Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Açık Uçlu Sınavlara İlişkin Deneyimleri

Year 2025, Volume: 5 Issue: 2, 49 - 76, 26.12.2025

Memet Kuzey , Adnan Özer

https://doi.org/10.58667/sedder.1780994

Abstract

Öğretim ve öğrenme süreçlerinde öğrenciler çeşitli ölçme ve değerlendirme araçları ile değerlendirilmektedir. Bu araçların anlamlı bir şekilde ve yerinde kullanımı, öğrencilerin öğrenmelerini bu araçlar aracılığıyla düzenlemelerine olanak tanımaktadır. 2023 yılında Millî Eğitim Bakanlığı, ortaokul ve lise düzeyindeki ortak sınavlarda açık uçlu ve açık uçlu kısa cevaplı sorulardan oluşan yazılı sınav sistemine geçmiştir. Bu çalışma, sosyal bilgiler öğretmenlerinin açık uçlu yazılı sınavlara ilişkin görüşlerini, deneyimlerini ortaya koymak ve bu sınavların öğretim süreçlerine etkisini belirlemektir. Araştırma, Erzurum ilinde görev yapan sosyal bilgiler öğretmenleriyle yürütülmüş olup, olgubilim desenine dayalı nitel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubu uygun örnekleme yöntemiyle seçilen farklı deneyim düzeylerindeki 20 öğretmenden oluşmuştur. Araştırma verileri, açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış bir görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analiz sürecinde içerik analizi yöntemi kullanılmış, kodlama iki bağımsız araştırmacı tarafından yapılmıştır. Uzman görüşü alınarak veri güvenirliği desteklenmiş, ancak katılımcı doğrulaması yapılmamıştır. Araştırma bulguları, öğretmenlerin açık uçlu yazılı sınavların öğretmenler arasında iş birliğini teşvik ettiğini, öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerini etkili bir şekilde ölçtüğünü ve ulusal sınav başarısını artırdığını ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, öğretmenler açık uçlu sınavların zaman alıcı olduğunu, içerik geçerliliğinin düşük olduğunu ve nesnel değerlendirmenin zor olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca, öğrencilerin genel olarak açık uçlu sınavlara karşı olumsuz bir tutum sergilediklerini ve bu sınavların akademik başarı kaygısını artırdığını vurgulamışlardır. Öğretmenler, açık uçlu değerlendirme yöntemlerinin potansiyel faydalarını kabul etmekle birlikte, uygulama sürecinde karşılaşılan zorluklara da dikkat çekmişlerdir. Bu çalışmanın bulguları, açık uçlu sınavların eğitim ortamlarındaki etkinliğinin artırılmasına yönelik önemli ipuçları sunmaktadır.

Keywords

Açık uçlu sınav , ortak sınav , ölçme ve değerlendirme , üst düzey düşünme becerileri

Ethical Statement

Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında belirtilen kurallara uyulduğunu ve “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbirini gerçekleştirmediğimizi beyan ederiz.

Supporting Institution

Bayburt Üniversitesi

Project Number

2024/69002-08 "SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN YENİ UYGULAMAYA KONULAN ORTAK SINAV UYGULAMALARI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ"

Social Studies Teachers' Experiences with Open-Ended Exams

Abstract

In teaching and learning processes, students are assessed using various measurement and evaluation tools. When used appropriately and meaningfully, these tools help students regulate their learning. In 2023, the Turkish Ministry of National Education implemented a new written examination system consisting of open-ended and short-answer questions for common exams at middle and high school levels. This study explores the experiences of social studies teachers regarding open-ended written exams. Conducted with social studies teachers working in Erzurum, the study adopts a qualitative research design based on phenomenology. Data were collected through a semi-structured interview form composed of open-ended questions and analyzed using content analysis. The findings reveal that open-ended exams promote collaboration among teachers, effectively measure students’ higher-order thinking skills, and positively contribute to national exam performance. However, teachers also reported that these exams are time-consuming, have low content validity, and are difficult to assess objectively. Moreover, students generally exhibited negative attitudes toward open-ended exams and experienced increased academic anxiety. While teachers acknowledged the potential benefits of open-ended assessment methods, they also highlighted the practical challenges involved in implementation. The study offers important insights into enhancing the effectiveness of open-ended exams in educational settings.

Keywords

Open-ended exam , standard exam , assessment and evaluation , higher-order thinking skills

Ethical Statement

We hereby declare that we have complied with the rules set forth in the Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi and that none of the actions listed under the section titled Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler have been committed.

Supporting Institution

Bayburt University

Project Number

2024/69002-08 "SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN YENİ UYGULAMAYA KONULAN ORTAK SINAV UYGULAMALARI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ"

References

• Abdolreza Gharebagh, Z., Mansourzadeh, A., Montazeri Khadem, A., & Saeidi, M. (2022). Reflections on using open-ended questions. Medical Education Bulletin, 3(2), 475-482.doi: 10.22034/meb.2022.333518.1054
• Aydın, M., & Uçgun, D. (2020). An analysis of secondary school Turkish language course exam questions in the sense of curriculum objectives. Journal of Mother Tongue Education, 8(2), 343-356.
• Bakırcı, H., Uçar, E., Ş., & Genel, Y. (2024). Teachers' opinions on the application of open-ended questions in science lesson evaluations. Uluslararası Eğitimde Mükemmelik Arayışı Dergisi (UEMAD), 4(1), 1-12.
• Bal, M. S., & Özkülekçi, G. (2010). An investigatıon of teachers' views on assessment and evaluation techniques used in social science lessons. e-Journal of New World Sciences Academy, 5(4), 2049-2060.
• Bay, D. N. (2016). The question asking skills of preschool teacher candidate: Turkey and America example. Journal of Education and Training Studies, 4(1), 161-169.
• Berg, B. L., & Lune, H. (2019). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Çev. Ed. Asım Arı). Eğitim Yayınevi.
• Bouchaib, B. (2016). Exploring teachers’ assessment practices and skills. International Journal of Assessment Tools in Education, 4(1), 1–18. https://doi.org/10.21449/ijate.254581
• Brookhart, S. M., & Nitko, A. J. (2015). Educational assessment of students. Pearson.
• Budak, S., Haşıloğlu, M., A., ve Kurt, M. (2019). Inter-rater correlatıon on scorıng open-ended questıons ın scıence educatıon. Eurasian Journal of Researches in Social and Economics (EJRSE), 6(10), 28-45.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, E. A., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2023). Bilimsel araştırma yöntemleri (5. baskı). Pegem Akademi.
• Cambaz, G. (2000). The Relation of multiple-choice tests and classical (essay) exams in teaching mathematics in fifth and eighth grades of primary (elementary) schools. (Thesis number 102373) Master’s thesis, Marmara University.
• Casalino, G., Cafarelli, B., del Gobbo, E., Fontanella, L., Grilli, L., Guarino, A., & Taibi, D. (2021, October 5-6). Raming automatic grading techniques for open-ended questionnaire responses. A short survey. National Research Council of Italy, Institute for Educational Technology, Via Ugo la Malfa, 153, 90146 – Palermo (PA), Italy
• Conley, D. (2015). A new era for educational assessment. Education Policy Analysis Archives, 23(8), 1–41. https://doi.org/10.14507/epaa.v23.1983
• Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Çev. Ed. Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir). Siyasal Kitapevi.
• Creswell, J.W. ve Poth, C., N. (2017). Qualitative ınquiry and research desing (4th ed). Sage Publications. Çalışkan, H. (2011). An evaluation of the teacher-made social studies course exam questions. Education and Science Journal, 36(160), 120–132.
• Çelikkaya, T., Karakuş, U., & Öztürk Demirbaş, Ç. (2010). Utilization levels of teachers of social studies in assessment –evaluation tools and the problems they met. Ahi Evran University Journal of Kırşehir Education Faculty (KEFAD), 11(1), 57-76.
• Çetin, A., ve Ünsal, S. (2019). Social, psychological effects of central examinations on teachers and their reflections on teachers' curriculum implementations. H. U. Journal of Education, 34(2). 304-323. doi: 10.16986/HUJE.2018040672
• Çetin, O. (2010). The assessment of the effects of web-based teaching which is designed according to “hypermedia design model” in science and technology classes to the academic performance and attitudes of students and the assessment of the views of teachers and students about the content of web-based teaching. (Thesis number 265514) PhD thesis, Dokuz Eylul University.
• Çevik, E. (2009). The compatibility analysis of the exam level test (SBS) and written exam questions of the teachers who teach social science with the program. (Thesis number 235518) Master’s thesis, Niğde University.
• Demir, P. (2015). According to revised Bloom's Taxonomy 2005, social science curriculum objectives and questions of high school entrance exam. (Thesis number 396923). Master’s thesis, Ondokuz Mayıs University.
• Derman, S., ve Kaygısız, K. (2023). Turkish teachers' opinions on central examinations. Necmettin Erbakan University Journal of Ahmet Keleşoğlu Education Faculty (AKEF), 5 (3), 1373-1399. https://doi.org/10.38151/akef.2023.116
• Dilekçi, A. (2025). Turkish language teachers' opinions on the use of open-ended questions and their perceptions of competence in writing and scoring open-ended questions. Bolu Abant Izzet Baysal University Journal of Faculty of Education, 25(2), 1232-1251. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2025..-1559955
• Entwistle, N. J., & Entwistle, A. (1991). Contrasting forms of understanding for degree examinations: the student experience and its implications. Higher Education,22(3), 205-227.
• Graesser, A. C., & McNamara, D. S. (2012). Graesser, A. C., & McNamara, D. S. (2012). Automated analysis of essays and open-ended verbal responses. P. C. H. Cooper in, APA handbook of research methods in psychology, Vol. 1. Foundations, planning, measures, and psychometrics (s. 307-325). American Psychological Association.
• Güneş, İ., Dursun, F., ve Alcı, B. (2025). Analysis of the assessment and evaluation approach in the Türkiye Century Education Model secondary school mathematics curriculum. Istanbul Education Journal, 2, 132-159. https://doi.org/10.71270/istanbulegitim.istj.1648231
• Haladyna, T. M. (1997). Writing test items to evaluate higher order thinking. Allynn & Bacon.
• Haladyna, T. M., & Rodriguez, M. C. (2013). Developing and validating test items. Routledge.
• Hallgren, K., A. (2012). Computing Inter-Rater Reliability for Observational Data: An Overview and Tutorial. Tutorials in Quantitative Methods for Psychology, 8(1), 23-34. doi: 10.20982/tqmp.08.1.p023
• Harding, T., S., ve Whitehead, D. (2013). Analysing data in qualitative research. Z. Schneider, D. Whitehead, G. LoBionda-Wood, J. Haber, Nursing midwifery research: Methods and appraisal for evidence-based practice (5. Baskı) içinde (ss.141-160). Elsevier.
• Jensen, J. L., McDaniel, M. A., Woodard, S. M., & Kummer, T. A. (2014). Teaching to the test… or testing to teach: Exams requiring higher-order thinking skills encourage greater conceptual understanding. Educational Psychology Review, 26, 307-329.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage Publications.
• MEB (2018). Sosyal bilgiler öğretim programı: http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/adresinden alındı. (06/06/2019).
• MEB (2023a). Ölçme ve değerlendirme yönetmeliği. Resmî Gazete.
• MEB (2023b). Yazılı ve uygulamalı sınavlar yönergesi. Resmî Gazete.
• Mehta, B., Bhandari, B., Sharma, P., & Kaur, R. (2016). Short answer open-ended versus multiple-choice questions: a comparison of objectivity. Annals of the National Academy of Medical Sciences (India),52(3), 173-182. DOI: 10.1055/s-0040-1712619
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen uygulama için bir rehber (Çev. Ed. Selahattin Turan). Nobel Yayıncılık.
• Miles, M., B., ve Huberman, A., M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Sage Publication.
• Nejdet-Haiem, M., & Cooke, J. E. (2021). Student strategies when taking open-ended test questions. Cogent Education, 8(1). https://doi.org/10.1080/2331186X.2021.1877905
• Quansah, F., Amoako, İ., & Ankomah, F. (2019). Teachers' test construction skills in senior high schools in Ghana document analysis. International Journal of Assessment Tools in Education, 6(1), 1-8. https://doi.org/10.21449/ijate.481164
• Öksüz, Y., Güven Demir, E. (2019). Comparison of open ended questions and multiple choice tests in terms of psychometric features and student performance. H. U. Journal of Education, 34(1), 259-282. doi: 10.16986/HUJE.2018040550
• Rosen, Y., Jaeger, G., Newstadt, M., Bakken, S., Rushkin, L., Dawood, M., ve Purifoy, C. (2023). A multidimensional approach for enhancing and measuring creative thinking and cognitive skills. International Journal of Information and Learning Technology, 40(4), 334-352. https://doi.org/10.1108/IJILT-12-2022-0227
• Sevim, O., ve Yılmaz, D. (2024). Teacher opinions on the 2023 academic year turkish lesson exam change. RumeliDE Journal of Language and Literature Studies, 39, 148-167. https://doi.org/10.29000/rumelide.1469395
• Şanlı, C., & Pınar, A. (2017). An investigation of the social sciences courses exam questions according to revised Bloom’s Taxonomy. İlköğretim Online, 16(3), 949-959. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330234
• Şimşek, N. (2011). Using alternative measurement and assessment ınstruments in social studies lessons: A qualitative study. Firat University Journal of Social Sciences, 21(1), 149–168.
• Tokcan, H., & Çevik, E. (2013). Essay type questıons convenıent to currıculum in mıddle school socıal studıes teachers. Journal of the Faculty of Education Ondokuz Mayıs University, 32 (1), 339-372.
• Tozluoğlu, E., ve Güven, S: (2025). Evaluation of country and province-wide exams at secondary level comprising of open-ended questions based on teachers' opinions. The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences, 11(1), 51-70. https://doi.org/10.34137/jilses.1679832
• Turgut, M. F., & Baykul, Y. (1992). Ölçekleme teknikleri. ÖSYM Yayınları.
• Turupcu Doğan, A., & Ömeroğlu, E. (2019). Early Childhood Teachers’ Views About the Use of Questions in Early Childhood Education Program Assessment. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(2), 524-548. https://doi.org/10.14686/buefad.481827
• Ünsal, S. (2024). the social, psychological, and economic effects of centralized exams on parents. Cumhuriyet International Journal of Education, 13(1), 79-88. DOI: https://dx.doi.org/10.30703/cije.1311762
• Worley, P. (2015). Open thinking, closed questioning:Two kinds of open and closed question. Journal of Philosophy in Schools, 2(2), 17-29. DOI: 10.21913/jps.v2i2.1269
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zhang, L., Huang, Y., Yang, X., Yu, S., & Zhuang, F. (2022). An automatic short-answer grading model for semi-open-ended questions. Interactive Learning Environments, 30(1), 177–190. https://doi.org/10.1080/10494820.2019.1648300