Akademik Personelin Ofislerindeki Ergonomik Düzenlemeye Göre Ağrı, Stres ve Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Karşılaştırılması

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 3, 386 - 394, 25.12.2021

Gökçen Akyürek , Betül Üstün

https://doi.org/10.22312/sdusbed.1005156

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bu çalışma, üniversitede çalışan akademik personelin, çalışma ortamlarındaki ergonomik durumlarına göre ağrı, stres ve fiziksel aktivite düzeylerinin karşılaştırılmasını incelemek amacıyla yapılmıştır.
Materyal ve Metot: Çalışmaya Süleyman Demirel Üniversitesi’nde çalışan 85 gönüllü birey katılmıştır. Bireylerin fiziksel aktivite düzeylerini belirlemek amacıyla Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi – Kısa formu (UFAA), ağrı düzeylerini belirlemek için İskandinav Kas İskelet Sistemi Sorgusu, stres düzeylerini belirlemek için ise Algılanan Stres Ölçeği (ASÖ) uygulanmıştır. Çalışma ortamlarının ergonomik değerlendirmesi ise “Hızlı Ofis Zorlanma Değerlendirmesi (ROSA)” kullanılarak yapılmıştır.
Bulgular: UFAA değerlendirmelerine göre, çalışma ortamı ergonomik olan akademik personelin ergonomik olmayan akademik personele göre fiziksel aktivite düzey ortalamalarının istatistiksel olarak daha düşük olduğu görülmüştür (p=0,018). Bunun yanı sıra, algılanan stres seviyesi ortalamalarının her iki grupta da benzerlik gösterdiği görülmüştür (p>0,05). Katılımcıların ağrı düzeyleri İskandinav Kas İskelet Sistemi Sorgusu’na göre akademik personelin son 12 ay içerisinde en çok boyun bölgesinde ağrı yaşadığı, bunu da sırt ve bel bölgelerinde yaşanan ağrıların takip ettiği görülmüştür. Son 12 ay içerisinde yaşanan bu ağrılardan en çok boyun ve bel bölgelerindeki ağrıların bireylerin aktivitelerini engellediği bulunmuştur.
Tartışma ve Sonuç: Bu çalışmanın sonucuna göre, üniversitede çalışan bireylerin çalışma ortamlarının ergonomik durumları, bireylerin fiziksel aktivite düzeylerini etkilemektedir. Uzun süren saatler boyunca çalışan akademik personel için fiziksel aktivite düzeylerinin yanında çalışma ortamlarının ergonomik durumuna da dikkat etmeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Üniversiteler, Stres, Fiziksel aktivite, Ağrı, Ergonomik

Comparison of Pain, Stress and Physical Activity Levels of Academic Staff According to Ergonomic Arrangement in Offices

Öz

Purpose: This study was conducted to examine the comparison of pain, stress and physical activity levels of academic staff working at the university according to their ergonomic status in their working environment.

Materials and Methods: Eighty-five volunteers working at Suleyman Demirel University participated in the study. The International Physical Activity Questionnaire – Short Form (IPAQ- SF) was used to determine the physical activity levels of the participants, Nordic Musculoskeletal Questionnaire (NMQ) to determine their pain, and the Perceived Stress Scale (PSS) to determine their stress levels. A Rapid Office Strain Assessment (ROSA) was conducted to determine the ergonomic condition of the workplace.

Results: According to the analysis, statistically significant differences were found between academic personnel with and without the ergonomic environments in their workplace in terms of total scores of the IPAQ-SF (p=0.018). In addition, it was observed that there is not a significant difference between these groups in terms of PSS score (p>0.05). The percentage of neck pain was higher than back pain in academic personnel.

Discussion and Conclusion: According to the result, the ergonomic conditions of the workplace affected individuals’ physical activity level but not stress level. In addition, academic staff in university could be considered as a risk group of job-related neck pain.

Anahtar Kelimeler

Universities, Stress, Physical activity, Pain, Ergonomics

Kaynakça

• [1] Gedik, T., Batu, C., Yıldırım, F., Görgün, H., & Çeribaş, L. 2017. Ofis Çalışanlarında İşe Bağlı Rahatsızlıkların Analizi: Düzce Üniversitesi Örneği. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(2), 370-381.
• [2] Çalık, B. B., Atalay, O. T., Başkan, E., & Gökçe, B. 2013. Bilgisayar kullanan masa başı çalışanlarında kas iskelet sistemi rahatsızlıkları, işin engellenmesi ve risk faktörlerinin incelenmesi. Clinical and Experimental Health Sciences, 3(4), 208-214.
• [3] Sen, A., & Richardson, S. 2007. A study of computer-related upper limb discomfort and computer vision syndrome. Journal of human ergology, 36(2), 45-50.
• [4] Wahlström, J. 2005. Ergonomics, musculoskeletal disorders and computer work. Occupational Medicine, 55(3), 168-176.
• [5] Yalım, E. 2009. Hazır Giyim İşletmelerinde Çalışma Alanının Ergonomik Olarak Düzenlenmesinin Üretim Verimliliğine Etkileri. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Eğitimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 159s, İstanbul.
• [6] Baş H, & Yapıcı, F. 2020. İş İstasyonlarında Çalışanlarda Zorlanmaya Neden Olan Duruşların Ergonomik Açıdan İrdelenmesi: Örnek Uygulama. Ergonomi, 3(3), 128-137.
• [7] Uzun, M., & Müngen, U. 2011. Çalışma Ortamında Ergonomik Koşulların İşçi Sağlığı ve İş Kazaları Açısından Önemi, 3. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, 21-23 Ekim, Çanakkale, 311-319.
• [8] Kuru, R & Türkyılmaz, Ç. C. 2019. Kütüphane Yapılarının Mekansal Organizasyonunun Ergonomik Açıdan Değerlendirilmesi: Bahçeşehir Üniversitesi Kütüphane Binası Örneği. Ergonomi, 2(3), 153-166.
• [9] Ülker Tümlü, G., & Recepoğlu, E. 2013. Üniversite Akademik Personelinin Psikolojik Dayanıklılık ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki. Journal Of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 3(3).
• [10] Saygun, M. 2012. Sağlık Çalışanlarında İş Sağlığı Ve Güvenliği Sorunları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 11(4).
• [11] Pienaar, C., & Bester, C. 2009. Addressing career obstacles within a changing higher education work environment: Perspectives of academics. South African journal of psychology, 39(3), 376-385.
• [12] Akıncı, B., Zenginler, Y., Kara Kaya, B., Kurt, A., & Yeldan, İ. 2018. Beyaz yakalı çalışanlarda işe bağlı boyun, sırt ve omuz bölgelerine ait kas iskelet sistemi rahatsızlıklarının ve işe devamsızlığza etki eden faktörlerin incelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 8(4), 712-719
• [13] Jamal, M. 2004. Burnout, stress and health of employees on non‐standard work schedules: a study of Canadian workers. Stress and Health: Journal of the International Society for the Investigation of Stress, 20(3), 113-119.
• [14] Esin, M. N., & Aktaş, E. 2012. Çalışanların sağlık davranışları ve etkileyen faktörler: sistematik inceleme. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 20(2), 166-176.
• [15] Vural, Ö., Eler, S., & Güzel, N.A. 2010. Masa başi çalişanlarda fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(2), 69-75.
• [16] Arslan, C., Koz, M., Gür, E., & Mendeş, B. 2003. Üniversite Öğretim Üyelerinin Fiziksel Aktivite Düzeyleri Ve Sağlık Sorunları Arasındaki İlişkinin Araştırılması. F.Ü. Sağlık Bil. Dergisi, 17(4), 249-258
• [17] Özüdoğru, E. 2013. Üniversite personelinin fiziksel aktivite düzeyi ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 72s, Burdur.
• [18] Ekinci, E.B.M., & Can, G.F. 2018. Algılanan İş Yükü ve Çalışma Duruşları Dikkate Alınarak Operatörlerin Ergonomik Risk Düzeylerinin Çok Kriterli Karar Verme Yaklaşımı ile Değerlendirilmesi. Ergonomi, 1(2), 77-91
• [19] Craig, C. L., Marshall, A. L., Sjöström, M., Bauman, A. E., Booth, M. L., Ainsworth, B. E., & Oja, P. 2003. International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Medicine & science in sports & exercise, 35(8), 1381-1395.
• [20] Yıldız, R. 2018. Rekreasyonel aktivitelere katılım durumuna göre bel ve/veya sırt ağrısı çeken bireylerin fizik tedavi alma sıklıkları: Batman ili örneği. Batman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Batman.
• [21] Öztürk, M., 2005. Üniversitede Egitim-Ögretim Gören Ögrencilerde Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketinin Geçerliligi ve Güvenirligi ve Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Belirlenmesi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Programı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• [22] Kuorinka, I., Jonsson, B., Kilbom, A., Vinterberg, H., Biering-Sørensen, F., Andersson, G., & Jørgensen, K. 1987. Standardised Nordic questionnaires for the analysis of musculoskeletal symptoms. Applied ergonomics, 18(3), 233-237.
• [23] Kahraman, T., Genç, A., & Göz, E. 2016. The Nordic Musculoskeletal Questionnaire: cross-cultural adaptation into Turkish assessing its psychometric properties. Disability and rehabilitation, 38(21), 2153-2160.
• [24] Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. 1994. Perceived stress scale. Measuring stress: A guide for health and social scientists, 10, 1-2.
• [25] Erci, B. 2006. Reliability and validity of the Turkish version of perceived stress scale. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(1), 58-63.
• [26] Sonne, M., Villalta, D. L., & Andrews, D.M. 2012. Development and evaluation of an office ergonomic risk checklist: ROSA–Rapid office strain assessment. Applied ergonomics, 43(1), 98-108.
• [27] Özkan, N. F., & Kahya, E. 2017. Bir üniversitenin idari ofislerindeki ergonomik risklerin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32(1).
• [28] Özer, D., Baltacı, G., 2008. İş yerinde fiziksel aktivite. Klasmat Matbaacılık, Ankara, 19-21.
• [29] Güneş, Ü., & Ceylan, B. 2016 Akademisyen Hemşirelerin Bilgisayarlı Çalışma Ortamındaki Ergonomik Koşullarının Ve Buna Bağlı Ortaya Çıkan Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıklarının İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 32(2), 61-74.
• [30] Yalçın, İ. 2013. İşyerinde uygulanan fiziksel aktivite ve ergonomi geliştirme programının çalışanların kas-iskelet ağrılarına etkisi. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 138s, İstanbul.
• [31] Buzak, A., Ağuş, M., & Celep, G. 2019. Sağlık Çalışanlarında Ergonomik Risklerin Değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Fen Ve Doğa Bilimleri Dergisi, 3(2), 84-90.
• [32] Atasoy, A., Keskin, F., Başkesen, N., & Tekingündüz, S. 2010. Laboratuvar Çalışanlarında İşe Bağlı Kas-İskelet Sistemi Sorunları Ve Ergonomik Risklerinin Değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans Ve Kalite Dergisi, 2(2), 90-113.
• [33] Dilek, B., Korkmaz, F., Baş, G., Deniz, B., Yılmaz, N., Doğan, S., & Akalın, E. 2016. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hekimlerde Kas İskelet Sistemi Problemleri Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(1), 25-30.
• [34] Tekeoğlu A., Yeldan İ., Kuru Çolak T., Akbaba Y., Tarakcı D., Kostanoğlu A., Zengin Alpözgen A. 2018. Bilgisayar ile Çalışanlarda Boyun ve Sırt Ağrısı Değerlendirme Sonuçları, Cerrahpaşa Tıp Dergisi, 42, 75-79.
• [35] Altınel L, Köse K.Ç, Altınel E.C 2007. Profesyonel Hastane Çalışanlarında Bel Ağrısı Prevelansı Ve Bel Ağrısını Etkileyen Faktörler. Tıp Araştırmaları Dergisi, 5(3), 115 - 120.
• [36] Morkoç, D.K., & Okcu, O. 2017. Çalışma Mekânlarının Ve Büro Mobilyalarının Ergonomik Açıdan Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Örneği. İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi, 6(3), 422-434.
• [37] Ulu, N. 2008. Ergonomik Açıdan İş Yaşamında Çalışma Postürünün Bel Ağrısı İle İlişkisi. : Kırıkkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, Tıbbi Uzmanlık Tezi, 99s, Kırıkkale.
• [38] Şirzai, H., Doğu, B., Erdem, P., Yılmaz, F., & Kuran, B. 2015. Hastane Çalışanlarında İşe Bağlı Kas İskelet Sistemi Hastalıkları: Üst Ekstremite Problemleri. Şişli Etfal Tıp Bülteni, 49(2), 135-141.
• [39] Tunçay, S.U., & Yeldan, İ. 2013. Kas İskelet Sistemi Rahatsızlıklarıyla Fiziksel İnaktivite İlişkili Midir? Ağrı, 25(4), 147-155.
• [40] Başkurt, F., Başkurt, Z., & Gelecek, N. 2011. Prevalence Of Self-Reported Musculoskeletal Symptoms İn Teachers. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 58-64.