İnsan Kaynaklarında Eğitim ve Geliştirmenin İş Tatminine Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 27 Sayı: 4, 621 - 640, 31.10.2022

Gamze Özer , Muharrem Aksu

Öz

Günümüzde örgütler rekabet avantajı elde etmek için insan kaynağını eşsiz bir sermaye olarak görmektedirler. Bu nedenle de çalışanlarının beceri ve yetkinliklerini daha fazla geliştirerek verimliliklerini ve karlılıklarını artırmaya çalışmaktadırlar. Bu bağlamda insan kaynakları departmanları çalışanlarının tatmin düzeyini artıracak çeşitli faaliyetleri yerine getirmektedirler. Çalışanların iş tatmin düzeylerini etkilemede önemli bir öncül olan eğitim faaliyetleri de bu kapsamdadır. Örgütler eğitim ve geliştirme faaliyetleriyle çalışanlarının yeteneklerini geliştirmeye çalışarak bireysel ve örgütsel verimliliklerini artırmaya çalışmaktadırlar. Bu bağlamda çalışmada, örgütlerde verilen eğitim ve geliştirme faaliyetlerinin işgörenlerin iş tatminine etkilerinin ne yönde olduğunun incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Isparta ilindeki iki firmada çalışan mavi- beyaz yakalı işgörenler üzerinde bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ana evrenini yaklaşık 500 kişinin oluşturduğu araştırmanın örneklemini 120 işgören oluşturmaktadır. Google forms üzerinden çevrimiçi anket uygulaması ve rastgele örneklem yöntemi ile ankete katılan katılımcıların yüzde 64,7 (77 kişi) beyaz yakalı, yüzde 35,3 (43 kişi) mavi yakalı işgören oluşturmaktadır. Çalışmanın bulguları, araştırma alanını oluşturan firmalarda eğitim faaliyetlerinin iş tatminini anlamlı ve pozitif yönde etkilediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ, EĞİTİM VE GELİŞTİRME, İŞ TATMİNİ

Teşekkür

Makale yazım ve yayın sürecinde olan bilgi ve desteklerini esirgemedikleri için Danışman hocam Dr. Öğr. Üyesi Muhharrem AKSU'ya ve Araştırma Görevlisi Ramazan Furkan ÖZKUL hocama teşekkür ederim.

THE EFFECT ON JOB SATISFACTION OF TRAINING AND DEVELOPMENT IN HUMAN RESOURCES

Öz

Today, organizations see human resources as a unique capital in order to gain competitive advantage. For this reason, they try to increase their productivity and profitability by further developing the skills and competencies of their employees. In this context, human resources departments carry out various activities that will increase the satisfaction level of their employees. Training activities, which are an important premise in influencing the job satisfaction levels of employees, are also within this scope. Organizations are trying to increase their individual and organizational productivity by trying to improve the skills of their employees through training and development activities. In this context, in this study, it is aimed to examine the effects of training and development activities given in organizations on job satisfaction of employees. For this purpose, a study was conducted on blue-white-collar employees working in two companies in Isparta. The main population of the research consists of approximately 500 people and the sample of the research consists of 120 employees. 64.7 percent (77 people) of the participants who participated in the survey with the online survey application via Google forms and random sampling method consisted of white-collar employees and 35.3 percent (43 people) blue-collar employees. The findings of the study revealed that the training activities in the companies that constitute the research area affect job satisfaction significant and positively.

Anahtar Kelimeler

Human Resources Management, Training and Development, Job Satisfaction

Kaynakça

• 1. AKSU, M. (2022). “Covid-19 Salgınının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi”, s.374-396, (Ed.) ÇAPÇIOĞLU, İ., 9th International Conference on Social Sciences & Humanities The Proceedings Book, Burdur.
• 2. AKÇAKAYA, M. (2010). İnsan Kaynakları Yönetimi, İnsan Kaynakları Planlaması ve Norm Kadro Uygulaması, Adalet Yayınları, Ankara.
• 3. BAŞKAN, H.B. (2007). İnsan Kaynakları Yönetiminin İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Açısından Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• 4. BAYCAN, A. (1985). Analysis of Several Aspects of Job Satisfaction Between Different Occupational Groups, Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 5. BAYRAKTAROĞLU S. (2011). İnsan Kaynakları Yönetimi, 4. Baskı, Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
• 6. BARLETT, K. R (1999). The Relationship Between Training and Organizational Commitment in the Health Care Field, Basılmamış Doktora Tezi, The University of Illinois, Urbana.
• 7. BOZ, T.İ. (2021). “Eğitim ve Geliştirme” s. 107-121, (Ed.) ÖRNEK, A.Ş., İnsan Kaynakları Yönetimi Stratejik Politika ve Uygulamalar Kapsamında Davranışsal Bir Yaklaşım, 1. Baskı, Nobel Akademi Yayıncılık, Ankara.
• 8. BUDAK, G. (2016). Yetkinliğe Dayalı İnsan Kaynakları Yönetimi, 3. Baskı. Nobel Akademi Yayıncılık, Ankara.
• 9. BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2020). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni Spss Uygulamaları ve Yorum, 28. Baskı, Pegem Akademi, Ankara.
• 10. ÇETİN, C., DİNÇ, E. ve ARSLAN, M.L. (2018). İnsan Kaynakları Yönetimi, 2.Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
• 11. ÇİÇEK, E. U. (2018). “Tanımlayıcı İstatistikler”. s. 10-53, (Ed.) KALAYCI, Ş., SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Dinamik Akademi, Ankara.
• 12. DURMUŞ, B., YURTKORU, E. S. ve ÇİNKO, M. (2011). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi, Beta Basım Yayım, İstanbul.
• 13. EROĞLU, U. (1999). İnsan Kaynakları Yönetiminde Yeni Yönelimler ve Çanakkale’de İnsan Kaynakları Yönetimi Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• 14. ERTÜRK, S. (1994). Eğitimde Program Geliştirme, Meteksan Yayınları, Ankara.
• 15. FINDIKÇI, İ. (2001). İnsan Kaynakları Yönetimi, 3. Baskı, Alfa Yayınları, İstanbul.
• 16. GÜRBÜZ, S. ve ŞAHİN, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• 17. GÜRBÜZ, S. (2017). İnsan Kaynakları Yönetimi Teori Araştırma ve Uygulama, 1. Baskı. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• 18. HOT, C. (2017). İşletmelerde Eğitim ve Geliştirme ile Bireysel ve Örgütsel Performans İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Doğuş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• 19. HANÇER, M. (2003). “Ölçeklerin Yazım Dilinden Başka Bir Dile Çevirileri ve Kullanılan Değişik Yaklaşımlar”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(10): 48-59.
• 20. IŞKIN, M. (2021). “Turizm İşletmeleri Çalışanlarının Çalışma Yaşamı Kalitesi, İş Tatmini Düzeyleri ve Performansları: Eğitim ve Geliştirme Faaliyetlerinin Aracı ve Örgütsel Sinizm Davranışlarının Düzenleyici Rolü”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9 (3): 1972-1991.
• 21. İSLAMOĞLU, A. H. ve ALNIAÇIK, Ü. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (SPSS Uygulamalı), 6. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
• 22. İÇLİ, Ö. (2020). Perakende Sektöründe Çalışanların Eğitim ve Geliştirme Faaliyetlerinin Örgütsel Bağlılık Üzerinde Etkisi: Zincir Mağaza Uygulaması Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Bursa.
• 23. İLHAN, M. ve ÇETİN, B. (2014). “LISREL ve AMOS Programları Kullanılarak Gerçekleştirilen Yapısal Eşitlik Modeli (Yem) Analizlerine İlişkin Sonuçların Karşılaştırılması”, Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2): 26-42. 24. JUDGE, T. A., THORESEN, C. J., BONO, J. E., ve PATTON, G. K. (2001). The job satisfaction job performance relationship: a qualitative and quantitative review, Psychological Bulletin, 127 (3): 376-407.
• 25. KALAYCI, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 1. Baskı, Asil Yayınevi, Ankara.
• 26. KESER, A. (2019). Çalışma Yaşamında Motivasyon, 2. Baskı, Umuttepe Yayınları, İzmit-Kocaeli.
• 27. KILINÇ, E. (2020). “Sağlık Çalışanlarının Kariyer Yönetimi Kapsamında Eğitim ve Geliştirme Faaliyetlerine Yönelik Algılarının İş Tatmini Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2): 353-361. 28. KLİNE, R.B. (2019). Yapısal Eşitlik Modelllemesinin İlkeleri ve Uygulaması, (Çev.) ŞEN, S., 4. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• 29. LİU, J., ZHU, B., WU, J. ve MAO, Y. (2019). “Job Satisfaction, Work Stress, and Turnover Intentions Among Rural Health Workers: A Cross-Sectional Study in 11 Western Provinces of China”. BMC Family Practice, 20 (1): 1-11.
• 30. LU, H., ALİSON E., WHİLE, K. ve BARRİBALL, L. (2005). “Job Satisfaction Among Nurses: A Literature Review”, International Journal of Nursing Studies, 42: 211-227.
• 31. NOE, R. A. (2008). İnsan Kaynaklarının Eğitimi ve Geliştirilmesi, 4. Basım, (Çev.) ÇETİN, C., Beta Yayınevi, İstanbul.
• 32. ÖZKES, S.N. (2019). İşletmelerde Eğitim ve Geliştirme: Bir Havacılık Akademisi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• 33. ÖZDAMAR K. (2002). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi, 4. Baskı, Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• 34. ÖGE, S. (2016). İnsan Kaynakları Yönetimi, 8. Baskı, Eğitim Yayınları, Konya.
• 35. SABUNCUOĞLU T.E. (2007). “Eğitim, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”, Ege Akademik Bakış, 7(2): 226-615.
• 36. SEÇER, İ. (2015). Psikolojik Test Geliştirme ve Uyarlama Süreci, Anı Yayıncılık, Ankara.
• 37. ŞENCAN, H. ve ERDOĞMUŞ, N. (2001). İşletmelerde Eğitim İhtiyacı Analizi, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• 38. SPECTOR, P. E. (1997). Job Satisfaction: Application, Assessment, Causes, and Consequences, Sage Publications, USA.
• 39. ŞİMŞEK, M. Ş. ve ÖGE, S. H. (2007). Stratejik ve Uluslararası Boyutları ile İnsan Kaynakları Yönetimi, Gazi Kitabevi, Ankara.
• 40. TAŞKIN, E., (2001). İşletme Yönetiminde Eğitim ve Geliştirme, 3. Baskı, Papatya Yayıncılık, İstanbul.
• 41. TAYMAZ, H. (1997). Hizmet İçi Eğitim; Kavramlar, İlkeler, Yöntemler, 3. Baskı, TAKAV Matbaası, Ankara.
• 42. TANIŞMAN, İ. (2018). İşletmelerde Eğitim ve Geliştirme Uygulamalarının İş Tatminine Etkisi; Bir Alan Araştırması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, İstanbul.
• 43. TOZKOPARAN, G. ve ÇOLAK, M. (2017). İnsan Kaynakları Yönetimi, 13. Baskı, Nobel Yayıncılık, Ankara. 44. TORTOP N., AYKAÇ B., ve YAYMAN H. (2010). İnsan Kaynakları Yönetimi, 3. Baskı, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• 45. TUTAR, H. (2016). Örgütsel Davranış (Örgüt Teorileri ve Çağdaş Yaklaşımlar Açısından), 1. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
• 46. TÜZÜNER, L. (2011). İnsan Kaynakları Yönetimi Faaliyetlerinde Ölçme ve Değerlendirme, 1. Baskı, Beta Basım Yayıncılık, İstanbul.
• 47. UYARGİL, C., ADAL Z., ATAAY İ. D., ACAR A. C., ÖZÇELİK A. O., DÜNDAR G., SADULLAH Ö. ve TÜZÜNER L., (2009). İnsan Kaynakları Yönetimi. 5. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
• 48. WEİSS, D. J., DAWİS, R. V. ENGLAND, G. W. ve LOFQUİST, L. H. (1967). “Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire”, Minnesota Studies in Vocational Rehabilition, Minneapolis: University of Minnesota, , Industrial Relations Center, 22.