Z KUŞAĞI KİŞİLERİN SOSYAL MEDYA KULLANIMLARININ İŞSİZLİK KAYGISINA ETKİSİ: ADALET MESLEK LİSESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 15 - 27, 30.06.2023

İsa Kaya Hüseyin Çiçek

Öz

Kuşak kavramı benzer yıllarda doğan ve benzer deneyimlere sahip olan kişileri gruplandırmak için kullanılan bir terimdir. Her kuşak bireylerinin yaşadıkları dönemin sosyo-kültürel ve ekonomik durumu farklı olduğundan bireylerin kendine has özelliklere sahip olabileceği ifade edilebilir. Araştırmanın konusu olan Z Kuşağı bireyler derinlemesine incelendiğinde onların en dikkat çeken özelliklerinin teknoloji ve internetin yoğun bir şekilde kullanıldığı bir çağda doğup büyüyen ve bilgiye çabuk ulaşabilen bireylerden oluşan bir nesil oldukları görülecektir. Bu araştırmanın amacı alan yazında dijital nesil, internet nesli, kristal nesil vb. olarak adlandırılan Z Kuşağı olarak ifade edilen kişilerin sosyal medya kullanımlarının işsizlik kaygısına etkisinin tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda katılım sağlayan öğrenciler üzerinde Google Forms aracılığı ile anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evreni Isparta ilinde eğitim veren Adalet Meslek Lisesinde öğrenim gören öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise bu öğrenciler içerisinden tesadüfi örneklem yöntemi kullanılarak seçilen 120 öğrenciden oluşturulmuştur. Verilerin istatistiksel analizi aşamasında bağımsız örneklem t testi, frekans analizi, ANOVA testi, açımlayıcı faktör analizi, korelasyon analizi ve path analizi uygulanmıştır. Katılımcıların ölçek sorularına verdikleri cevapların ortalama ve standart sapmaları belirlendikten sonra Z Kuşağı bireylerin sosyal medya kullanımları ile işsizlik kaygıları arasında anlamlı farklılıklar olup olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmada sonuç olarak İş Bulma Kaygısı ile Sosyal Medya Kullanımı arasında pozitif yönde anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Yani İş Bulma Kaygısı artarken Sosyal Medya Kullanımının da arttığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda kadın katılımcıların erkek katılımcılara oranla iş bulma kaygı düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler ışığında bu yaş grubundaki öğrencilerden iş bulma kaygı düzeyi yüksek olanlara sosyal medyayı daha dengeli ve verimli kullanmaları konusunda önerilerde bulunulabilir.

Anahtar Kelimeler

Z Kuşağı, Sosyal Medya, İş Bulma Kaygısı, Dijital Nesil

Kaynakça

• Aydın, A. E. (2020). Kuşak çalışmalarındaki tartışmalı konulara ilişkin bir değerlendirme. Yorum Yönetim Yöntem Uluslararası Yönetim Ekonomi ve Felsefe Dergisi, 8(1), 17-34.
• Budak, S. (2005). Psikoloji sözlüğü. Remzi Kitabevi.
• Bayramoğlu, A. ve Aybudak, H. G. (2023). Türkiye ekonomisinde Okun Yasası’nın geçerliliği: Genel işsizlik ve tarım dışı işsizlik oranı üzerinden karşılaştırmalı bir analiz. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33(2), 783-797.
• Çakmak V. (2018). İletişim kaygısı ve sosyal medya. Eğitim Yayınevi.
• Çetin, C. ve Karalar, S. (2016). X, Y ve Z Kuşağı öğrencilerin çok yönlü ve sınırsız kariyer algıları üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 157-197.
• Çiçek, H. ve Ünlü, G. (2019). Z Kuşağının kariyer beklentileri: Lise öğrencileri üzerinde bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 447-458.
• Demir, B. (2016). Yapısal eşitlik modeli ile öğrencilerin iş bulma kaygılarına yönelik ölçek geliştirme: Cumhuriyet Üniversitesi İİBF'de Bir Uygulama. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Cumhuriyet Üniversitesi.
• Demir, Ö. ve Taşkıran, G. (2018). İİBF mezun adaylarının iş bulma ümitlerini etkileyen faktörler üzerine nicel bir araştırma. Çalışma İlişkileri Dergisi, 9(1), 42-57.
• Demirci, M. A. (2020). Üniversite öğrencilerinin iş bulma kaygısının okula bağlılığa etkisi. 2. Uluslararası İktisat, İşletme ve Sosyal Bilimler Kongresi, 10(12), 170-178.
• Demirel, Z. H. (2021). Çalışma hayatında geleceğin insan kaynağı: Alfa kuşağı. Opus International Journal of Society Researches, 18(Yönetim ve Organizasyon Özel Sayısı), 1796-1827.
• Deniz, L. ve Tutgun-Ünal, A. (2019). Sosyal medya çağında kuşakların sosyal medya kullanımı ve değerlerine yönelik bir dizi ölçek geliştirme çalışması. Opus International Journal of Society Researches, 11(18), 1025-1057.
• Deniz, S. (2017). Yanığa özel ağrı anksiyete ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirlik çalışması. [Yüksek Lisans Tezi] Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Dursun, S. ve Aytaç, S. (2009). Üniversite öğrencileri arasında işsizlik kaygısı. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(1), 71-84.
• Elkin, F. (1995). Çocuk ve toplum. Gündoğan Yayınları.
• Cabı, E. ve Yalçınalp, S. (2013). Öğretmen adaylarına yönelik mesleki kaygı ölçeği (MKÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44), 85-96.
• Ercan, E. M. (2021). Boş zaman değerlendirmesi açısından Z Kuşağı, Necmettin Erbakan Üniversitesi öğrencileri üzerine nitel bir araştırma. [Doktora Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Erer, B. (2020). Örgütsel sessizlik davranışının X, Y ve Z Kuşağı açısından değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 577-589.
• Gümüş, N. (2020). Z Kuşağı tüketicilerin satın alma karar tarzlarının incelenmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 15(58), 381-396.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr . Erişim Tarihi: 13.03.2023.
• Kıçır, B. (2017). Eğitimli genç işsizliği üzerinden işsizlik kaygısına bir bakış. Araştırma ve Toplum, 3(54), 1369-1396. Kılıç, S. (2012). Bağıntı analizi sonuçlarının yorumlanması. Journal of Mood Disorders, 2(4), 191-3.
• Kırık, A. M. ve Köyüstü, S. (2018). Z kuşağı konusunda yapılmış tezlerin içerik analizi yöntemiyle incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1497-1518.
• Korkmazer, F. (2020). Üniversite öğrencilerinin işsizlik kaygısı algılarının incelenmesi. Business Economics and Management Research Journal, 3(2), 141-152.
• Oblinger, D. & Oblinger, J. (2005). Is it age or it: First steps toward understanding the net generation. Educating the Net Generation, 2(1–2), 20.
• Poynter, R. (2012), İnternet ve sosyal medya araştırmaları el kitabı: Pazar araştırmaları için araçlar ve teknikler. Optimist Yayınlar.
• Safko, L. & Brake, D. K. (2009). The social media bible: Tactics, tools and strategies for business success. Hoboken: Wiley John & Sons.
• Sarıoğlu, E. B. ve Özgen, E. (2018). Z kuşağının sosyal medya kullanım alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60), 1067-1081.
• Sarıtaş, E. ve Barutçu, S. (2016). Tüketici davranışlarının analizinde kuşaklar: Sosyal medya kullanımı üzerinde bir araştırma. Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 3(2), 1-15.
• Sarsar, F. Başbay, M. ve Başbay, A. (2015). Öğrenme-öğretme sürecinde sosyal medya kullanımı. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2).
• Sümer, F. E. (2017). Sosyal medya kullanım pratikleri üzerine ampirik bir araştırma. Global Media Journal TR Edition, 8(15), 167-181.
• Şen, I. Y. (2020). Z kuşağının sosyal medyayı kullanmaya yönelik tutumlarının sosyal medya okuryazarlığı bağlamında değerlendirilmesi. “Eskişehir ölçekli bir araştırma”. [Doktora Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Teğin, B. (3 Eylül 2021), Kuşak kavramı ve özellikleri nedir?. Söylenti Dergisi.( https://www.soylentidergi.com/kusak- kavrami-ve-ozellikleri-nedir/)
• Taş, H. Y. ve Kaçar, S. (2019). X, Y ve Z Kuşağı çalışanlarının yönetim tarzları ve bir işletme örneği. Opus International Journal of Society Researches, 11(18), 643-675.
• Taş, H. Y., Demirdöğmez, M. ve Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz olan Z kuşağının çalışma hayatına muhtemel etkileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 1031-1048.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS veri analizi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi. 46, 74-85.