Destekten Yoksun Kalma Tazminatında Destek Kavramı

Yıl 2025, Cilt: 30 Sayı: 2, 51 - 61, 31.08.2025

Doç. Dr. Mehmet Altunkaya , Edanur Çomaklı

Öz

Destekten yoksun kalma tazminatı, bir kimsenin ölümünden sonra, onun sağlığında fiilen maddî yardım sağladığı kişilerin, bu yardımın sona ermesi nedeniyle yaşadığı ekonomik kaybın telafisi amacıyla öngörülmüş özel nitelikli bir tazminat türüdür. Genel hükümler çerçevesinde doğrudan zarar görmeyen üçüncü kişilerin, yalnızca fiilî destek ilişkisine dayanarak zararlarını talep edebilmeleri, bu kurumu diğer tazminat türlerinden ayırmaktadır. Ne var ki, bu hakkın her somut olayda sınırsız şekilde tanınması, kurumun amacıyla bağdaşmayan ve hakkaniyete aykırı sonuçlara neden olabilecek taleplerin gündeme gelmesine yol açabilir. Bu nedenle, destek kavramı dikkatle değerlendirilmelidir. Özellikle geçici veya istisnai yardımların destek ilişkisi sayılıp sayılamayacağı; destekliğin düzenlilik, devamlılık ve güven unsurları çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, destekten yoksun kalma tazminatının hukukî temeli olan destek kavramı; kapsamı, sınırları, uygulamada karşılaşılan sorunlar ve yargı kararları ışığında incelenmektedir. Böylelikle kurumun daha adil, öngörülebilir ve istismar edilmeye kapalı bir çerçevede yorumlanmasına katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Destekten Yoksun Kalma , Tazminat Hukuku , Ölüm , Haksız Fiil , Destek Kavramı

The Legal Concept of Support in Loss of Support Compensation

Öz

Compensation for loss of support is a distinct category of tort law that aims to redress the economic damage suffered by individuals who were receiving material assistance from a deceased person during their lifetime. This form of compensation enables persons who are not directly affected by an unlawful act but who have genuinely relied on the deceased’s support to make claims outside the general rules of liability. However, granting this right without appropriate boundaries may lead to unjust and unintended consequences. Therefore, the concept of “support,” which forms the legal foundation of such claims, must be carefully examined. In particular, it is essential to assess whether exceptional or temporary forms of assistance qualify as support and to evaluate the elements of regularity, continuity, and legitimate expectation within each specific case. This study focuses on the legal structure and function of the concept of support in the context of compensation for loss of support. It explores its doctrinal boundaries, practical challenges, and judicial interpretations, with the aim of developing a fairer and more consistent framework for its application. The ultimate goal is to contribute to a more equitable understanding of the institution and to prevent its misuse in legal practice

Anahtar Kelimeler

Loss of Support , Concept of Support , Compensation Law , Death , Tort

Kaynakça

• Başalp, N. (2008). Destekten yoksun kalma tazminatına ilişkin bazı değerlendirmeler: tazminat şartları; tazminat şartları ve zararın hesabında yerleştirme giderleri. Uğur Alacakaptan’a Armağan, (Der. M. Murat İnceoğlu), 2, 115-130.
• Bilge, N. (1944). Yardımcıdan mahrumiyet sebebiyle doğan zararların tazmini. Adliye Dergisi, 10, 820-828.
• Brehm, R. (2021). Berner Kommentar, Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Obligationenrecht Allgemeine Bestimmungen, Die Entstehung durch unerlaubte Handlungen Art. 41-61 OR, 5. Auflage, Stampfli Verlag.
• Çakırca, S. İ. (2012). Türk sorumluluk hukukunda yansıma zararı. Vedat Kitapçılık.
• Çavuş, Ö. H. (2020). Destekten yoksun kalma tazminatı kapsamında çocuğun durumu. Sosyal Güvenlik Dergisi, 10(1), 41-58.
• Çelik, A. Ç. (2005). Destekten yoksun kalma tazminatında yoksun kalınan nedir. Yargı Dünyası, 112.
• Çomaklı, E. (2021). Evde bebek bakım sözleşmesi. Seçkin Yayıncılık.
• Eren, F. (2024). Borçlar hukuku genel hükümler. Legem Yayınevi.
• Eren, F. & Dönmez, Ü. (2023). Borçlar kanunu şerhi. Yetkin Yayınları.
• Gökyayla, K. E. (2004). Destekten yoksun kalma tazminatı [Doktora Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Güleç Uçakhan, S. (2014). Maddi tazminat esasları ve hesaplanması (En son gelişmeler ve içtihatlarla birlikte). Seçkin Yayıncılık.
• Gürsoy, K. T. (1972). Destekten yoksun kalma tazminatı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 29(1), 143-197.
• İnceoğlu, M. M.& Paksoy, M.S. (2013). Bedensel zararlarda ve ölüm halinde zararın belirlenmesi (TBK. m.55). Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8, 1383-1412.
• Kaba, G. (2017). Destekten yoksun kalma tazminatı. Seçkin Yayınları.
• Karahasan, M. R. (2003). Türk borçlar hukuku: Genel hükümler: Öğreti yargıtay kararları ilgili mevzuat. Beta Basım Yayın
• Kessler, M. A., (2020). Basler Kommentar, Obligationenrecht I, Art. 1-529, 7. Auflage, Helbing Lichtenbahn Verlag, (BSK-Kessler, Art.,N.).
• Kılıçoğlu, A. M. (2022). Borçlar hukuku genel hükümler. Turhan Kitabevi
• Kılıçoğlu, K. (2012). Yansıma yoluyla zarar [Yüksek Lisans Tezi]. Çankaya Üniversitesi.
• Kılıçoğlu, M., (1998). Tazminat esasları ve hesap yöntemleri. Bilge Yayınevi.
• Kocabaş, G. (2014). Destekten yoksun kalma tazminatının unsurları, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 20(3), 273-302.
• Kudat, A., (1975). İş ve trafik kazalarında ölüm tazminatı. Ayyıldız Matbaası.
• Landolt, H. (2007). Zürcher Kommentar zum schweizerischen Zivilrecht, Zivilgesetzbuch.
• Obligatinenrecht Nebengesetze, Die Entstehung durch unerlaubte Handlungen, Zweite Lieferung Art. 45-49 OR, Dritte, völlig neu bearbeitete Auflage, Schulthess Verlag. (ZK-Landolt, Art. N.).
• Müller, Christoph, (2016). Handkommentar zum schweizer privatrecht, obligationenrecht allgemeine bestimmungen, 3. Auflage. (CHK-Müller, Art. N.)
• Oğuzman, K., & Öz, T. (2018). Borçlar hukuku genel hükümler, Cilt- 2. Vedat Kitapçılık.
• Özel, Ç. (2001). Sözleşme dışı sorumluluk hukukunda yansıma zarar ve giderimine ilişkin bazı düşünceler, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 50(4), 81-106.
• Şahin Caner, A. (2019). Destekten Yoksun Kalma Tazminatında Mirasçılar (s. 51-57). 9. Uluslararası Balkanlarda Sosyal Bilimler Kongresi. Aydın, Türkiye.
• Tandoğan, H., (1961). Türk mesuliyet hukuku. Ankara Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Tandoğan, H. (1963) Mukayeseli hukuk, hususiyle Türk-İsviçre ve Alman hukuku bakımından üçüncü şahsın zararının tazmini. Ajans Türk Matbaası.
• Tekinay, S. S. (1963). Ölüm sebebile destekten yoksun kalma tazminatı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi.
• Tekinay, S. S., Akman, S., Burcuoğlu, H., & Altop, A., (1993). Tekinay borçlar hukuku: Genel hükümler. Filiz Yayınevi.
• von Tuhr, A. (1983). Borçlar hukukunun umumi kısmı, C. 1-2, (Çev. Cevat Edege). Olgaç Matbaası.
• Yalçınkaya, K. S. (2021). Türk Hukukunda destekten yoksun kalma tazminatının belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Yıldız, N. (2019). Türk sorumluluk hukukunda yansıma yoluyla zarar [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Ticaret Üniversitesi.