OTİSTİK BİREYLERDE AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI

Year 2015, Çocuk Özel Sayısı, 17 - 25, 31.07.2015

Seda Özkul Önol Zuhal Kırzıoğlu

Abstract

Ağız ve diş sağlığının korunması, engelli bireyler için birincil sağlık problemlerinden biridir ve tedavi edilmediğinde çocuğun kendine güvenini, sosyalleşmesini, gelişimini ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir. Dünyada çocuklukta gözlenen ve en sık rastlanan gelişim bozuklukları arasında, zihinsel engellilik ve serebral palsi'den sonra üçüncü sırada yer alan otizm, sosyal ilişkilerde bozukluk, iletişimde zorluklar, sınırlı ve tekrarlayıcı davranışlar ile karakterize, nörögelişimsel bir bozukluktur.
Sensörimotor eksiklikler, bozulmuş yönetme fonksiyonları, dikkat problemleri, anksiyete ve ona bağlı duygu düzenlemesi, anlama güçlüğü ve genel konuşma bozuklukları gibi klinik durumlar, bu çocukların ağız sağlığı bakımının sağlanmasında, aileler, eğitimciler ve diş hekimlerine çeşitli zorluklar yaratmaktadır. Ayrıca, kullandıkları ilaçlar, uyguladıkları özel beslenme şekilleri, ağız ve diş temizliğini sağlamadaki yetersizlikleri de otistik çocukların ağız ve diş sağlığını etkileyen faktörlerdir. Otistik çocukların, hayat boyu ağız sağlığı bakımlarını sağlamalarının öğretilmesinin yanında, yeterli rutin bakıma ulaşabilirliklerini de sağlamak gerekmektedir.
Davranış idaresinin sağlanması, otistik çocukların diş tedavilerindeki ana problemi oluşturmaktadır. Bu amaçla basit davranış yönlendirme tekniklerinden, ileri davranış yönlendirme tekniklerine kadar pek çok yöntemin uygulanabilirliği değerlendirilmiştir. Bu çocukların kendilerine özgü davranışlarının daha iyi öğrenilmesi ile daha başarılı bir davranış yönlendirmesi sağlamak, hem diş tedavilerinde, hem de oral hijyenin sağlanmasında, daha olumlu sonuçlar almamızda yardımcı olacaktır.