Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Sağlık Bilimleri Dergisi, SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nün yayın organıdır. İlk sayısı 2010 yılında yayınlanmış olup Süleyman Demirel Üniversitesi Senatosu’nca Kabul Edilen Ulusal Hakemli Dergiler arasında yayın hayatına kesintisiz olarak devam etmektedir. Derginin Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası (e-ISSN) 2146-247X (online) şeklindedir. DergiPark akademik dergi veri tabanı aracılığıyla derginin bağımsız sayfasına https://dergipark.org.tr/tr/pub/sdusbed linkinden erişilebilmektedir.

Yayın Etiği
SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, hakemli bir dergi olup yayın süreçleri bilimsel yöntemlerle üretilen bilginin yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanmaktadır.

SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi yayın etiği ile açık erişim politikası, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda oluşturulmuştur.

Dergimiz, editörler kurulu ve/veya hakemler tarafından verilen yapılan değerlendirmelere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahip olup çalışmalarda kullanılan verilerin çarpıtılması, manipüle edilmesi ya da uydurma verilerin kullanılması gibi durumların tespiti halinde makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilmesi ve makalenin red edilmesi işlemleri gerçekleştirilecektir.

Bilimsel Sorumluluk

Gönderilen makalede, tüm yazarların akademik ve bilimsel olarak doğrudan katkısı olmalıdır. Dergi ile iletişim görevini üstlenen sorumlu yazar, yazının son halinin tüm yazarlar tarafından gözden geçirildiğini ve onaylandığını garanti eder. Yazarlar, yayın hakkı devir formunu imzalayarak, sorumlu yazarın görevlendirilmesini, gönderilen yazının mevcut haliyle kabul edildiğini ve bu haliyle yayımlanmak üzere taahhüt ettiklerini beyan ederler.

Yayıncının Etik Sorumlukları

SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi’nin Editörleri ve Yayın Kurulu aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:
• Dergi editörleri, dergiye gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumlu, ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişilerdir. Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt ederler.
• Dergide yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını koruyarak yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenirler.
• Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.

Editörlerin Sorumlulukları

SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi’ne başvurusu yapılan her makaleden, -yayımlanmasından sonraki tüm süreçler dâhil olmak üzere - SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi Editörleri sorumludur. Dergi editörlerinin sorumlulukları aşağıdaki gibidir.
• Dergi hakkında verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek; bağımsız olarak karar vermek.
• Yayıncı ve Editörler arasında bağımsızlık ilkesine dayanan ilişki gereği tüm kararların yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsız olarak almak.
• Derginin sürekli gelişmesi ve yayın niteliğinin yükselmesi için çaba göstermek.
• Yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlamak.
• Yayınlanan tüm makalelerin uygun niteliklere sahip hakemler tarafından değerlendirilmesini sağlamak (gerektiğinde istatistiksel değerlendirme de dâhil).
• Dergide yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korumak.
• Makale ve dergi yayım sürecinde ise fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlar, intihal ve yollama (atıf) çeteciliği konularında ilgili önlemleri almak.
• Gerektiğinde hakemleri-yazarları motive edici politikalar belirlemektedir.
• Her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik olarak saklamak.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi çift yönlü kör hakemlik ilkesi ile yürütülür. Hakemlerin yazarlar ile doğrudan iletişime geçmediği bu sistemde, hakemler makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme isteklerini dergi yönetim sistemi üzerinden editör aracılığıyla yazarlara iletmektedir. Bu bağlamda Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemlerin aşağıda yer alan etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
• Yalnızca uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmek
Değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içerisinde yapmak.
• İnceledikleri çalışmaların nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilmekte olduğundan gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmek.
• Çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, dergi editörüne bilgi vermek.
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmak.
• Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemek.
• Değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı ve nazik bir dille yapmak.
• Hakaret, düşmanlık içeren aşağılayıcı kişisel yorumlardan kaçınmak.
• Değerlendirmek için kabul ettikleri çalışmayı süresi içinde ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmek.

Yazarların Etik Sorumlulukları

SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi’nde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimi ve dağıtımını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi’ne makale başvurusu yapan yazar/yazarların aşağıda belirtilen etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:
• Dergiye gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar/Yazarların başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmak.
• Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtmemek.
• Yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme vb. talep etmemek.
• Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklamak.
• Değerlendirme sürecinde yazar/yazarlardan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda; yazarlar beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmak.
• Kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmak.
• Yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirmek, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle iş birliği yapmak.
• Çalışmalar aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulundurmamak. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’ne göndermemek.

İntihal ve Etik Dışı Davranışlar

Üniversitelerarası Kurul Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne göre bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
• İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
• Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
• Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
• Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı hâlde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
• Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
• Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
• Yayınlarında hasta haklarına riayet etmemek,
• İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda veya diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,
• İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
• Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
• Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
• Araştırma ve deneylerde; hayvanlara ve ekolojik dengeye zarar vermek, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak, mevzuatın veya Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak,
• Araştırmacılar veya yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlülüğüne uymamak,
• Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak

Etik İlkelere Uygunluk Durumlarının Bildirilmesi

“İnsan” öğesinin içinde bulunduğu tüm çalışmalarda Helsinki Deklerasyonu Prensipleri’ne uygunluk ilkesi aranmalıdır. Bu tip çalışmaların varlığında yazarlardan, bu prensiplere uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, kurumlarının etik kurullarından ve çalışmaya katılmış insanlardan “Bilgilendirilmiş Olur” (Informed Consent) aldıklarını kurum, tarih ve numarası ile birlikte “Materyal-Metot” bölümünde beyan etmelidirler.
Çalışmada “Hayvan” öğesi kullanılmış ise yazarlardan, makalenin Guide for the Care and Use of Laboratory Animals prensipleri doğrultusunda çalışmalarında hayvan haklarını koruduklarını ve kurumlarının etik kurullarından onay aldıklarını kurum, tarih ve numarası ile birlikte “Materyal-Metot” bölümünde beyan etmelidirler.
Olgu sunumlarında hastanın kimliğinin ortaya çıkmasına bakılmaksızın hastalardan “Bilgilendirilmiş Olur” (Informed Consent) alınmalıdır.
Eğer makalede direkt-indirekt ticari bağlantı veya çalışma için maddi destek veren kurum mevcut ise yazarlar; kullanılan ticari ürün, ilaç, firma vb ile ticari hiçbir ilişkisinin olmadığını ve varsa nasıl bir ilişkisinin olduğunu (konsültan, diğer anlaşmalar), editöre sunum sayfasında belirtmelidirler.

Makalede “Etik Kurul Onayı” alınması gerekli ise; yazarlar etik kurul izni-onayı aldıklarını “Gereç ve Yöntemler” bölümünde beyan etmelidir.
SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi’nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili yukarıda bahsedilen ya da bahsedilenler dışında etik ilkelere uymayan bir davranış veya içerikle karşılaşılması durumunda saglikbilimleridergisi@sdu.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildirilmesi gerekir.