UZAKTAN EĞİTİM SÜRECİNDE ÖĞRETMEN ADAYLARININ TEKNOLOJİK LİDERLİK ÖZ YETERLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Sayı: Özel Sayı (Ö1), 34 - 44, 31.03.2022

Zübeyde Burçin Gürbey Usta , Çağlar Karataş , Hatice Mertoğlu

Öz

21. yüzyıl başlangıcından itibaren teknoloji gelişmiş ve insanlar arasında yaygınlaşmıştır. Teknolojinin kullanımının yaygınlaşmasının bir başka örneği de eğitimin öğretmenler ve öğrenciler arasında uzaktan olarak yapılmasıdır. Uzaktan eğitim ile öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının teknolojiyi bilinçli kullanabilme yeteneklerini inceleyen teknoloji liderliği kavramı ortaya çıkmıştır. Bu araştırmanın amacı, uzaktan eğitim sürecinde fen bilgisi öğretmen adaylarının teknolojik liderlik öz yeterliklerinin incelenmesidir. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ilinde bir devlet üniversitesinde öğrenim görmekte olan 144 farklı branştan öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada Şimşek ve Yazar (2016) tarafından geliştirilen ETSYÖ ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın verileri için SPSS analiz programında Kruskal Wallis - H ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; öğretmen adaylarının teknolojik liderlik öz yeterlik düzeylerinin çok yüksek olduğu, ancak teknolojik liderlik öz yeterlikleri ile cinsiyetleri, bölümleri, teknoloji ile ilgili ders alma durumları, staj yaparken teknolojiyi kullanma durumları arasında anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Ancak ölçeğin 3. alt boyutu olan dijital çağın çalışma ve öğrenme anlayışına öncülük etme ile cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık görülmüştür. Her öğretmen ve öğretmen adayının derslerinde ve etkinliklerinde teknolojiyi etkili bir şekilde kullanmalarını sağlamak için, lisans öğreniminde teknoloji kullanımı ve uzaktan eğitim süreci ile ilgili zorunlu veya seçmeli derslerin eklenmesi ve her okulda akıllı tahta bulundurulması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fen bilgisi öğretmen adayları, Teknolojik liderlik, Uzaktan eğitim, Öz yeterlik

Kaynakça

• Aktay, S. (2016). Teknoloji destekli fen bilimleri öğretimi. Ş. S. Anagün ve N. Duban (Edt.), Fen bilimleri öğretimi içinde (ss. 425-454). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Alkan, C. (2011). Eğitim teknolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Baş, E. D. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin teknoloji liderliği rolleriyle okul iklimi arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi), Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Berigel, M. ve Çetin, İ. (2018) Uzaktan eğitimde öğreten ve öğrenen rolleri Ed. Erkan Tekinarslan , Melih Derya Gürer Uzaktan Eğitim içinde, Pegem Akademi.
• Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 85-124.
• Bülbül T., ve Çuhadar, C. (2012). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği öz-yeterlik algıları ile bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik kabulleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 474-499.
• Can, T. (2003). Bolu orta öğretim okulları yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterlilikleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(3), 94- 107.
• Cantürk, G. (2016). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik davranışları ve bilişim teknolojilerinin yönetim süreçlerinde kullanımı arasındaki ilişki. (Doktora tezi). Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Çalık, T., Çoban, Ö., & Özdemir, N. (2019). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterlikleri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52 (1), 83-106.
• Eren, E., & Kurt, A. A. (2011). İlköğretim okul müdürlerinin teknoloji liderliği davranışları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 219-238.
• Glasow, P. A. (2005). Fundamentals of survey research metholodology. Virginia: MITRE Washington C3 Center. https://www.mitre.org/sites/default/files/pdf/05_0638.pdf (Erişildi: 29.12.2021)
• Görgülü, D. ve Küçükali, R. (2018). Öğretmenlerin teknolojik liderlik öz yeterliklerinin incelenmesi. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi.1(1),1-12
• Güneş, A. ve Buluç, B. (2017). Sınıf öğretmenlerinin teknoloji kullanımları ve öz yeterlilik inançları arasındaki ilişki. TÜBAV Bilim 10 (1) 2017 94-113.
• Gürer, M. D. (2018). Uzaktan eğitimin temelleri. Ed. Erkan Tekinarslan, Melih Derya Gürer Uzaktan Eğitim içinde, Pegem Akademi.
• İşman, A. (2011). Uzaktan egitim. Ankara: Pegem Akademi.
• Kalaycı, Ş. (Edt.) (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (5. Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım
• Önal, N. (2020). Öğretimde kullanılabilecek teknoloji destekli uygulamalar. İçinde Eğitimde Teknoloji Uygulamaları Ed. Nezih Önal Pegem Akademi Yayıncılık.
• Seven, T. (2021). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterliklerinin uzaktan eğitim tutumları ile ilişkisi. (Yüksek lisans tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Simsek, O., & Yazar, T. (2016). Education technology standards self-efficacy (ETSSE) scale: A validity and reliability study. Eurasian Journal of Educational Research, 63, 311-334, http://dx.doi.org/ 10.14689/ejer.2016.63.18.
• Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics. Allyn &Bacon/Pearson Education.
• Turan, S. (2020). Covid-19 Sürecinde okul müdürlerinin teknolojik liderliği. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 175-199.
• Valdez, G. (2004). Critical issue: Technology leadership: Enhancing positive educational change. North Central Regional Educational Laboratory, 6(7), 12.
• Yumurtacı, O. (2021). Öğrenen, öğretmen ve teknoloji. içinde Açık ve Uzaktan Öğrenmenin Teknoloji Boyutu Mehmet Kesim, T. Volkan Yüzer Pegem Akademi Yayıncılık.