THE VARIABLE STRUCTURE OF GLOBAL SECURITY AND ITS IMPACT ON TERRORIST ORGANIZATIONS: DAESH TERRORIST ORGANIZATION CASE

Yıl 2019, Cilt: 24 Sayı: 4, 969 - 987, 30.10.2019

İsmail Sevinç Veysel Babahanoğlu

Öz

In the process of globalization in which human life is shaped as a result of the decisions and events taken far far away from itself, there have also been various changes in security. In international politics, the change in power balances with globalization and the perception of states and people's risks and threats necessitated a variety of transformations in security. With this change, the concept of security has gone away from being an area where everyone has agreed on and can draw their boundaries. The rapid and easy realization of human mobility worldwide Without Borders, the intensification of economic mobility with capitalism in international trade, the expansion of internet usage and the creation of a virtual world have brought together a versatile and multidimensional security perception. In this context, security, especially in the military sense of security of nation states, cyber security, environmental security, economic security and humanitarian security, etc. it's evolved into concepts.
The phenomenon of globalization, which has become stronger, expanding and deepening, has caused the elimination of borders, social, political and economic transformations. This transformation has increased the number and strength of non-state actors. All these transformations have also been instrumental in a dizzying change in the concept of security. In addition to the negative effects of globalization, positive contributions such as democracy, human rights, the rule of law, and economic growth, although not just division, have been removed from the security of military content and added the aforementioned dimensions to the process. With globalization, all actors, including terrorist organizations, can move more flexibly, have a diversity of resources and from time to time engage in attitudes that are far from international legitimacy. This makes security more important and critical to other actors. In this context, terrorist organizations can easily access information, human and economic resources, be more effective thanks to geographical mobility. Communication and transportation facilities can make terrorist organizations more powerful and effective.
The main purpose of this study is to focus on the transformations caused by globalization and the changes in the security concept with the impact of these transformations and to reveal the reasons and consequences. The methods followed by terrorist organizations to achieve their objectives, access to resources and the quantifiable transformations of their actions are among the subjects to be examined in the determination of the purpose of the study. Qualitative research methods were used in this study.

Anahtar Kelimeler

Globalization, Security, Terrorist Organizations, Global Transformation

KÜRESEL GÜVENLİĞİN DEĞİŞKEN YAPISI VE TERÖR ÖRGÜTLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: DEAŞ TERÖR ÖRGÜTÜ ÖRNEĞİ

Öz

İnsan yaşantısının kendinden çok daha uzaklarda alınan kararlar ve gerçekleşen olaylar sonucunda şekillendiği küreselleşme sürecinde güvenlik konusunda da çeşitli değişimler yaşanmıştır. Uluslararası siyasette küreselleşme ile birlikte yaşanan güç dengelerindeki değişim, devletlerin ve insanların risk ve tehdit algılarındaki değişim beraberinde güvenlik konusunda da çeşitli dönüşümlerin yaşanmasını zorunlu kılmıştır. Yaşanan bu değişim ile birlikte güvenlik kavramı herkesin üzerinde uzlaştığı, sınırlarını çizebildiği bir alan olmaktan uzaklaşmıştır. İnsan hareketliliğinin dünya genelinde sınır tanımadan hızlı ve kolay biçimde gerçekleşmesi, kapitalistleşme ile birlikte ekonomik hareketliliğin uluslararası ticarette yoğunlaşması, internet kullanımının yaygınlaşması ile birlikte sanal bir dünyanın oluşması çok yönlü ve çok boyutlu bir güvenlik algısını da beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda güvenlik, ulus devletlerin askeri anlamdaki güvenlik anlayışından başta toplumsal olmak üzere siber güvenlik, çevre güvenliği, ekonomik güvenlik ve insani güvenlik vb. alanlara evrilmiştir.
Güçlenen, genişleyen ve derinleşen küreselleşme olgusu, sınırların ortadan kalkmasını, sosyal, siyasal ve ekonomik hızlı dönüşümleri ortaya çıkarmış ve bu dönüşüm devlet dışı aktörlerin sayısını ve gücünü artırmıştır. Tüm bu dönüşümler güvenlik kavramında da baş döndürücü bir değişimin araçları olmuştur. Aktörler arası çıkar çatışmaları güç rekabetini ve çatışmayı doğurmuştur. Ayrıca küreselleşmenin olumsuz etkileri dışında demokrasi, insan hakları, hukukun üstünlüğü, adil bölüşüm olmasa da ekonomik büyüme vb. olumlu katkıları güvenliği salt askeri içerikli olmaktan çıkarmış, anılan boyutları katmıştır.
Küreselleşme ile birlikte terör örgütlerinin de dâhil olduğu tüm aktörler daha esnek, daha hızlı hareket edebilen, kaynak çeşitliliğine sahip ve zaman zaman da uluslararası meşruiyetten uzak tutumlar içine girebilmektedirler. Bu durum güvenliği diğer aktörler için daha önemli ve kritik bir olgu haline de dönüştürmektedir. Bu bağlamda terör örgütleri, bilgiye, beşeri ve ekonomik kaynaklara daha kolay erişebilmekte, coğrafi kolay hareketlilik sayesinde daha etkili olabilmektedir. İletişim ve ulaşım kolaylıkları terör örgütlerini daha güçlü ve etkili kılabilmektedir.
Bu çalışmanın temel amacı küreselleşmenin ortaya çıkardığı dönüşümler ile bu dönüşümlerin de etkisiyle güvenlik kavramındaki değişimlere odaklanılarak, bunun neden ve sonuçlarının ortaya konulmasıdır. Terör örgütlerinin amaçlarına ulaşmak için izledikleri yöntemler, kaynaklara erişimleri ve eylemlerinin nicelik ve niteliğindeki dönüşümler de çalışmanın amacının ortaya konulmasında incelenen hususlardandır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, Güvenlik, Terör Örgütleri, Küresel Dönüşüm

Kaynakça

• AĞIR, B. S. (2015). “Güvenlik Kavramını Yeniden Düşünmek: Küreselleşme, Kimlik ve Değişen Güvenlik Anlayışı”, Güvenlik Stratejileri, Yıl: 11, Sayı: 22, s. 97-131.
• AKAY, H. ve ŞARLAK, Z. (2014). Türkiye’de İnsani Güvenlik Perspektifinden Barış ve Uzlaşma, Helsinki Yurttaşlar Derneği, İstanbul.
• AKBAŞ, Z. (2011). “ABD’nin Ortadoğu Politikalarının Sürdürülebilirliği ve Ortadoğu’da Güç Mücadelesi”, History Studies, ABD ve Büyük Ortadoğu İlişkileri Özel Sayısı, s. 1-18.
• AKBAŞ, Z. (2012). “Devlet İnşa Sürecinde Terörle Mücadele Sorunu: Irak Örneği ve Türkiye Üzerine Etkileri”, The Journal of Academic Social Science Studies, Cilt: 5 Sayı: 4, s. 319-332.
• AKBAŞ, Z. (2015). “İkinci Körfez Savaşı’ndan Günümüze Irak: Aktörler ile Çıkar Çatışmalarının Analizi”, Türkiye’nin Yakın Havzasındaki Devlet-içi Çatışmalarının Analizi, Ed. EFEGİL, E. ve PAKİN ALBAYRAKOĞLU, E., Gündoğan Yayınları, s. 139-172.
• AKBAŞ, Z., BABAHANOĞLU, V. ve ÇAYLI, Ş. (2016). “Kapitalist Küreselleşmenin Ortadoğu’da Sosyo Ekonomik Ve Politik Alana Etkileri İstikrar ve Kalkınma İçin Fırsat Mı Tehdit Mi?”, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 6, Sayı 2, s. 86-108.
• AKBAŞ, Z., BABAHANOĞLU, V. ve YELMAN, E. (2016). “Türkiye’nin Suriyeli Mültecilere Yönelik İzlediği Açık Kapı Politikasının Ulusal Güvenliğine Ve Uluslararası Güvenliğe Etkileri”, I. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu, Asos Congress Bildiri Kitabı, ASOS Yayınları, s. 96-108, Elazığ.
• AKÇAY, E. Y. ve ÇELENAY, Ö. E. (2012). “Terör Ve Medya İlişkisinin 2003 Yılında İstanbul’da Meydana Gelen Saldırılar Örneğiyle İncelenmesi”, NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, s. 183-197.
• AKSU, M. ve TURHAN, F. (2012). “Yeni Tehditler, Güvenliğin Genişleme Boyutları ve İnsani Güvenlik”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt 4, Sayı 2, s. 69-80.
• ARAS, O. N. (2015). “Ekonomik Güvenlik ve Yolsuzluk İlişkisi: Türkiye Örneği”, Ekonomik Güvenlik, Ed. AYDIN, S., Adalet Yayınları, Ankara, s. 133-178.
• ARI, T. (2010). Uluslararası İlişkiler Teorileri, MKM Yayıncılık, 6. Baskı, Bursa.
• ATEŞ, D. (2009). “Uluslararası İlişkiler Disiplininin Oluşumu: İdealizm/ Realizm Tartışması ve Disiplinin Özerkliği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, (10), 17, s. 11-25.
• AYDIN, E. (2018). “Geleneksel Güvenlik Yaklaşımı ile Genişleyen ve Derinleşen Güvenlik Yaklaşımının Karşılaştırılması”, Yerelden Globale Stratejik Araştırmalar III, Ed. STANCIU, Silvius, GÖKBUNAR, Ali Rıza, ve GÜNDÜZ, Turan, London: IJOPEC.
• AYDIN, E. (2019). “AB’nin Güvenliği ve Türkiye’nin Rolü: NATO Füze Kalkanı Projesi”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Cilt 7, Sayı 16, s. 719-735.
• BABAHANOĞLU, V. ve BİLİCİ, Z. (2018). “Realizm Versus İdealizm: Göç, Bölgesel Barış Ve İstikrar Düşmanı Mı?”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 61, s. 734-740.
• BALZACQ, T. ve ENSAROĞLU, Y. (2008). İnsan Hakları ve Güvenlik: Türkiye, İngiltere ve Fransa, TESEV Yayınları, İstanbul.
• BIÇAKCI, S. (2012). “Yeni Savaş ve Siber Güvenlik Arasında NATO’nun Yeniden Doğuşu”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, Cilt 9, Sayı 34, s. 205-226.
• BİLGİN, P. (2010). “Güvenlik Çalışmalarında Yeni Açılımlar: Yeni Güvenlik Çalışmaları”, Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt 8, Sayı 14, s. 70-96.
• CİZRE, Ü. (2006). “Giriş Ya Da “İtaat” Kültürü Yerine Bilimsel “İtiraf” ve “İtiraz””, Almanak Türkiye 2005 Güvenlik Sektörü ve Demokratik Gözetim, Ed. CİZRE, Ümit, DCAF-TESEV Güvenlik Sektörü Çalışmaları Dizisi Özel Yayın, TESEV Yayınları, s. 8-11, İstanbul.
• DEMİR, C. K. (2008). “Öğrenen Örgütler ve Terör Örgütleri Bağlamında PKK”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 5, Sayı 19, s. 57-88.
• DEMİRAY, M. ve İŞCAN, İ. H. (2008). “Uluslararası Sistemde Güvenlik Kavramının Değişimi Ekonomik ve Jeopolitik Arka Planı”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 21, s. 141-170.
• DEMİRTAŞ COŞKUN, B. (2014). “Küreselleşme”, Uluslararası İlişkiler: Giriş, Kavramlar ve Teoriler, Ed. ÇAKMAK, H., Doğu Kitabevi, 1. Baskı, s. 50-56, İstanbul.
• ERDEM, E. İ. (2016). “İnsani Güvenlik Kavramı Bağlamında Çevre Güvenliği”, Gazi Akademik Bakış, Cilt: 10, Sayı: 19, s. 255-281.
• ERDOĞAN, İ. (2013). “Küreselleşme Olgusu Bağlamında Yeni Güvenlik Algısı”, Akademik Bakış, Cilt 6, Sayı 12, s. 265-292.
• ERGİL, D. (2011). “Güvenlik ve Özgürlükler: Siyaset Felsefesi Açısından”, İnsan Hakları ve Güvenlik, Türkiye Barolar Birliği İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi, s. 115 128, Ankara.
• GÖLBAŞI, H. (2016). “Birbirinden Beslenen İki Kavram: Medya Ve Terör”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 31, s. 67-78.
• GÖZTEPE, K. KILIC, R. ve KAYAALP, A. (2014). “Cyber Defense In Depth: Designing Cyber Security Agency Organization For Turkey”, Journal of Naval Science and Engineering, Vol.10, No.1, p. 1-24.
• GÜRKAYNAK, M. ve İREN, A. A. (2011). “Reel Dünyada Sanal Açmaz: Siber Alanda Uluslararası İlişkiler”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 16, Sayı 2, s. 263-279.
• HATİPOĞLU, C. (2017). “Teknolojik Savaşlar: Siber Terörizm Tehditleri”, 3. Uluslararası Politik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Kongresi, Bildiriler Kitabı Cilt 1: Politik Araştırmalar, s. 157-168, Ankara.
• KÂHYA BİRGÜL, A. (2011). “Medya Ve Tehdit-Güvenlik Algılamalarında Değişme”, Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, Bildiriler Kitabı, 1. Cilt, Ankara, s. 367-384.
• KANAT, S., KODOMAN, T. ve İREN, A. A. (2016). “İnsani Güvenlik Ve Terörizmle Mücadele”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 2, s. 567-588.
• KARABULUT, B. (2010). Güvenlik: Küreselleşme Sürecinde Güvenliği Yeniden Düşünmek, Barış Kitabevi, Ankara.
• KARAKAŞ, C. K. (2017). “DAEŞ Propagandasında Yeni Medya Kullanımı”, Marmara İletişim Dergisi, Sayı 28, s. 33-46.
• KARDAŞ, T. (2014). “Güvenlik”, Uluslararası İlişkilere Giriş, Ed. KARDAŞ, Ş. ve BALCI, A., Küre Yayınları, s. 226-234, İstanbul.
• KARTAL, A. B. (2018). “Uluslararası Terörizmin Değişen Yapısı ve Terör Örgütlerinin Sosyal Medyayı Kullanması: Suriye’de DAEŞ ve YPG Örneği”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, Cilt 14, Sayı 27, s. 39-77.
• KAYGUSUZ, Ö. (2007). “Küreselleşme ve Ulusal Güvenlik Devleti: Geri Dönüş Mümkün mü?”, Mülkiye Dergisi, 31(255), s. 137-153.
• KAYPAK, Ş. (2016). “Çevresel Güvenlik Ve Yansımaları (Hatay Örneğinde)”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 35, s. 19-34.
• KOCATEPE, D. (2018). “Güvenlik Çalışmalarında Çevre Güvenliği Sorunsalı”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt, 9, Sayı 17, s. 335-358.
• KÜÇÜKŞAHİN, A. (2006). “Güvenlik Bağlamında, Risk ve Tehdit Kavramları Arasındaki Farklar Nelerdir ve Nasıl Belirlenmelidir?”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, Sayı: 4, s. 7-40.
• MESJASZ, C. (2008). “Ekonomik Güvenlik”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 5, Sayı 18, s. 125-150.
• OĞUZLU, T. (2007). “Dünya Düzenleri ve Güvenlik: Ulus-Devlet Güvenlik Anlayışı Aşılıyor Mu?”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, (6), 14, ss. 7-42.
• OVALI, A. Ş. (2006). “Ütopya İle Pratik Arasında: Uluslararası İlişkilerde İnsan Güvenliği Kavramsallaştırması”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 3, Sayı 10, s. 3-52.
• ÖRSELLİ, E. Ve GÖKSU, V. (2009). “Küreselleşme ve Ulus Devlet Bağlamında Kimlik Açmazı”, VII. Kamu Yönetimi Forumu: Küreselleşme Karşısında Kamu Yönetimi Bildiriler Kitabı, s. 1132-1140, Kahramanmaraş.
• ÖZEL, M. ve DÖNMEZ, D. (2016). “Toplum Sözleşmecilerinden 11 Eylül’e Güvenlik Anlayışındaki Değişim”, Türk İdare Dergisi, Sayı 482, s. 239-282.
• ÖZKAN, A. (2016). “Güvenlik Paradigmasında Sınıraşan Bir Çevre Sorunsalı: “Nükleer Zarar””, Alternatif Politika, Cilt 8, Sayı 1, s. 128-159.
• PARLAR, D. S. ve ASLANTÜRK, O. (2014). “Çevresel Güvenlik Kapsamında Su”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 7, s. 69-86.
• SANCAK, K. (2013). “Güvenlik Kavramı Etrafındaki Tartışmalar ve Uluslararası Güvenliğin Dönüşümü”, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 3, Sayı 6, s. 123-134.
• SARIDİKEN, B. (2019). “DEAŞ (IŞİD) Örneği İle Medya Ve Terör İlişkisi”, International Social Sciences Studies Journal, Cilt: 5, Sayı: 43, s. 4646-4657.
• TÜRKOĞLU, E. (2017). “Küresel Bir Terör Örgütü Olarak İŞİD’in Dijital Dergi Kullanımı: Konstantiniyye Üzerine Bir İnceleme”, Erciyes İletişim Dergisi “akademia”, Cilt 5, Sayı 1, s. 162-180.
• TÜRKÖZ, Ş. (2016). “Küresel Terörizm Sorununa Güvenlik Perspektifli Bir Yaklaşım”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), s. 153-162.
• UNITED NATIONS DEVELOPMENT PROGRAMME (UNDP) (1994). Human Development Report 1994, Oxford University Press, New York.
• URHAL, Ö. (2009). Küreselleşen Dünyada Güvenlik (Milli Güvenlik, Kamu Güvenliği, Örgütlü Suçlar ve Suç İstihbaratı), Adalet Yayınevi, Ankara.
• USTA, S. ve SÜRMELİ İ. (2018). “Küresel Eksende Çevresel Güvenlik ve Uluslararası Örgütlerin Rolü”, Küresel Güven(liksiz)lik Eski Kavramların Yeni Yorumları, Ed. YİĞİTTEPE L. ve GÜZELİPEK Y.A., Hiperlink Yayınları, İstanbul, ss.263-284.
• VURAL, Ç. (2018). “Çevresel Güvenliğin Gelişimi”, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1, s. 20-38.
• YALÇINER, S. (2006). “Soğuk Savaş Sonrası Uluslararası Terörizmin Dönüşümü Ve Terörizmle Mücadele”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 2, Sayı 4, s. 98-119.
• YORULMAZ, M. (2014). ““Değişenˮ Uluslararası Güvenlik Algılamaları Bağlamında Türkiye-Yunanistan İlişkilerinde “Değişmeyen” Güvenlik Paradoksu”, Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, s. 103-135.