DÜZEY 2 BÖLGELERİNİN DIŞ TİCARET VE AR-GE PERFORMANSLARININ GRİ İLİŞKİSEL ANALİZ YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 1, 95 - 105, 31.01.2023

Musa Türkoğlu

Öz

Günümüzde tüm dünya ekonomilerinin ortak hedefi kalkınmanı sağlanması ve sürdürülebilir olmasıdır. Bundan dolayı Türkiye de bölgelerarası kalkınma farklılıkları tespit edilerek kendi içinde değerlendirilmektedir. Bölgesel farklılıkların temelinde dış ticaret ve ar-ge faaliyetlerinin yeri büyük önem taşımaktadır. Bölgeler arasında farklılıkları ticaret ve teknolojik yatırımlar desteklenerek üstesinden gelinebilir ve bölgeler arasında dengeli bir dağılım göstermesi ülke ekonomisine katkı sağlayabilir. Bu nedenle; çalışmada 2021 yılı Düzey 2 bölgeleri arasında dış ticaret ve ar-ge performansları ele alınarak gri ilişkisel analiz yardımı ile bölgeler arası farklılıklar belirtilmeye çalışılmıştır. Gri ilişkisel analiz yöntemi çok kriterli karar verme yöntemleri arasında yer almaktadır. Yöntem, birçok değişkenin normalizasyon kat sayısı belirlenerek derecesini oluşturmakta ve sıralama imkânı sunmaktadır. Elde edilen bulgulara göre; TR10 birinci sırada yer alırken, TRA2 son sırada yer aldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme, Gri İlişkisel Analiz, İBBS Düzey 2

Kaynakça

• ALTAN, M. ve CANDOĞAN, M. A. (2014). “Bankaların Finansal Performanslarının Değerlemesinde Geleneksel ve Gri İlişki Analizi: Katılım Bankalarında Karşılaştırılmalı Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S.27: 374-396.
• BAŞDEĞİRMEN, A. ve TUNCA, M.Z. (2017). “Lojistik Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performanslarının Gri İlişkisel Analiz İle Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2): 327-340.
• BAŞ M. ve ÇAKMAK Z. (2012). “Gri İlişkisel Analiz ve Regresyon Analizi İle İşletmelerde Finansal Başarısızlığın Belirlenmesi ve Bir Uygulama”, Anadolu University Journal of Social Sciences, 12 (3): 63-82.
• BEKTAŞ, H. ve TUNA, K. (2013). “Borsa İstanbul Gelişen İşletmeler Piyasası’nda İşlem Gören Firmaların Gri İlişkisel Analiz ile Performans Ölçümü”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2): 185-198.
• DAİ, J., LİU, X., ve HU, F. (2014). “Research And Application For Grey Relational Analysis İn Multigranularity Based On Normality Grey Number”, The Scientific World Journal, (2): 1-10.
• FENG, C.M. ve WANG, R.T. (2000). “Performance Evaluation for Airlines Including the Consideration of Financial Rations”, Journal of Air Transport Management, 133-142.
• JIA, X. ve AN, H. (2015). “Finding the interdependence Among Various Crude Oil Prices: A Grey Relation Network Analysis”, 7. International Conference on Applied Energy, 2563-2568.
• KUO, J.Y., CHIANG, T.C., HSU, R.Y., LIU, A.H., HUANG, Y.C., LEE, C.C. ve LAI, Y.T. (2008). “Utilizing Grey Rational Analysis Method to Investigate the Evaluation of the Equipment Suppliers”, International Conference on Advanced Information Technologies.
• Lİ, Y. (2007). Design for Product Adaptability, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Alberta University of Calgary. LU, I.J., LIN, S.J. ve LEWIS, C. (2008). “Grey Relation Analysis of Motor Vehicular Energy Consumption in Taiwan„” Energy Policy (36): 2556-2561.
• SALLEHUDDİN, R., SHAMSUDDİN, S. M., ve HASHİM, S. Z. (2008). Application Of Grey Relational Analysis For Multivariate Time Series. Eight International Conference On Intelligent Systems Design And Applications. 432-437.
• SOFYALIOĞLU Ç. ve ÖZTÜRK Ş. (2012). “Application Of Grey Relational Analysis With Fuzzy AHP To FMEA Method”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13 (1): 114-130.
• TSAI, C.H., CHANG, C.L. ve CHEN, L. (2003). “Applying Grey Rational Analysis to the Vendor Evaluation Model”, International Journal of The Computer, The Internet and Management, 11(3): 45-53.
• TÜRKOĞLU, M. ve YETİŞEN, S. (2016). “Düzey 2 Bölgelerinde Eğitim ve Sağlık Açısından Beşeri Sermaye Yapısının Panel Veri Analizi İle Karşılaştırılması”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(14): 66-80.
• TWALA, B. (2012), “Modelling Out-Of-Sequence Measurements: A Grey Relational Analysis Coupled with Copulas Problem?”, Transaction on Control and Mechanical Systems, Vol. 1, No. 2, 49-56.
• YETİŞEN, S. ve DULUPÇU, M.A. (2021). “Bölgesel Dirençlilik Üzerine Bir Araştırma: 2009-2019 Dönemi İçin Düzey 2 Bölgeleri Kapsamında Duyarlılık Endeksi Uygulaması”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20. Bölge Bilimi ve Planlama Kongresi Özel Sayısı: 30-47.
• YU, Y.L., WU, W.M., CHOU, E.R. ve SU, P.H., “Grey Rational Analysis for Scholarship Grants”, 193-202.