araştırma, SDÜ SBE Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• . WASTI, S. A. (2000), “Örgütsel Bağlılığı Belirleyen Evrensel ve Kültürel Etmenler: Türk Kültürüne Bir Bakış”, (Ed. Z. Aycan), Akademisyenler ve Profesyoneller Bakış Açısıyla Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara, ss. 201-225