Üniversite Öğrencilerinde Ortoreksiya Nervoza Sıklığının Belirlenmesi (Spor Bilimleri Fakültesi Örneği)

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 13, 25.04.2022

Gökçen Demir , Yüksel Savucu

https://doi.org/10.55238/seder.1001872

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, spor ile ilgili eğitim alan öğrenciler arasında Ortoreksiya Nervoza (ON) yaygınlığını tespit etmek, yeme tutumları ve demografik değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini, Fırat Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde öğrenim gören yaklaşık 1200 öğrenci oluşturmuştur. Çalışma, 368 öğrenci (132 kız, 236 erkek) ile gerçekleştirilmiştir. ON eğiliminin değerlendirilmesi için ORTO-15 (Ortoreksiya Nervoza Değerlendirme Testi) ölçeği ve yeme davranışlarının değerlendirilmesi amacıyla YTT-40 (Yeme Tutum Testi) kullanılmıştır. Veriler SPSS 17.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Mann-Whitney U testi ve Independent Samples Kruskal-Wallis testi kullanılarak yapılan çözümlemelerde anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Cinsiyet, yaş grupları ve BKİ grupları ile ON eğilimi arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0,05). Evli öğrencilerin ortorektik eğilimi diğer öğrencilerden anlamlı olarak fazladır (p<0,05). Kız öğrencilerde yeme tutum bozukluğu görülme olasılığı daha yüksektir (p<0,05). Öğrencilerin beslenme dersi alma durumlarına göre ORTO-15 ve YTT-40 skorları arasında fark bulunamamıştır. Düzenli fiziksel aktivite yapan öğrencilerin ON eğiliminin diğer öğrencilere göre anlamlı olarak daha fazla olduğu bulunmuştır (p<0,05). ORTO-15 ile YTT-40 skorları arasında negatif yönlü zayıf bir ilişki saptanmıştır (r=-0,366, p=0,000). Sonuç olarak çalışmamıza katılan öğrencilerin çoğunun ortorektik eğilimlerinin olduğu bulunmuştur. Fakat bu olasılığın yüksek olması yeterince anlamlı değildir çünkü yeme tutum testi skorları yeme bozukluğu riskinin varlığını destekleyecek düzeyde değildir. Prevalansı giderek artmakta olan ON ile ilgili daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ortoreksiya Nervoza, Üniversite Öğrencisi, Yeme Bozukluğu, ORTO-15

Determination of the Orthorexia Nervosa Prevalence in University Students: Sample of Faculty of Sports Sciences

Öz

In this study, it was aimed to determine the prevalence of Orthorexia Nervosa (ON) among students receiving sports education and to examine the relationships between eating attitudes and demographic variables. The population of the research consisted of approximately 1200 students studying at the Faculty of Sports Sciences of Fırat University. The study was carried out with 368 students (132 girls, 236 boys). ORTO-15 (Orthorexia Nervosa Assessment Test) scale was used to evaluate ON tendency and YTT-40 (Eating Attitude Test) was used to evaluate eating behaviors. The data were analyzed with the SPSS 17.0 package program. In the analyzes performed using the Mann-Whitney U test and the Independent Samples Kruskal-Wallis test, the level of significance was accepted as p<0.05. No significant difference was found between gender, age groups, BMI groups and ON tendency (p>0.05). Orthorexic tendency of married students is significantly higher than other students (p<0.05). Eating attitude disorder is more likely to be seen in female students (p<0.05). There was no difference between the ORTO-15 and YTT-40 scores according to the students' status of taking nutrition lessons. It was found that the ON tendency of the students who did regular physical activity was significantly higher than the other students (p<0.05). A weak negative correlation was found between ORTO-15 and YTT-40 scores (r=-0.366, p=0.000). As a result, it was found that most of the students participating in our study had orthorexic tendencies. However, the fact that this probability is high is not significant enough because the eating attitude test scores are not at a level to support the existence of an eating disorder risk. There is a need for more comprehensive studies on ON, the prevalence of which is increasing.

Anahtar Kelimeler

Orthorexia Nervosa, University Students, Eating Disorders, ORTHO-15, Orthorexia Nervosa, University Students, Eating Disorders, ORTHO-15

Kaynakça

• Alkan, Ş.B., Solak, R., Gürbüz. E., Özcan, B., Özkan, H., Dikici, Z.Z., Karaman, R.S. (2019). Beslenme ve diyetetik bölümü öğrencilerinde yeme davranış bozukluğu ve beden algısı: kesitsel bir çalışma. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2), 38-44.
• Arlı, M., Kınacı, B., Özgen, L. (2012). Ergenlerin yeme tutum ve davranışları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 229-247.
• Arslantaş, H., Adana, F., Öğüt, S., Ayakdaş, D., Korkmaz, A. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin yeme davranışları ve ortoreksiya nervoza (sağlıklı beslenme takıntısı) ilişkisi, kesitsel bir çalışma. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(3), 137–144.
• Arusoğlu, G. (2018). Beslenme ve diyetetik bölümü erkek öğrencilerinde ortoreksiya nervoza eğiliminin belirlenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 86, 56-71.
• Arusoğlu, G., Kabakçı, E., Köksal, G., Merdol. T.K. (2008). Ortoreksiya Nervoza ve ORTO-11’in Türkçeye Uyarlama Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(3), 283-292.
• Association, A.P. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5). 5nd edition, Arlington, American Psychiatric Association.
• Atmaca, G.D., Durat, G. (2017). Ortorektik eğilimlerin yeme tutumu ve obsesif kompulsif belirtilerle ilişkisi. Journal of Human Sciences, 14(4), 3571-3579.
• Bağcı, Bosi, A.T., Çamur, D., Güler, Ç. (2007). Prevalence of Orthorexia Nervosa in Resident Medical Doctors in the Faculty of Medicine (Ankara, Turkey). Appetite, 49(3), 661-666.
• Baker, J.H., Mitchell, K.S., Neale, M.C., Kendler, K.S. (2010). Eating disorder symptomatology and substance use disorders, Prevalence and shared risk in a population based twin sample. International Journal of Eating Disorders, 43(7), 648-658.
• Baş, Y. (2014). Diyetisyenlerde sağlıklı beslenme takıntısı (ortoreksiya nervoza) ve yeme tutumlarının saptanması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul, Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Baysal, A. (2011). Hatiboğlu, 13’üncü baskı, Ankara.
• Bratman, S., Knight, D. (2000). Health food junkies, Overcoming the obsession with healthful eating. New York, Broadway Books.
• Brytek-Matera, A. (2012). Orthorexia nervosa-an eating disorder, obsessive compulsive disorder or disturbed eating habit? Archives of Psychiatry and Psychotherapy, 1, 55-60.
• Dalmaz, M., Tekdemir, Y.G. (2015). Spor salonunda spor yapanlarda ortoreksiya nervoza belirtilerinin incelenmesi. Uluslararası Hakemli Ortopedi Travmatoloji ve Spor Hekimliği Dergisi, 4, 23-39.
• Demirezen, E., Coşansu, G. (2005). Adölesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. STED, 14(8), 174-178.
• Donini, L.M., Marsili, D., Graziani, M., Imbriale, M., Cannella, C. (2005). Orthorexia nervosa, validation of a diagnosis questionnaire. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 10(2), 28-32.
• Ergin, G. (2014). Sağlık personeli olan ve olmayan bireylerde ortoreksiya nervoza sıklığı araştırması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Eriksson, L., Baigi, A., Marklund, B., Lindgren, E.C. (2008). Social physique anxiety and sociocultural attitudes toward appearance impact on orthorexia test in fitness participants. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 18(3), 389-395.
• Fidan, T., Ertekin, V., Işıkay, S., Kırpınar, I. (2010). Prevalence of orthorexia among medical students in Erzurum, Turkey. Comprehensive Psychiatry, 51(1), 49-55.
• Garipoğlu, G., Arslan, M., Öztürk, S.A. (2019). Beslenme ve diyetetik bölümünde okuyan kız öğrencilerin ortoreksiya nervoza eğilimlerinin belirlenmesi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(3), 23-27.
• Garner, D.M., Garfinkel, P.E. (1979). The eating attitudes test, an index of the symptoms of Anorexia Nervosa. Psychological Medicine, 9(02), 273-280.
• Gezer, C., Kabaran, S. (2013). Beslenme ve diyetetik bölümü kız öğrencileri arasında görülen ortoreksiya nervoza riski. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi; 4(1), 14-22.
• Gezmen Karadağ, M., Elibol, E., Yıldıran, H., Akbulut, G., Çelik, M.G., Değirmenci, M., Söğüt, M., Güneş, M., Dinler, M.F. (2016). Sağlıklı yetişkin bireylerde yeme tutum ve ortorektik davranışlar ile obezite arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Gazi Medical Journal, 27, 107-114.
• Hocaoğlu, Ç., Toker, D.E. (2009). Yeme bozuklukları ve aile yapısı, bir gözden geçirme. Düşünen Adam, 22(1-4), 36-42.
• Larsen, K.I. (2013). Similarities and differences between eating disorders and orthorexia nervosa. Master Thesis, Rome, The University of Rome.
• MacEvilly, C. (2001). The price of perfection. Nutrition Bulletin, 26(4), 275-276.
• Mathieu, J. (2005). What is orthorexia? J Am Diet Assoc, 105(10), 1510–1512.
• McInerney-Ernst, E.M. (2011). Orthorexia Nervosa, Real Construct or Newest Social Trend? Doctor of Philosophy Thesis, Kansas City, University of Missouri.
• O'Brien, K.M., Vincent, N.K. (2003). Psychiatric comorbidity in anorexia and bulimia nervosa, nature, prevalence, and causal relationships. Clinical Psychology Review, 23(1), 57-73.
• Oğur, S., Aksoy, A., Güngör, Ş. (2015). Üniversite öğrencilerinde ortoreksiya nervoza eğiliminin belirlenmesi. BEÜ Fen Bilimleri Dergisi, 4(2), 93-102.
• Özenoğlu, A., & Ünal, G. (2016). The effect of self-esteem and incidence of orthorexia nervosa among universitu students of health education. Journal of International Research in Medical and Pharmaceutical Sciences, 6 (4), 173-182.
• Pulat, D.H, Can. B., Can. M. (2020). Farklı bölümlerde okuyan üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları, ortoreksiya nervoza puanları ve beden kütle indekslerinin karşılaştırılması. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(3), 233-243.
• Ramacciotti, C., Perrone, P., Coli, E., Burgalassi, A., Conversano, C., Massimetti. G., Dell’Osso, L. (2011). Orthorexia nervosa in the general population, a preliminary screening using a self-administered questionnaire (ORTO-15). Eating and Weight Disorders, 16(2), 130-133.
• Strand, E. A. (2004). New eating disorder. Psychol Today, 37(5), 16.
• Şanlıer, N., Yabancı, N., Alyakut, Ö. (2008). An evaluation of eating disorders among a group of Turkish university students. Appetite, 51, 641-645.
• Şanlıer, N., Yassıbaş, E., Bilici, S., Şahin, G., Çelik, B. (2016). Does the rise in eating disorders lead to increasing risk of orthorexia nervosa? Correlations with gender, education, and body mass index. Ecology of Food and Nutrition, 55(3), 266-278.
• Şenbakar, K. (2021). Çocuklar ve Fiziksel Aktivite. Spor Eğitim Dergisi. Cilt 5, Sayı 1, 22-28.
• World Health Organization. (2000). Obesity, Preventing and Managing the Global Epidemic. World Health Organization, No. 894.
• Yabancı, A.N. (2017). Üniversite öğrencilerinde ortoreksiya görülme durumu ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile ilişkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi; 51, 455-465.
• Yager, J., Andersen, A.E. (2005). Anorexia nervosa. New England Journal of Medicine, 353(14), 1481-1488.
• Yeşil, E., Turhan, B., Tatan, D., Şarahman, C., Saka, M. (2018). Yetişkin bireylerde cinsiyetin ortoreksiya nervoza eğilimine etkisi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-9.