TÜRKİYE’DEKİ GENEL AMAÇLI VE ÖZEL EĞİTİM OKULLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 205 - 232, 27.12.2021

Mehmet Fatih Karaca , Şafak Bayır

https://doi.org/10.31798/ses.1032654

Öz

Bu çalışma, Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı 35036 genel amaçlı ve 857 özel eğitim olmak üzere toplamda 35893 okulla gerçekleştirilmiştir. Geliştirilen web örümceğiyle okulların resmî web sayfalarından elde edilen veriler kullanılarak farklı türdeki okullara bir projeksiyon tutmak, eğitimin kalitesini etkileyen faktörlerden olan paydaş ve fiziki mekân verilerini analiz etmek amaçlanmıştır. Her türden okulun bulunduğu tek il Ankara, tek bölge ise İç Anadolu Bölgesi’dir. Öğretmen başına ortalama öğrenci sayısı genel amaçlı okullarda 15.70, özel eğitim okullarında 2.23 iken derslik başına ortalama öğrenci sayısı genel amaçlı okullarda 23.30, özel eğitim okullarında 2.68’dir. Bedensel engeliler ilk ve ortaokulları dışındaki özel eğitim okullarında öğretmen ve derslik başına ortalama öğrenci sayısı 3’ün altındadır. Fizik laboratuvarı, kimya laboratuvarı, biyoloji laboratuvarı, fen laboratuvarı, bilgisayar sınıfı ve kütüphanesi olan okulların oranı genel amaçlı okullarda, atölye-işlik, resim sınıfı, müzik sınıfı, konferans salonu, spor, yemekhane ve reviri olan okulların oranı ise özel eğitim okullarında daha yüksektir. Özel eğitimin alt gruplarında paydaş ve fiziki mekân verileri bakımından farklılıklar bulunmaktadır. Ayrıca, geçmiş yıllara göre genel amaçlı okullarda öğretmen ve derslik sayısı artarken okul, öğrenci, öğretmen ile derslik başına ortalama öğrenci sayısı azalmakta; özel eğitim okullarında ise okul, öğretmen, derslik, öğrenci ve öğretmen başına ortalama öğrenci sayısı artarken derslik başına ortalama öğrenci sayısı azalmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İlkokul, ortaokul, özel eğitim, paydaş, fiziki mekân

A REVIEW ON GENERAL-PURPOSE AND SPECIAL EDUCATION SCHOOLS IN TURKEY

Öz

This study was carried out with 35036 general-purpose and 857 special education schools which are affiliated with Ministry of National Education, therefore, 35893 schools in total. It is aimed to provide a perspective on different types of schools by using data obtained from the official websites of these schools with the developed web spider. Ankara is the only city and the Central Anatolia Region is the only region which include all type of schools. The average number of students per teacher is 15.70 in general-purpose schools and 2.23 in special education schools. The average number of students per classroom is 23.30 in general-purpose schools and 2.68 in special education schools. The average student per teacher and class is below 3 in special education schools except primary and lower secondary schools for disabled. The ratio of the schools which have laboratories, ICT class and library is higher in general- purpose schools, the ratio of the schools which have other physical facilities is higher in special education schools. There are differences in the sub-group of special education schools in terms of stakeholder and physical environment data. Moreover, the number of teacher and class are increasing while the number of school, student, average student per teacher and class are decreasing in general-purpose schools, the number of school, teacher, class, student and average student per teacher are increasing while the average student per class are decreasing in special education schools regarding previous years.

Anahtar Kelimeler

Primary school, lower secondary school, special education, stakeholder, physical environment

Kaynakça

• Batu, S., Kırcaali-İftar, G. ve Uzuner, Y. (2004). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2): 33-50. DOI: 10.1501/Ozlegt_0000000082.
• Kargın, T. ve Baydık, B. (2002). Kaynaştırma ortamındaki işiten öğrencilerin işitme engelli akranlarına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 3(2): 27-39. DOI: 10.1501/Ozlegt_0000000064.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2): 1-13. DOI: 10.1501/Ozlegt_0000000080.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1973). Millî eğitim temel kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf. Erişim tarihi: 30.06.2021.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1997). Özel eğitim hakkında kanun hükmünde kararname. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.573.pdf. Erişim tarihi: 30.06.2021.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1963.pdf. Erişim tarihi: 30.06.2021.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020a). Örgün eğitim istatistikleri 2019-2020. https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=396. Erişim tarihi: 04.09.2020.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020b). MEB’e bağlı okullar ve kurumlar. http://www.meb.gov.tr/baglantilar/okullar/index.php. Erişim tarihi: 20.10.2020.
• OECD iLibrary. (2020, 8 Eylül). Education at a glance 2020. https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/69096873-en.pdf?expires=1626471217&id=id&accname=guest&checksum=8D162F9B97F3026E1DB7733B9DEB143A. DOI: 10.1787/19991487. Erişim tarihi: 09.11.2020.
• Özdemir, M. ve Yurdigül, K. (2021). Kaş (Antalya) ilçesinin eğitim coğrafyası. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 50: 702-716. DOI: 10.1787/69096873-en.
• Pınar, A. ve Sarıbaş, M. (2009). Silifke’de ilköğretim okullarında okul, derslik ve öğretmen yeterlilikleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22: 335-350. https://dergipark.org.tr/en/pub/susbed/issue/61799/924537.
• Sucuoğlu, B. ve Özokçu, O. (2005). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6(1): 41-57. DOI: 10.1501/Ozlegt_0000000086.
• Tüfekçioğlu, Ü. (1998). İşitme engelliler. Editör S. Eripek (Ed.), Özel eğitim (107-125). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2002). Türkiye özürlüler araştırması. https://kutuphane.tuik.gov.tr/pdf/0014899.pdf. Erişim tarihi: 03.11.2020.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2010). Özürlülerin sorun ve beklentileri araştırması. https://ailevecalisma.gov.tr/media/5602/ozurlulerin-sorun-ve-beklentileri-arastirmasi-2010.pdf. Erişim tarihi: 03.11.2020.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2020). Temel istatistikler / Nüfus ve demografi / Nüfus istatistikleri / Yıllara göre il nüfusları. http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1590. Erişim tarihi: 06.02.2020.
• Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2011). Prospective teachers’ views about the problems of Turkish educational system. Journal of Human Sciences, 8(1), 941-973. https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/1503/692.