Effect of Concentrate Level on Beef Cattle Performance and Profitability in Afyon Province

Yıl 2006, Cilt: 1 Sayı: 1, 41 - 51, 31.01.2006

Hayati Köknaroğlu Hasan Yılmaz Vecdi Demircan

Öz

Purpose of this study was to determine effect of concentrate level on beef cattle
performance and profitability in beef cattle farms in Afyon province. Data were obtained by
conducting a questionnaire with 100 beef cattle farms selected by stratified random sampling method.
Beef cattle farms were divided into three groups according to concentrate level and were analyzed
accordingly. As concentrate level increased, average daily gain increased, dry matter intake decreased
and cattle had better feed efficiency. It was found that with increasing concentrate level, total cost per
cattle decreased, cost of 1 kg liveweight and 1 kg carcass increased. Gross and net profit decreased
with increasing concentrate level. Gross profit for low, intermediate, and high concentrate level
groups were 422.69 YTL, 303.34 YTL and 286.54 YTL, respectively, whereas net profit was 125.86
YTL, 4.79 YTL and 6.90 YTL, respectively. When average profit of all farms was considered, it was
found that profit was not enough to sustain a farm household’s living. In the study area cost and sale
price of 1 kg carcass were close to each other thus discrepancy between these two prices defined as
profit margin was small.

Anahtar Kelimeler

Beef cattle, concentrate level, performance, cost, profitability.

Afyon İli Besi Sığırcılığı İşletmelerinde Kesif Yem Oranının Besi Performansı ve Karlılığa Etkisi

Öz

Bu araştırmada, Afyon ili besi sığırcılığı işletmelerinde kesif yem oranının, besi performansı,
maliyet ve karlılığa etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmanın esas materyalini, tabakalı
örnekleme yöntemi ile belirlenen 100 işletmeden anket yöntemi ile toplanan birincil veriler
oluşturmuştur. İşletmeler, kesif yem oranına göre üç gruba ayrılarak incelenmiştir. Araştırma
sonuçlarına göre kesif yem oranı arttıkça günlük canlı ağırlık artışının arttığı, yem tüketiminin
azaldığı ve yemden yararlanmanın iyileştiği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre kesif yem
oranının artışına paralel olarak hayvan başına üretim masraflarının azaldığı, 1 kg canlı ağırlık ve
karkas maliyetlerinin ise arttığı belirlenmiştir. Kesif yem oranı arttıkça hayvan başına brüt ve net karın
azaldığı tespit edilmiştir. Nitekim kesif yem oranı düşük, orta ve yüksek olan gruplarda hayvan
başına brüt kar sırasıyla 422.69, 303.34 ve 286.54 YTL, net kar ise 125.86, 4.79 ve 6.90 YTL olarak
hesaplanmıştır. Kesif yem oranı düşük, orta ve yüksek olan gruplarda elde edilen net karın bir
işletmenin geçimini sağlayacak düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Araştırma bölgesinde tüm
gruplarda 1 kg karkas maliyeti ile 1 kg karkas satış fiyatının birbirine yakın olduğu ve bundan dolayı
da kar marjının düşük olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Besi sığırcılığı, kesif yem oranı, performans, maliyet, karlılık,

Kaynakça

• Akman, N. 2001. Hayvancılığın Yapısı, Sorunları ve çözüm önerileri. Türkiye II. Besi ve Süt Hayvancılığı Sempozyumu. 11-12 Haziran, Ankara.
• Anonim, 2005. Tarım İl Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şubesi Kayıtları, Afyon.
• Bartle, S.J., Preston, R. L., Miller, M. F. 1994. Dietary energy source and density: effects of roughage source, roughage equivalent, tallow level and steer type on feedlot performance and carcass characteristics. J. Anim. Sci. 72:1943-1953.
• Colucci, P. E., Macleod, G. K., Grovum, W. L., Cahil, L. W., McMillan, I. 1989. Comparative digestion in sheep and cattle fed different forage to concentrate ratios at high and low intakes. J. Dairy Science. 72:1774-1785.
• DİE, 2002. Tarımsal Yapı ve Üretim (Üretim, Fiyat, Değer), Ankara.
• DPT, 1996. T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı: Afyon İli Raporu. Yayın No: 2463, Ankara, 1996.
• Erkuş, A., Bülbül, M., Kıral, T., Açıl, A.F., Demirci, R., 1995. Tarım Ekonomisi. Ankara Üniv. Zir. Fak. Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, Ankara.
• Erkuş, A., Kral, T. 1991. Türkiye’de tarımsal yapı, bu yapı içerisinde hayvancılığın önemi ve geleceği. II. Hayvancılık Kongresi. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası. Ankara.
• Gül, A. 1998. Adana ilinde projeli ve projesiz süt sığırcılığı üretim faaliyetlerinin ekonomik yönden karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No 131. Adana.
• Kadlec, C. E. 1985. Farm Management, Decisions, Operation, Control. Prentice-Hall, Inc.
• Karkacıer, O. 2000. Türkiye süt ve süt ürünleri ithal talep analizi. Turk. J. Agric. For. 24:421-427.
• Kıral, T., Kasnakoğlu, H., Tatlıdil, F., Fidan, H., Gündoğmuş, E. 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 37, Ankara.
• Koknaroglu H., Hoffman, M. P. 2002. Integration of pasturing systems for cattle finishing programs. 2002 Beef Research Report, A.S. Leaflet R1779. Iowa State University.
• Koknaroglu, H., Loy, D. D., Wilson, D. E., Hoffman, M. P., Lawrence, J. D. 2005. Factors affecting beef cattle performance and profitability. The Professional Animal Scientist. 21(4): 286-296.
• Lawrence, J. D ve Vontalge, A. 1997. Finishing Yearling Steers in Livestock Enterprise Budgets for Iowa. Fm-1815. Iowa State University Extension.
• McCullough, T.A. 1969. A study of factors affecting the voluntary intake of food by cattle. Anim. Prod. 11(2):145-153.
• McEwen, P. L. 2002. The effects of corn silage feeding level on steer growth performance, feed intake and carcass composition. Ridgetown Collegue Research Report. University of Guelph.
• McEwen, P.L., Mendel, I. B. 2002. The effects of grain source, concentrate level and market weight endpoint on ster growth performance, carcass quality and meat tenderness. Ridgetown College Research Report, University of Guelph.
• Özkan, U., Erkuş, A., 2003. Bayburt ilinde sığır besiciliğine yer veren tarım işletmelerinin ekonomik analizi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü. Yayın no 103. Ankara.
• Polat, B. K., 1997. Ankara ili sığır besi işletmelerinde karlılık ve verimlilik analizleri, A. Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hayvancılık İşletme Ekonomisi Anabilim Dalı, doktora tezi, yayınlanmamış, Ankara.
• Rehber, E. 1993. Tarımsal İşletmecilik ve Planlama. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No:84, Bursa.
• Sakarya, E., Günlü, A. 1996. LimuzinXJersey melezi ve Holştayn ırkı tosunlarda optimal besi süresinin tespiti üzerine bir araştırma, A. Ü. Vet Fak. Derg 43(1):113-120.
• SAS, 1999. Statistical Analysis Systems user's guide (8th ed.). SAS Institute Inc., Raleigh, North Carolina, USA.
• Sayılı, M., Esengün, K. 2002. Amasya ili Suluova ilçesinde sığır besiciliği yapan işletmelerin ekonomik analizi. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi. 19(1): 56-67.
• Slabbert, N., Camper, J. P., Shelby, T., Kuhn, G. P., Meissner, H. H. 1992a. The influence of dietary energy concentration and feed intake level on feedlot steers. 1. Digestibility of diets and rumen parameters. S. Afr. J. Anim. Sci. 22(4):101-106.
• Slabbert, N., Camper, J. P., Shelby, T., Kuhn, G. P., Meissner, H. H. 1992b. The influence of dietary energy concentration and feed intake level on feedlot steers. 2. Feed intake, live mass-gain, gut fill, carcass gain and visual and carcass measurements. S. Afr. J. Anim. Sci. 22(4):107-114.
• Topuz, F. 2000. Türkiye’de Hayvancılığın Durumu ve Fiyat Dışı Destekleme Uygulamaları. T. C. Ziraat Bankası Yayınları, Ankara.
• Yamane, T., 1967. Elemantery Sampling Theory. Prentice-In., Englewood Cliffs, N.J., USA.