Kök Bölgesi Sınırlamasının Domates (Lycopersicon esculentum) Bitkisinin Gelişimi Ve Verimine Etkileri

Year 2020, Volume: 15 Issue: 2, 106 - 116, 09.12.2020

Esra Aydemir

Abstract

Bu çalışmada, Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Alanı içerisinde bulunan 120 m2’lik plastik örtüye sahip serada kök bölgesi sınırlamasının domates bitkisinin gelişimi ve verimi üzerine olan etkilerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, 14.05.2015 tarihinde 3 faklı boyuttaki saksılara (S1: 11, S2: 16.5 ve S3: 32 litrelik) her saksıya bir bitki gelecek şekilde “Perge” çeşidi sırık domates fideleri dikilmiştir. Çalışma tesadüf parsellerinde 3 faktörlü deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Her bir konu için tekerrürler dahil 15 saksıda fide dikimi yapılmıştır. Araştırmada 12 konu oluşturulmuştur. 1-I1S1N1, 2-I1S2N1, 3-I1S3N1, 4-I2S1N1, 5-I2S2N1, 6-I2S3N1 7-I1S1N2, 8-I1S2N2, 9-I1S3N2, 10-I2S1N2, 11-I2S2N2, 12-I2S3N2 (I: sulama programı, S: saksı büyüklüğü, N: Gübre uygulama düzeyi). I1: Tüm saksılara en küçük saksıdaki nem azalışı dikkate alınarak su uygulaması, I2: Saksıların büyüklüğü dikkate alınarak nem azalışına göre sulama uygulaması; N1: Her iki sulama programındaki tüm saksılara en küçük saksı hacmi için uygulanan gübre miktarının uygulanması, N2: Saksı hacmi dikkate alınarak gübre uygulaması olmak üzere konular oluşturulmuştur. Sulama suyu damla sulama sistemiyle ve 2 ayrı programa göre uygulanmıştır. Birinci programda 3 farklı boyuttaki saksılara en küçük saksıdaki (11 lt) su azalışı dikkate alınarak sulama öncesi topraktaki mevcut nem yaklaşık %60’a düşünce, tarla kapasitesine gelinceye dek tüm saksılara eşit miktarda su uygulanmıştır. İkinci programda ise, 16.5 ve 32 litrelik saksılardaki mevcut su eksilişi dikkate alınarak her birinin sulama öncesi kendi mevcut nemini tarla kapasitesine getirecek şekilde su uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; kök sınırlaması uygulamalarıyla hem yüksek verim alınması sağlamış, hem de sulama suyundan önemli ölçüde tasarruf ta sağlanacağı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma sonuçlarının ışığı altında, benzer koşullarda sırık domates yetiştiriciliğinde bitki başına 11 litrelik toprak hacminin yeterli olacağı ve elverişli su yaklaşık %60’a düşünce sulama yapılmasının (I1S1) uygun olacağı söylenebilir.

Keywords

Kök bölgesi sınırlaması, Domates

References

• Altay, T., 2015. Sera Domates Yetiştiriciliğinde Otomasyona Dayalı Uygun Sulama Programının Saptanması. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 63s, İzmir.
• Ata, A., 2015. Örtüaltı Domates Yetiştiriciliği. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Yayınları El Broşürü, 1-2, Mersin.
• Atkinson, C.J., 2002. Using rootstocks to optimize fruit tree water use. The Compact Fruit Tree, Vol: 35(1), 12-18.
• Baran, A., Çaycı, G., l , Öztürk, H.S., Ataman, Y., Özkan, İ., 1996. Farklıortamlardayetiştirilen biber bitkisi (Capsicum annuum L.) nin kök parametrelerindeki değişimler. Tarım Bilimleri Dergisi, 2 (2) 1-4.
• Bayram, G., Türk, M., Budaklı, E., Çelik, N., 2004. Azot, Fosfor, Potasyum ve Çinko Eksikliklerinin Mısır Bitkisinin Kök ve Gövde Gelişimi Üzerine Etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18(33), 23-27.
• Bouzo, C.A., Favaro, J.C., 2015. Container Size Effect On The Plant Production And Precocity In Tomato (Solanum lycopersicum L.). Bulgarian Journal of Agricultural Science, 21(2), 325-332.
• Böhm, W. 1979. Methods of Studying Root Systems. Ecological Studies. SpringerVerlag, Vol. 33.
• Camoglu, G. 2013. The effects of water stress on evapotranspiration and leaf temperatures of two olive cultivars. ZemdirbysteAgriculture 100(1), 91- 98.
• Çetin, Ö., Uygan, D., 2008. The effect of drip line spacing, irrigation regimes and planting geometries of tomato on yield, irrigation water use efficiency and net return. Agricultural Water Management, 95, 949-958.
• Çoplan, E., 2011. Potasyum uygulamalarinin sera koşullarında yetiştirilen sırık domatesin (Lycopersicon esculentum L. var. Şimşek) verim ve verim unsurlarına etkileri. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 41s, Konya.
• Demiral, M., 2000. Örtüaltında yetiştirilen domates bitkisinin bitki besin maddesi gereksinimi. Derim, 17(2), 84-97.
• Demirtaş, E.I., Özkan, C.F., Öktüren, F., Arı, A.N., 2012. Bazı Organik ve Kimyasal Gübre Uygulamalarının Domateste Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Alatarım, 11(2), 9-16.
• Derviş, Ö., Doğan, M., Tok, A., Ertekin, Ü., 1992. Antalya koşullarında cam serada tek ürün olarak yetiştirilen domatesin açık su yüzeyi buharlaşmasında yaralanarak damla sulama sistemiyle sulanması. KHGM Tarsus Araştırma Enstitüsü Yayınları: 178/122, 73s, Mersin.
• Doorenbos, J., and Kassam, A.H. 1986. Yield Response to Water. Irrigation andDrainagePaper No: 33 FAO, Rome, 1-193 s.
• El-Tohamy, W.A., El-Abagy1, H.M., El-Greadly, N.H.M, Gruda, N., 2009. Hormonal changes, growth and yield of tomato plants in response to chemical and bio-fertilization application in sandy soils. Journal of Applied Botany and Food Quality, 82, 179-182.
• Ercan, N., Ayar, F., Şensoy, A.S., Temirkaynak, M., 2002. Bazı Domates Çeşitlerinin Antalya Koşullarında Açıkta Yetiştirilme Olanakları Üzerinde Bir Araştırma. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2),101-105.
• Ertek, A., Erdal, İ., Yılmaz, H.İ., Şenyiğit, U., 2012. Water and Nitrogen Application Levels for the Optimum Tomato Yield and Water Use Efficiency. J. Agr. Sci. Tech., Vol. 14: Number 4; 889-902.
• Ertek, A., Bolat, S., 2016. Growth and Yield of Pepper (Capsicum annuum L.) Under Root Zone Restriction. Agricultural Research & Technology: Open Access Journal, 2(5): 555-599.
• Heuvelink, E., 1995. Tomato growth and yield: quantitative analysis and synthesis. Oxford University Press, 326s, London, UK.
• Hofner, G.N. and Krantz, B.A., 1951. Deficiency Symptoms of Corn and Small Grains. In: Hunger Signs in Crops. The American Society of Agronomy and the National Fertilizer Association, Washington, D.C.
• Gözükara, G., 2014. Farklı Çiftçi Koşullarında Yetiştirilen Güzlük Domates (Solanum lycopersicum) Çeşitlerinin Verim, Kalite ve Beslenme Durumlarının Karşılaştırılası. Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 137s, Antalya.
• Kesmez,G.D., 2009. Damla ve karık sulama yöntemlerinin aşılı domateste meyve verimi, kalitesi ve toprak tuzluluğuna etkileri, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 90s, Ankara.
• Kırda, C., Çetin, M., Daşgan, Y., Topçu, S., Kaman, H., Ekici, B., Derici, MR., Özgüven, A.İ., 2004. Yield response of greenhouse grown tomato to partial root drying and conventional deficit irrigation. Agricultural Water Management, 69, 191-201.
• Kirimi, JK., Itulya, F.M., Mwaja, V.N., 2011. Effects of nitrogen and spacing on fruit yield of tomato Afr. J. Hort. Sci., 5:50-60.
• Nakano, Y., Sasaki, H., Nakano, A., Suzuki, K., Takaichi, M., 2010. Growth and Yield of Tomato Plants as Influenced by Nutrient Application Rates with Quantitative Control in Closed Rockwool Cultivation. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science, 79(1), 47-55.
• Küçükyumuk, C., Ertek, A., 2011. The Most Suitable Irrigation Scheduling by Pan Evaporation for Tomatoes Grown in Van Region. Essays on Agriculture and Environment Edited by Eva Maleviti and Costas Stathopoulos ISBN: 978-960-6672-99-6, p 63-76.
• Machado, R.M.A., Oliveira, M.R.G., Portas, C.A.M., 2000. Effects of Drip Irrigation and Fertilization on Tomato Rooting Patterns. Acta Hortic. 537, pp.313-320.Mahmoud, A.W., Abdulrasoul, M.A., 2012.Effect of water quality and deficit irrigation on tomato growth, yield and water use efficiency at different develeopmental stages. J.Agric.&Env.Sci.Dam.Univ.,Egypt Vol.11 (2). P.80-110.
• Özbahçe A, Tarı AF 2010. Effects of different emitter space and water stress on yield and quality of processing tomato under semi-arid climate conditions. Agricultural Water Management, Vol: 97(9): 1405-1410.
• Özdemir, A., Özer, H., 2016. Organik sera domates yetiştiriciliğinde farklı gübre dozlarınınkalite ve verim üzerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 11(1),17-26.
• Özer, H., 2012. Organik Domates (Solanum lycopersicum L.) Yetiştiriciliğinde Değişik Masura, Malç Tipi Ve Organik Gübrelerin Büyüme, Gelişme, Verim Ve Kalite Üzerine Etkileri. Doktora Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 158s, Samsun.
• Sönmez, K., Ellialtıoğlu, Ş.Ş., 2014. Domates, karotenoidler ve bunları etkileyen faktörler üzerine bir inceleme. Derim, 31(2),107-130.
• Şahin, S., Karaman, M.R., Ünlükara, A., Geboloğlu, N., Durukan, A., 2010. Tokat Kazova Yöresi Sırık Domates Yetiştiriciliğinde Fertigasyon Tekniği ile Uygun Azot Dozu ve Bitki Su Tüketiminin Belirlenmesi. 5. Ulusal Bitki Besleme ve Gübre Kongresi, 15-17 Eylül, 81-87.
• Tarı, A.F., Sapmaz, M., 2017. Farklı Sulama Düzeylerinin Serada Yetiştirilen Domatesin Verim ve Kalitesine Etkisi. Toprak Su Dergisi, 6 (2): (11-17).
• Topçu, S., Kırda, C., Dasgan, Y., Kaman, H., Çetin, M., Yazici, M., Bacon, M.A., 2007. Yield response and N-fertiliser recovery of tomato grown under deficit irrigation. European of Journal Agronomy, 26, 64-70.
• Tuan, N.M., Mao, N.T., 2015. Effect of Plant Density on Growth and Yield of Tomato (Solanum lycopersicum L.) at Thai Nguyen, Vietnam. International Journal of Plant & Soil Science,7(6), 357-361.
• Ünlü, H., Padem, H., 2009. Organik Domates Yetiştiriciliğinde Çiftlik Gübresi, Mikrobiyal Gübre ve Bitki Aktivatörü Kullanımının Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkileri, Ekoloji, 19(73), 1-9.